Bota po bëhet më e rrezikshme. Lufta e Rusisë kundër Ukrainës po hyn në muajin e saj të shtatë pasi Kina po bëhet gjithnjë e më agresive ndaj Tajvanit, me stërvitjet e fundit ushtarake në shkallë të gjerë rreth ishullit dhe avionët luftarakë që kalojnë rregullisht vijën qendrore që ndan ngushticën e Tajvanit. Mësimet që merr Partia Komuniste Kineze nga pushtimi i Ukrainës nga Moska do të ndikojnë në vendimet e Pekinit në lidhje me Tajvanin, shkruan Robert C. O’Brien, ish-këshilltar për sigurinë kombëtare të SHBA-së, për Foreign Policy.
Ajo që mund të quhej qëndrimi i Davosit se Kina është “vetëm komuniste në emër” po zbehet. Në vend të kësaj, në udhëheqjen kineze ekziston një kuptim gjithnjë e më i pranishëm i fuqisë së bindjeve etno-nacionaliste dhe marksiste-leniniste. Dikur besohej se Kina do të transformohej në një shtet më liberal nëse SHBA-ja vazhdonte të bënte lëshime dhe të injoronte praktikat e saj të padrejta tregtare, vjedhjet e pronës intelektuale dhe gjenocidin – por e kundërta ka ndodhur. Kina është bërë dukshëm më autoritare dhe agresive, veçanërisht gjatë dekadës së fundit. SHBA-të tani po paguajnë çmimin për naivitetin dhe tendencën e mëparshme për të qetësuar Pekinin.
Moska dhe Pekini, “partneritet pa kufij”
Pasi presidenti kinez Xi Jinping dhe presidenti rus Vladimir Putin filluan publikisht një partneritet “pa kufij” përpara pushtimit rus të Ukrainës, ka shqetësime se Pekini do të shfrytëzojë momentin për të pushtuar dhe aneksuar Tajvanin. Megjithëse perspektiva e një pushtimi është “e pakët”, pasi Kina është e hutuar nga kriza ekonomike e vendit dhe përgatitjet për Kongresin vendimtar të 20-të të Partisë, kërcënimi mbetet, shkruan O’Brien në Foreign Policy.
Janë katër faktorë kyç që Xi dhe Partia Komuniste Kineze po marrin në konsideratë ndërsa shikojnë zhvillimet në Ukrainë. E para është qëndresa e shtetit të sulmuar. Rusia e pa se pushtimi i një shteti-komb modern ishte një ndërmarrje e vështirë. Paaftësia e Putinit për të arritur një fitore të shpejtë në Ukrainë tregon se një vend më i vogël mund të fitojë një luftë me furnizime dhe moral të mjaftueshëm. Suksesi i Ukrainës mund të ndihmojë në pengimin e Kinës nga sulmi.
Tajvani, me ndihmën e Perëndimit, duhet të pasurojë arsenalin e tij të sistemeve kryesore të armëve, duke përfshirë raketën goditëse detare, një armë kundër anijeve që mund të lëshojë raketa nga toka ose deti dhe që ka një rreze veprimi prej 100 milje detare. Nëse montohen në një mjet të zakonshëm taktik të lehtë, këto raketa do të ishin shumë efektive për misionet goditëse. Raketa tashmë e famshme antitank Javelin do të ishte shumë e dobishme në luftën kundër automjeteve të blinduara kineze në bregdet.
Koha për “klubet e qitjes” në Tajvan
Raketa kundërajrore Stinger është një kërcënim real për flotën me krahë rrotullues të Kinës. Së fundi, sistemi i mbrojtjes kundër dronëve Anduril Anvil do të ishte gjithashtu efektiv kundër asaj që pritet të jetë përdorimi i gjerë i Kinës i dronëve të vegjël. Këto armë nuk janë platforma komplekse. Siç e pamë në Ukrainë, ku përdorimi i raketave Javelin dhe Stinger ishte mjaft efektiv, platforma të tilla, kur përdoren në numër të mjaftueshëm, mund të mposhtin një forcë sulmuese të pajisur më mirë, sipas tekstit të Foreign Policy.
Ka pasur thirrje të shumta që Tajvani të zgjasë shërbimin e detyrueshëm ushtarak nga katër muajt aktual në një vit ose më shumë. Ndërsa ka ende debate se si të bëhet kjo në një mënyrë që nuk do të rëndojë shumë ekonominë e Tajvanit, ka mënyra se si Tajvani mund të përmirësojë gatishmërinë e tij ushtarake menjëherë, duke pasur parasysh rrethanat aktuale, ndoshta duke organizuar “klube qitjeje, ” të cilat tani janë të njohura në shtetet baltike.
Një faktor tjetër është aftësia e forcës sulmuese. Ushtria ruse është dëshmuar të jetë shumë më e dobët se sa prisnin analistët, veçanërisht në armët e kombinuara dhe operacionet e manovrimit. Kjo njohuri duhet të ketë tronditur Xi. Ushtritë kineze dhe ruse stërviten së bashku dhe kryejnë stërvitje të përbashkëta ushtarake. Përveç kësaj, Kina ka blerë ose zhvilluar versione vendase të pajisjeve ushtarake ruse që nuk funksionojnë siç është specifikuar.
