Nga Donat Maloku
Kuvendi i Kosovës pritet që të nxjerrë në shqyrtim për miratim amandamentet kushtetuese për themelimin e Gjykatës Speciale për krime lufte, më 29 maj. Njëherësh, pritet që të njëjtën ditë të miratohet edhe ligji për këtë gjykatë i cili është negociuar midis Qeverisë së Kosovës dhe Bashkimit Evropian.
Njohësit e rrethanavepolitike kanë mendime të ndryshme për themelimin e Gjykatës Speciale. Themelimi i saj shihet si detyrim për Kosovën dhe mosvotimi i saj sipas tyre do të sillte pasoja për vendin, derisa në njërën anë ka edhe mendime se votimi i kësaj gjykate do të ishte i dëmshëm për Kosovën.
Analisti Fisnik Korenica, nga Grupi për Studime Juridike dhe Politike, ka thënë për portalin “Te Sheshi”, se themelimi i Gjykatës Speciale është një detyrim që Kosova e ka pranuar unilateralisht kur e ka ratifikuar letërkembimin në mes të zonjës Jahjaga dhe zonjës Ashton.
“Një marrje e tillë e detyrimit ndërkombëtar për një shtet serioz duhet zbatuar, meqë shtetet sovrane bartin përgjegjësi ndërkombëtare për detyrimet që vet i pranojnë. Në anen tjeter, ka nje kërkesë të partnerëve kryesor të Kosovës, Shtetet e Bashkuara dhe vendet kryesore të Bashkimit Evropian, që një gjykatë e tillë të adresohet përmes legjislacionit vendor. Vlerësoj që dështimi për ta themeluar një gjykatë të tillë mund të sjell përkeqësim të marrëdhënieve me partnerët tanë ndërkombëtarë, e si e tillë, një dështim i tillë do të përkthehej në dëmtimin e imazhit të Kosovës dhe përkrahjes ndërkombëtare për shumë procese të rëndësishme që Kosova ka aktualisht nga partnerët e saj ndërkombëtarë. Humbja e përkrahjes aktive që Kosova ka aktualisht nga këta partnerë ndërkombëtarë do të ishte me shumë pasoja jo vetëm për procesin e njohjeve ndërkombëtare për vendin tonë, por edhe për anëtarësimin nëpër organizatat ndërkombëtare që është synim kryesor i shtetndërtimit tone”, ka deklaruar Korenica.
Analisti politik Gazmend Islami, ka mendim ndryshe nga Korenica, pasi themelimin e Gjykatës Speciale e quan politike dhe të dëshme për Kosovën.
“Mendoj se gjykata speciale është një gjykatë politike sesa një gjykatë që do të merrej me të vërtet me ata që kanë bërë krime gjatë luftës së fundit në Kosovë. Sërbia ishte agresori, dhunuesi, vrasësi, ne ishim viktima dhe kjo gjykatë donë të merret me këta të fundit. Vetë mënyra e imponimit nga ndërkombëtarët shihet se sa padrejtësi bëhen në botën e quajtur demokratike, ku në rast të krijimit të kësaj gjykata do të kemi gjykatës ndërkombëtar, pra këtu një shkelje të ligjeve të vendit sepse ne edhe pse jemi shtet ne mbesim fushë loje për të tjerët, cili do shtet që kanë një influencë në politikat ndërkombëtare tek ne bënë një eksperiment. Unë mendoj se mos votimi i kësaj gjykata do të jetë në të mirën tonë, votimi i saj do të jetë i dëmshëm për Kosovën për arsye që luftën çlirimtare duan ti dhënë kaheje tjetër që të barazohet krimineli me viktimë”, ka thënë Islami për portalin ‘Te Sheshi’.
Njohësi i rrethanave politike, Kushtrim Gashi, thotë se në rast se themelohet Gjykata Speciale ajo do të ketë përparësi ndaj çdo gjykatë të vendit tonë. Edhe, Gashi mendon njëjtë si Korenica, duke thënë se mosthemelimi i saj do të kishte pasoja të mëdha për vendin.
“Në Kosovë po krijohet një shkallë e re e sistemit gjyqësor dhe kësisoj krijimi i kësaj gjykate në njërën anë është rrënim total i sistemit të drejtësisë, përkatësisht drejtësisë vendore, të UNMIK-ut dhe asaj të EULEX-it, ndërsa në anën tjetër është biznes ekonomik dhe politik.
Meqenëse kjo shkallë e re e gjyqësore po na imponohet dhe bashkësia ndërkombëtare po na kërcënon, me mundësin e krijimit të kësaj gjykate nga këshilli i sigurimit, në rast se nuk e bëjmë ne, atëherë përfaqësuesit tanë, do të duhej ta aprovonin amendamentin kushtetues për të mbrojtur imazhin dhe shtetësinë e Kosovës. Në rast të dështimit të themelimit të Gjykatës Speciale nga Institucionet e vendit do të kishte pasoja të mëdha. Themelimin e Gjykatës Speciale do ta bënte OKB-ja dhe atë në kuadër të rezultues 1244, duke cenuar shtetësinë e Kosovës dhe duke dëmtuar seriozitetin dhe kredibilitetin e Kosovës në marrëdhëniet ndërkombëtare”, ka deklaruar Gashi për portalin “Te Sheshi”.
Ndryshe, Specialja do të hetojë dyshimet e supozuara në raportin e Këshillit të Evropës lidhur me pretendimet e senatorit zviceran Dick Marty për trafik organesh të disa civilëve serbë nga ana e disa ish-pjesëtarëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës të cilat u hetuan më pas nga një Task Forcë speciale ndërkombëtare.
Selia e Gjykatës Speciale për Krime Lufte pritet të jetë jashtë Kosovës. Në përbërjen e saj do të ketë prokurorë e gjykatës ndërkombëtarë. /tesheshi.com/
