Lufta në Gaza do të përfundojë, siç ndodh me të gjitha luftërat përfundimisht. Por pasojat e saj do të jenë unike, si në natyrë ashtu edhe në thellësi.
Pavarësisht nëse një armëpushim është i afërt apo sa zgjat lufta, konturet e përfundimit të saj tashmë po marrin formë dhe tabloja e pasojave të saj po bëhet e qartë.
Gaza është shkatërruar deri në atë pikë sa nuk është më e banueshme. Dhjetëra mijëra njerëz janë vrarë dhe shumë të tjerë janë gjymtuar.
Gazanët duhet të durojnë jetën në rrënojat e shtëpive të tyre, duke u përballur me ekspozimin, të ftohtin dhe urinë. Zgjatja e luftës sigurisht që do të përkeqësojë vuajtjet e tyre, por nuk do të ndryshojë ndjeshëm trajektoren e përgjithshme të konfliktit.
Pavarësisht nga shkatërrimi i Gazës, Izraeli nuk mund ta anashkalojë çështjen palestineze si një çështje kyçe në skenën politike të Lindjes së Mesme.
Kjo luftë ka konfirmuar në mënyrë të pakundërshtueshme se kauza palestineze nuk mund të trajtohet vetëm përmes masave të sigurisë dhe as përmes normalizimit arab me Izraelin.
Metodat e reja të rezistencës
Së bashku me betejën kundër Hamasit, Izraeli ka luftuar për më shumë se një vit për të zhvendosur popullin palestinez nga Gaza, por ka dështuar në këtë qëllim. Duke synuar spitalet, shkollat, universitetet, shtëpitë, furnizimet me ujë, personelin mjekësor dhe gazetarët, Izraeli ka luftuar kundër vetë mjeteve të jetesës në Gaza. Por edhe sot e kësaj dite, populli palestinez është ende atje.
Ky është një dështim ideologjik, strategjik dhe moral i Izraelit. Projekti sionist fetar dhe nacionalist i krahut të djathtë ka dështuar ta transformojë Gazën në një “tokë pa popull”.
Ky dështim ka pasoja në Bregun Perëndimor të pushtuar dhe më gjerë. Ndërsa Izraeli mund ta ketë parë Gazën si një terren testimi për politikat e tij, ka dyshime serioze se një mundësi e tillë mund të zbatohet në Bregun Perëndimor.
Dështimi i planit izraelit për të larguar palestinezët nga Gaza, pavarësisht kostove të mëdha, do të thotë se Izraeli nuk do të jetë më në gjendje të shmangë konfliktin politik me realitetin palestinez.
Edhe palestinezët do të nxjerrin përfundimet e tyre pas luftës. Ata dëshmuan kotësinë e negociatave, të cilat lejuan kohë për zgjerimin e mëtejshëm të vendbanimeve izraelite dhe vjedhjen e tokës. Ata gjithashtu do të duhet të rimendojnë rrënjësisht metodat e tyre të luftës, domethënë do të duhet të marrin në konsideratë mjete alternative të rezistencës.
Historia ka treguar se kur të gjitha rrugët duken të mbyllura, palestinezët ende gjejnë një tjetër rrugë përpara. Pasi u detyruan të largoheshin nga Libani në vitin 1982, për shembull, ata filluan Intifadën si një formë e paprecedentë e luftës.
Sot, me mbylljen e derës, palestinezët do të gjejnë një rrugë të re, novatore, e cila mund të marrë formën e “këmbënguljes pozitive” – të fokusuar në këmbënguljen dhe mbijetesën në atdheun e tyre.
Kjo qasje është e gjerë, përfshin mjete të shumta të rezistencës dhe ka potencialin për të mobilizuar të gjithë energjinë e popullit palestinez. Është rezistent ndaj konflikteve shkatërruese dhe kapërcen kotësinë e negociatave të pafundme.
Edhe pse ky model ende nuk ka marrë formë të plotë, zërat palestinezë po bëjnë thirrje që të eksplorohet potenciali i tij.
Për sa i përket rajonit, ato fuqi me interesa personale nuk mund të tolerojnë më ndikimet e këtij konflikti irracional, i cili i kërcënon drejtpërdrejt.
Irani ka humbur boshtin e tij të ndikimit. SHBA ka humbur dominimin mbi Detin e Kuq. Rusia ka përjetuar destabilizimin e bazave të saj në Siri. Shtetet e Gjirit janë nën presione të llogaritura dhe të paparashikuara. Pasojat e kësaj lufte kanë shkaktuar rreziqe dhe ndryshime të mëdha.
Për këtë arsye, zgjidhja politike e konfliktit izraelito-palestinez është bërë një domosdoshmëri ndërkombëtare, pavarësisht interesave të ndryshme dhe konfliktuale. Ndërsa ky proces do të marrë kohë, duke lejuar që lidershipi politik nga të dyja palët të maturohet, trajektorja do të jetë e pakthyeshme, edhe nëse përparimi është i ngadalshëm.