Ndryshe nga Rusia, e cila merr pjesë në dekada të luftërave të vazhdueshme në Çeçeni, Ukrainë, Gjeorgji, Moldavi, Siri dhe Libi, konflikti i fundit i armatosur në të cilin mori pjesë Kina u zhvillua në 1979 kundër Vietnamit. Kina është mbështetur në partnerin e saj më me përvojë, Rusinë, për të trajnuar forcat e saj për luftim në stërvitjet e përbashkëta në shkallë të gjerë, të kryera kryesisht përmes Organizatës së Bashkëpunimit të Shangait gjatë viteve të fundit. Kina mendoi se po merrte praktikën më të mirë. Tani për tani, ato taktika, teknika, procedura dhe rendi i betejës ruse nuk duken aq të mira dhe ka shqetësime të mëdha për cilësinë e pajisjeve ruse.
Quad si një model për aleancat e reja
Faktori i tretë është reagimi i shteteve të rajonit ndaj agresionit. Zgjerimi i shpejtë i NATO-s pas pushtimit të Ukrainës ishte një pikë kthese. Kina u trondit nga kjo dhe e mori parasysh atë. Ajo e quajti bashkimin e Finlandës dhe Suedisë në NATO një rikthim në “mentalitetin e Luftës së Ftohtë”. Putin pushtoi Ukrainën duke pritur të shkaktonte një përçarje në këtë aleancë. Por në vend që të ndante Gjermaninë, Italinë dhe Hungarinë nga aleatët historikë perëndimorë të SHBA-së, Britanisë së Madhe, Kanadasë dhe Francës, NATO fitoi dy anëtarë të rinj dhe Rusia fitoi më shumë se 1300 kilometra front shtesë me NATO-n.
Zgjerimi i NATO-s është një shkak i rëndësishëm shqetësimi për Kinën, e cila dënon rregullisht çdo përpjekje për multilateralizëm të sigurisë midis fqinjëve të saj, veçanërisht kur inkurajohet nga Uashingtoni. Të gjitha dhe nëse janë të suksesshme, një pushtim i Tajvanit mund të inkurajojë krijimin e aleancave shtesë të sigurisë në rajon, në vend që t’i japë një goditje të rëndë fuqisë amerikane në Azi. Sigurisht, një sulm i dështuar do të ishte edhe më shkatërrues për ambiciet e Kinës.
Edhe pse ende një organ kryesisht retorik, Dialogu Katërpalësh i Sigurisë – Quad mund të jetë një model për aleanca të tilla. Edhe pse perspektiva e një aleance ushtarake me Indinë, e cila njihet për neutralitetin e saj, është e zbehtë, SHBA-ja tashmë ka marrëveshje sigurie me dy anëtarët e tjerë të Quad, Japoninë dhe Australinë. Si Tokio ashtu edhe Canberra po rrisin bashkëpunimin e tyre. Presidenti i ri i Koresë së Jugut, Yoon Suk-yeol kohët e fundit shprehu interes për t’u bashkuar me Quad nëse ftohet, ndërsa aleatë dhe partnerë të tjerë të SHBA, si Filipinet, gjithashtu mund të bashkohen.
Madje ka zëra se Franca dhe Britania e Madhe mund të kërkojnë pranim në klub, pas marrëveshjes trepalëshe AUKUS. Për Pekinin, fakti që Finlanda dhe Suedia janë anëtarësuar në NATO është një shenjë e keqe për atë që mund të ndodhë në Azi nëse Kina sulmon Tajvanin.
Kina nuk është gati të ndahet nga Perëndimi
Faktori i katërt që merret në konsideratë është dënimi ekonomik që mund t’i shqiptohet agresorit si pasojë e pushtimit. Ky faktor është problematik për Perëndimin, duke pasur parasysh krizën në Ukrainë, dhe SHBA duhet ta rregullojë shpejt atë. Zhvillimi dhe zbatimi i sanksioneve ekonomike të vendosura ndaj Rusisë në përgjigje të agresionit të saj janë të ngadalta dhe joefektive, shkruan O’Brien për Foreign Policy.
Ka prova që propaganda e brendshme kineze po minimizon sanksionet në një përpjekje për të diskredituar Perëndimin. Kina mund të shqetësohet ende për sanksionet e mundshme dytësore që godasin kompanitë kineze, por frika e vërtetë ngrihet vetëm nëse marrëveshjet kryesore të naftës dhe gazit me Kinën janë në shënjestër të sanksioneve perëndimore. Deri më tani, asgjë nuk ka ndodhur në këtë front. Europa vazhdon, më shumë se gjashtë muaj pas fillimit të luftës, të injektojë afërsisht një miliard euro në ditë në ekonominë ruse përmes blerjeve të karburantit.
Xi nuk mund të përballojë që të goditet me sanksione gjithëpërfshirëse nga Evropa dhe SHBA në rast të një pushtimi kinez të Tajvanit. Megjithëse Partia Komuniste Kineze po zbaton politika që synojnë ta bëjnë Kinën më të vetë-qëndrueshme, Kina nuk është gati të shkëputet plotësisht nga Perëndimi. /tesheshi.com/
