Te Sheshi
  • Ballina
  • Politikë
  • Ekonomi
  • Kulturë
  • Sport
  • Bota dhe Rajoni
    • All
    • Afrika
    • Amerika
    • Azia
    • Ballkani
    • Europa
    • Kosova
    • Lindja e Mesme
    Ne në Europë po përcëllohemi, por ç’po ndodh në Amerikën Latine?

    Ne në Europë po përcëllohemi, por ç’po ndodh në Amerikën Latine?

    Al-Sharaa prezantoi emblemën e re të Sirisë: ç’simbolizon shqiponja e artë?

    Al-Sharaa prezantoi emblemën e re të Sirisë: ç’simbolizon shqiponja e artë?

    Kështu sfidohet Trump nga Putin

    Kështu sfidohet Trump nga Putin

    Virus i rrallë por vdekjeprurës

    Virus i rrallë por vdekjeprurës

    Associated Press: Ja si qëllohen palestinezët në vendet e ndihmës

    Associated Press: Ja si qëllohen palestinezët në vendet e ndihmës

    Gaza: një thes miell, më e çmuar se jeta!

    Gaza: një thes miell, më e çmuar se jeta!

    Guardian: Izraelitët, bombë 230 kg mbi kafene

    Guardian: Izraelitët, bombë 230 kg mbi kafene

    “Do të doja që Trump të vinte këtu…”, tha një  kryebashkiak japonez

    “Do të doja që Trump të vinte këtu…”, tha një kryebashkiak japonez

    Valët e të nxehtit dhe zjarret, viktimat e para në Evropë

    Valët e të nxehtit dhe zjarret, viktimat e para në Evropë

  • Lajme nga Gaza
  • Analizë
  • Shoshitje
  • Retro
  • Shëndet
  • Shkencë & Jetë
  • Intervista
  • Individualitet
No Result
View All Result
  • Ballina
  • Politikë
  • Ekonomi
  • Kulturë
  • Sport
  • Bota dhe Rajoni
    • All
    • Afrika
    • Amerika
    • Azia
    • Ballkani
    • Europa
    • Kosova
    • Lindja e Mesme
    Ne në Europë po përcëllohemi, por ç’po ndodh në Amerikën Latine?

    Ne në Europë po përcëllohemi, por ç’po ndodh në Amerikën Latine?

    Al-Sharaa prezantoi emblemën e re të Sirisë: ç’simbolizon shqiponja e artë?

    Al-Sharaa prezantoi emblemën e re të Sirisë: ç’simbolizon shqiponja e artë?

    Kështu sfidohet Trump nga Putin

    Kështu sfidohet Trump nga Putin

    Virus i rrallë por vdekjeprurës

    Virus i rrallë por vdekjeprurës

    Associated Press: Ja si qëllohen palestinezët në vendet e ndihmës

    Associated Press: Ja si qëllohen palestinezët në vendet e ndihmës

    Gaza: një thes miell, më e çmuar se jeta!

    Gaza: një thes miell, më e çmuar se jeta!

    Guardian: Izraelitët, bombë 230 kg mbi kafene

    Guardian: Izraelitët, bombë 230 kg mbi kafene

    “Do të doja që Trump të vinte këtu…”, tha një  kryebashkiak japonez

    “Do të doja që Trump të vinte këtu…”, tha një kryebashkiak japonez

    Valët e të nxehtit dhe zjarret, viktimat e para në Evropë

    Valët e të nxehtit dhe zjarret, viktimat e para në Evropë

  • Lajme nga Gaza
  • Analizë
  • Shoshitje
  • Retro
  • Shëndet
  • Shkencë & Jetë
  • Intervista
  • Individualitet
No Result
View All Result
Te Sheshi
No Result
View All Result
Porosit Web Porosit Web Porosit Web

GJUHA/ Si ndodhte përhapja e fjalëve përgjatë rrugëve tregtare

by te Sheshi
14/04/2019
in Kryesore, Kulturë
Reading Time: 2 mins read
A A
GJUHA/ Si ndodhte përhapja e fjalëve përgjatë rrugëve tregtare

Në historinë e hershme të tregtisë ndërkombëtare, kur të mirat ekzotike kanë udhëtuar në regjione të reja, nganjëherë edhe emrat e tyre origjinalw kanë shkuar bashkë me to.

Natyrisht, gjermanët kanë një term – Wanderwörter (fjalë që përdoren në vende të ndryshme marrin kuptime pastaj prej vendit në vend) – për këto huazime të jashtëzakonshme që udhëtojnë nëpër botë, duke ndryshuar lehtë përgjatë rrugës.

Harta e sotme, e prodhuar nga Haisam Hussein, tregon rrjedhën e Wanderwörter përgjatë rrugëve tregtare globale.

Çaji

Dominimi i Kinës në eksportin e çajit, ndikoi se si njerëzit në mbarë botën i referohen pijeve të tyre të maleve të pjerrëta.

Përhapja e çajit përgjatë Rrugës së Mëndafshtë nga Kina Veriore, rezulton se në pjesën më të madhe të Azisë dhe Afrikës kanë fjalë të ngjashme për çajin. Chá ka evoluar në chai, gjerësisht të konsumuar në Indi dhe zonat përreth.

Rruga tjetër e madhe e tregtisë së çajit, përmes Kinës Jugore, përhapte shqiptimin që u bë standard rreth Evropës. Kjo është arsyeja pse ne habitemi se në këto gjuhë ka ngjashmëri, p.sh në frëngjisht thé, hollandisht thee, gjermanisht tee, spanjisht té dhe tè italisht.