Ndërsa situata aktuale është padyshim më komplekse, ka shumë të panjohura, duke përfshirë pasojat sociale dhe psikologjike afatgjata mbi popullin palestinez. Rënia e regjimit të Asadit në Siri ka krijuar pasiguri shtesë dhe mbetet e paqartë se si do të jehojë konflikti në Gaza, në Egjipt dhe Jordani në vitet në vijim.
Këto pyetje nuk kanë përgjigje të qarta dhe kanë implikime të thella për të ardhmen e rajonit. Por një gjë është e sigurt: epoka pas 7 tetorit 2023 nuk do të jetë e njëjtë me atë që erdhi më parë.
Ndryshimi i mendjes
Sapo pluhuri i luftës të qetësohet, ndryshime më të gjera në opinionin publik në të gjithë Evropën dhe SHBA do të fillojnë të shfaqen politikisht. Kushdo që vë bast në kohë për të rikthyer imazhin e Izraelit si viktimë ose një oaz demokratik, padyshim që do të humbasë. Shkalla e gjenocidit është shumë e madhe. Duke shënuar një ndërrim brezash, mbështetja për Izraelin do të bëhet një njollë morale për politikanët.
Ky ndryshim nuk është larg dhe do të ketë pasoja për politikën izraelite. Ndërsa Izraeli nuk i jep prioritet opinionit publik global dhe fokusohet ekskluzivisht në mbështetjen amerikane, SHBA duhet të kujdeset për opinionin global, pasi vlerëson ndikimin e tij në mbarë botën. Për këtë arsye, ajo duhet të marrë parasysh pozicionet globale – jo për arsye morale, por për shkak të interesave të saj strategjike.
Ndërkohë, kur bëhet fjalë për popullin palestinez, rezultatet e kësaj lufte – e gjithë dhimbja, vuajtja, vdekja dhe brutaliteti – do të jenë të pamatshme. Me botën që i braktis në politikat e gjenocidit, torturës dhe urisë së Izraelit, mendësia palestineze do të duhet të ndryshojë.
Çfarë do të prodhojë kjo dhe si do të ndikojë në strukturat politike palestineze? Këto janë pyetje që edhe ekspertët e psikologjisë dhe sociologjisë politike do ta kenë të vështirë t’u përgjigjen.
Si do të ndikojë shkatërrimi në qëndrimin palestinez ndaj pushtimit izraelit? A do t’i nxisë ky shkatërrim dhe vuajtje palestinezët në një kërkim të paepur për hakmarrje? A do ta fshijë koha hidhërimin e gjenocidit dhe urisë? Është shumë herët për të spekuluar.
Një ditë pas luftës
Sekretari amerikan i Shtetit Antony Blinken përvijoi të martën skicat kryesore të një plani për periudhën e pasluftës në Rripin e Gazës, duke thënë se administrata e presidentit në largim Joe Biden do t’ia dorëzojë këtë plan ekipit të Presidentit të zgjedhur Donald Trump.
Blinken shpjegoi se po punohet për të zhvilluar një plan që përfshin periudhën pas armëpushimit në Gaza dhe mënyrën e qeverisjes së zonës. Ai zbuloi planin e Amerikës sipas të cilit një organ i ri do të merrte administrimin e Rripit të Gazës një ditë pas përfundimit të luftës dhe më pas pushteti do t’i kalonte Autoritetit Palestinez. Ai theksoi nevojën për të “siguruar që Hamasi të mos mund të sundojë Rripin e Gazës dhe që një Autoritet Palestinez i reformuar të marrë përsipër, me një rol të përkohshëm për Kombet e Bashkuara dhe aktorët ndërkombëtarë”.
Plani nga Bregu Perëndimor për qeverisjen e Gazës
Kryeministri palestinez Mohammad Mustafa përvijoi katër synimet kryesore të Autoritetit Palestinez (AP) për bashkimin dhe rindërtimin e Palestinës.
– Pas armëpushimit në Gaza, qeveria palestineze në Ramallah “është e gatshme të marrë përgjegjësinë e plotë për Gazën dhe të punojë me partnerët lokalë, rajonalë dhe ndërkombëtarë për të integruar qeveritë në të gjitha territoret palestineze”.
– Sigurimi i parimeve të transparencës, llogaridhënies, gjithëpërfshirjes dhe shtetit të së drejtës. AP do të “vazhdojë të punojë me shoqërinë civile, komunitetet lokale dhe partnerët ndërkombëtarë për të ndërtuar një kornizë qeverisjeje që pasqyron aspiratat e popullit palestinez”.
– Puna në partneritet me komunitetin ndërkombëtar dhe “adresimi i nevojave urgjente humanitare, rivendosja e infrastrukturës kritike dhe mobilizimi i burimeve për rindërtim afatgjatë”.
– Zbatimi i një nisme strategjike zhvillimi për të rigjallëruar ekonominë palestineze, krijimin e vendeve të punës dhe promovimin e rritjes gjithëpërfshirëse dhe të qëndrueshme.
Por ngjan shumë cinike që qeverisjen e Gazës të marrë Autoriteti Palestinez. Mjaft fakti që ky grupim politik afetar me tipare të majta preferohet nga SHBA, e kompromenton rëndë paqen e pretenduar. /tesheshi.com/
