Me konfliktin e Nagorno-Karabakut duke bërë titujt kryesorë pas aksionit të rinovuar ushtarak të kohëve të fundit, është koha për të parë se si Moska ka krijuar linja gabimesh gjatë dekadave, madje edhe shekujve, brenda dhe rreth Rusisë për qëllime perandorake, thotë Malik Kaylan në artikullin e tij të botuar në Forbes.
Kaylan shpjegon se të gjitha perandoritë e kanë bërë këtë, dhe se Moska është e fundit që e ndjek atë rrugë, dhe për shkak të kësaj, ajo nuk do të shkojë në heshtje. Ai beson se shumica e njerëzve harrojnë ose as nuk e dinë se ku janë vendosur fushat e minuara gjeostrategjike, kështu që kur ato shpërthejnë, duket sikur armiqësitë e vjetra ringjallen spontanisht në zona të errëta dhe të largëta.
Ai shton se Moska qëllimisht i ka mbajtur shumë prej këtyre zonave të paqëndrueshme, të largëta dhe të errëta, kështu që kur erdhën paqeruajtësit rusë, bota ishte e lumtur ta lejonte këtë.
Kaylan vëren se Rusia e ka kontrolluar rajonin që nga viti 1813, duke nxitur vazhdimisht tensionet. Rënia e Bashkimit Sovjetik në vitet 1990 bëri që forcat ruse të inkurajonin dhe të merrnin pjesë aktive në luftën civile atje. Dhe kjo është vetëm një pjesë e Kaukazit.
Tendencat separatiste
Në Gjeorgjinë fqinje, Moska ka forcuar separatizmin etnik në kufi, kështu që situata përgjatë vijës së thyerjes mund të shpërthejë në shenjën më të vogël të pavarësisë nga Tbilisi.
Papritur ju patë provincat e Abkhazisë dhe Osetisë Jugore (në veri) që e urrenin Gjeorgjinë dhe dëshironin të shkëputeshin, duke iu lutur rusëve për ndihmë, gjë që ndodhi në fillim të viteve 1990 kur Rusia post-sovjetike supozohej të ishte e dobët dhe e pafuqishme.
Nga ana tjetër, çeçenët u ngritën dy herë dhe u detyruan të përballen sërish me gjenocidin, pasi rreth 100 mijë njerëz u vranë vetëm në kryeqytet, përpara se Ramzan Kadyrov të merrte pushtetin, sipas autorit. Është ai që tani po ndihmon Moskën në Ukrainë me milicitë e tij çeçene.
Në lindje të Azisë Qendrore, mes shumë luftërave civile që shpërthyen, ne pamë një fenomen të çuditshëm kur Stalini dëboi turqit Ahiska nga territoret gjeorgjiane në Uzbekistan. Papritur ata u rebeluan dhe luftuan kundër fqinjëve të tyre.
Uzbekët, ose anasjelltas. Në atë kohë raportohej për provokime të çuditshme që e nxehnin situatën.
Krahu i zgjatur i Moskës
Kjo është shumë e çuditshme, thotë Kaylan, sepse uzbekët priren të jenë mjaft tolerantë ndaj diversitetit, jo vetëm turqit. Populli Ahisk u detyrua të largohej përsëri dhe u shpërnda, disa në Ukrainë, dhe pushtimi rus i atij vendi çoi në shpërnguljen e tyre përsëri.
Ndërkohë, në vitet 1990, në zonat ku takohen kufijtë e Uzbekistanit, Kazakistanit dhe Kirgistanit, rusët përforcuan një milici të armatosur, të cilët, që nga viti 1999, kanë kryer vazhdimisht sulme brenda Uzbekistanit.
Autori i tekstit më pas përmend duart e zgjatura të Moskës, si Serbia dhe deri vonë Bullgaria, dhe se si ato vende vazhdojnë në simpatinë e tyre ndaj Rusisë si shpëtimtare nga “zgjedha” e osmanëve pas ndërhyrjes perandorake.
Megjithatë, bullgarët më në fund janë penduar për iluzionet e tyre, pasi kanë parë ngjarjet në Ukrainë, dhe po anojnë më shumë drejt marrëdhënieve evropiane së fundmi.
Ai arrin në përfundimin se serbët ende e shohin veten si sllavë të persekutuar dhe duken të gatshëm të provokojnë në Kosovë për t’i dhënë Moskës leva kundër NATO-s. /tesheshi.com/