Domate

Ndonjëherë, udhëtimi i një fjale nuk është plotësisht i drejtë. Në rastin e domateve, vendimi i italianëve për të emërtuar fruta të kuqe pomodoro (domate), ose mollë e artë, çoi në një degëzim gjuhësor. Kjo është arsyeja pse emri anglisht për domate është ende i ngjashëm me tomatl azteke, edhe rusët e kanë të ngjashme si italianë pomidori.

Pambuku

Shumë njerëz në Amerikën e Veriut do të habiteshin kur të mësonin se “pambuku” është një lidhje direkte me fjalën arabe al-qutn.

Koka (Coca)

Kur spanjollët sollën koka-n nga Amerika e Jugut dhe e përhapën atë në tregun global, emri i saj u bë i lehtë për t’u shprehur përgjatë gjithë udhëtimit. Megjithëse drejtshkrimi i saj mund të ndryshojë në të gjitha kulturat, thuaj fjalën “koka” në shumë vende dhe njerëzit me gjasë do të dinë se për çfarë po i referoheni.

Një botë e vogël pas të gjithave

Shumica prej nesh janë paksa të vetëdijshëm se pjesë të gjuhës tonë përbëhen nga fjalë të rajoneve dhe kulturave të tjera, por duke parë përhapjen e gjuhës në formën e hartës është një kujtesë e fuqishme se globalizimi siç e njohim është një vazhdim i shekujve të shkëmbimit komercial dhe kulturor. /tesheshi.com/

 

Related Posts

Paralajmërimi që Obama e kishte dhënë Biden-it
Kryesore

Paralajmërimi që Obama e kishte dhënë Biden-it

04/07/2025
Rasti i Korfuzit: Greqia, si leksion për Shqipërinë!
Ekonomi

Rasti i Korfuzit: Greqia, si leksion për Shqipërinë!

04/07/2025
Nga Suezi në Hormuz: kur një ngushticë destabilizon ekonominë globale
Ekonomi

Nga Suezi në Hormuz: kur një ngushticë destabilizon ekonominë globale

04/07/2025
Next Post
Cili është fati i maces së Julian Assange? (video)

Cili është fati i maces së Julian Assange? (video)

Nga Charles M. BLOW: Gjuetia e shtrigave ndaj grave, ky specialitet republikan

Nga Charles M. BLOW: Gjuetia e shtrigave ndaj grave, ky specialitet republikan

Kriza në Sudan, Ushtria: Jemi me popullin

Kriza në Sudan, Ushtria: Jemi me popullin

TË FUNDIT

  • Të fundit
Ne në Europë po përcëllohemi, por ç’po ndodh në Amerikën Latine?

Ne në Europë po përcëllohemi, por ç’po ndodh në Amerikën Latine?

04/07/2025
Varësia europiane nga Kina, edhe më e shtrenjtë

Varësia europiane nga Kina, edhe më e shtrenjtë

04/07/2025
Paralajmërimi që Obama e kishte dhënë Biden-it

Paralajmërimi që Obama e kishte dhënë Biden-it

04/07/2025
Rasti i Korfuzit: Greqia, si leksion për Shqipërinë!

Rasti i Korfuzit: Greqia, si leksion për Shqipërinë!

04/07/2025

NA NDIQNI!

KRYESORET

  • Kryesore
Ne në Europë po përcëllohemi, por ç’po ndodh në Amerikën Latine?

Ne në Europë po përcëllohemi, por ç’po ndodh në Amerikën Latine?

04/07/2025
Varësia europiane nga Kina, edhe më e shtrenjtë

Varësia europiane nga Kina, edhe më e shtrenjtë

04/07/2025
Paralajmërimi që Obama e kishte dhënë Biden-it

Paralajmërimi që Obama e kishte dhënë Biden-it

04/07/2025
Rasti i Korfuzit: Greqia, si leksion për Shqipërinë!

Rasti i Korfuzit: Greqia, si leksion për Shqipërinë!

04/07/2025

SHOSHITJE

  • Opinione

Nga Namir Lapardhaja: Gaza duhet të ripërkufizojë çfarë është e njerëzishmja

Nga Vladimir Kera: Në kohën e banalitetit, edhe lufta mbyllet me gallatë!

Nga Roald A. HYSA: Konflikti Iran-Izrael dhe Gaza

Nga Besim Limani: Kush po e menaxhon Vetëvendosjen sot?

Nga Lutfi Dervishi: “Bomba bërthamore” e Shqipërisë!

Nga Edmond Arizaj: “Sindromi Leart Vasili” dhe shoqëria shqiptare

Te Sheshi

© 2021 TESHESHI.COM - Portal mbarëkombëtar. Të gjitha të drejtat e rezervuara.

Harta e faqes

  • Arkiva
  • Bota dhe Rajoni
  • HOME
  • Kontakti
  • Redaksia
  • Retro-demo

Na ndiqni

No Result
View All Result
  • Ballina
  • Politikë
  • Ekonomi
  • Kulturë
  • Sport
  • Bota dhe Rajoni
  • Lajme nga Gaza
  • Analizë
  • Shoshitje
  • Retro
  • Shëndet
  • Shkencë & Jetë
  • Intervista
  • Individualitet

© 2021 TESHESHI.COM - Portal mbarëkombëtar. Të gjitha të drejtat e rezervuara.