Evropa nuk ka një përgjigje të qartë për sfidat kryesore gjeopolitike, dhe vendet e Ballkanit Perëndimor janë pjesa e saj më e prekshme, e cila i ka hapur derën ndikimit të fuqive të tjera, kryesisht Rusisë dhe Kinës.
Konfliktuese dhe jashtë sinkronizimit, vendet e Ballkanit Perëndimor janë në rrezik shtesë të problemeve globale, ato që do të dominojnë shekullin 21.
“Kur flasim për Ballkanin Perëndimor, duhet të përmendim rreziqet që lidhen me konfliktet rajonale – ideologjitë e mëdha siç është ‘bota serbe’ janë një vazhdim i lojës gjeopolitike të përvetësimit të territoreve të njerëzve të tjerë në fqinjësi dhe krijimit të problemeve për fqinjët. Dëshmi se kjo tashmë ka filluar janë ngjarjet e fundit në Mal të Zi,” tha Andjelko Milardovic, një shkencëtar politik dhe sociolog në Institutin për Studime Evropiane dhe Globalizuese në Split, duke kujtuar fronizimin e Amfilohijes të Kishës Metropolitane Ortodokse Serbe (KOS) në fillim të shtatorit në Mal të Zi, i cili u krye me ndihmën e forcave të forta policore, pavarësisht kundërshtimit të mijëra malazezëve.
Sfidat globale
Por, siç tha Milardoviç, rreziqet janë gjithashtu në rritje, të cilat nuk janë më të përqendruara në vetëm një lokalitet, por po bëhen globale, dhe shoqëritë e dobësuara nuk do të jenë në gjendje t’u përgjigjen atyre sfidave, ose do t’i përballojnë ato shumë.
Për rreziqet globale të shekullit 21, Milardoviç parashikon pandemitë e viruseve, ndryshimet klimatike që mund të gjenerojnë mungesa ushqimi, mungesa uji, konflikte mbi energjinë dhe ndryshimet klimatike sigurisht që do të inkurajojnë gjithnjë e më shumë migrimin e detyruar njerëzor. Ai nuk përjashton as format e ndryshme të terrorizmit.
“Pandemia e COVID 19 u shfaq në Wuhan, por goditi të gjithë botën. Pra, vendi është Wuhan (Kinë), por problemi është planetar,” tha Milardoviç.
“Ekziston gjithashtu një lloj rreziku global që lidhet me sigurinë kibernetike, sepse ne kemi dy realitete në të mirat e modernitetit të ri, domethënë këtë realitet klasik dhe një realitet tjetër që ka ikur në fushën e errësirës kibernetike. E thënë thjesht, kemi të bëjmë me dy gjeografi: fizike, gjeografike reale dhe virtuale, e cila është e vështirë të kontrollohet”.
Ballkani është i prekshëm dhe i paorganizuar
Milardoviç dhe një grup ekspertësh të tjerë nga Kroacia, Serbia dhe Franca folën këtë javë në Zagreb në Forumin e Parë Ndërkombëtar Gjeopolitik mbi Rreziqet Gjeopolitike në Shoqërinë Globale të Shekullit 21.
Për ekspertët e këtij tubimi, tendencat gjeopolitike dhe rirregullimi i ndikimit ekonomik dhe fuqisë politike janë një realitet dhe diçka që do të ketë ndikim në të gjitha vendet e botës, prandaj Europës do t’i duhej të merrte vendimet e duhura strategjike.
Kur flet për vendet e Ballkanit Perëndimor, analistja gjeopolitike Sanja Vujaçiçc përdor termin “i ashtuquajtur”. Ajo thotë se kjo ndodh sepse nuk është një strukturë e organizuar, dhe si e tillë ajo është e ekspozuar shtesë ndaj rreziqeve të mundshme.
“Me fjalë të tjera, Ballkani Perëndimor nuk ka një sistem qeverisjeje të pajisur me një koncept të përbashkët të politikës së jashtme, në një mënyrë që merr rreziqe dhe prodhon mjete për të luftuar kërcënimet e jashtme. Kjo është arsyeja pse është e mundur të inkurajohet diversifikimi etnik, kështu që asnjë vend në Ballkanin Perëndimor nuk mund të zhvillohet mbi një kufi të caktuar, sepse secili prej tyre është i bllokuar në një rrjet të rrjeteve diplomatike dhe ekonomike, të cilat shpesh kundërshtohen, por në të njëjtën kohë janë të lidhura me fuqitë e mëdha”, tha Vujaçiç, e cila punon në Institutin Francez për Inteligjencën Ndërkulturore. /tesheshi.com/
