Nga Blendi Gashi
Fenomeni i ngacmimit seksual edhe pse daton qysh në kohërat më të hershme, edhe në ditët e sotme mbetet një enigmë e madhe dhe sfidë serioze për shoqërinë kosovare.
Një ndër definicionet më logjike për ngacmimet seksuale është sjellja e padëshirueshme seksuale që i vë në pozitë të pafavorshme (siklet) femrat dhe meshkujt.
Ngacmimi seksual konsiderohet vepër penale dhe ligji parasheh dënime të rënda për të, andaj raportimi i këtyre rasteve ka rëndësi të madhe.
Të dhënat e marra nga Policia e Kosovës tregojnë se gjatë vitit 2015-të gjithësjet 54 persona kanë pësuar sulm seksual.
Një anketim i realizuar nga organizata të ndryshme një vit më parë , pra në muajin shkurt të vitit 2015-të, tregon se 45.2% e kosovarëve kanë përjetuar ngacmim seksual në vitin 2014-të, prej tyre (63% gra dhe 24.3% burra).
Ky fenomen manifestohet në forma dhe mënyra të ndryshme qoftë në rrugë, vende publike, shkolla, institucione private, publike, si në formën e fjalëve banale, ashtu edhe në atë fizike.
Megjithatë, nga data 25 shkurt e këtij vitit të gjithë personat që bien pre e ngacmimit seksual kanë një adresë ku të bëjnë raportimin e rasteve të tilla.
Raportimi mund të bëhet brenda vetëm disa sekondash online përmes aplikacionit #EcShlirë”. Një gjë të tillë e kanë mundësuar organizatat joqeveritare: Rrjeti i Grupit të Grave të Kosovës (RrGGK), Open Data Kosovo (ODK) dhe Girl’s Coding Kosova (GCK.
Ngacmimi seksual deri vonë temë tabu në Kosovë
Adelina Berisha, nga Rrjeti i Grupeve të Grave të Kosovës (RrGGK) thotë se ngacmimi seksual deri vonë ka qenë temë e padiskutuar në shoqërinë kosovare.
Ajo thotë se gjatë vitit 2014, RrGGK në bashkëpunim me aktivist/e, individ dhe organizata që mbrojnë të drejtat e grave dhe vajzave organizuan akcionin “Nata është e jona” (Take Back the Night), nxitën debate të nxehta në medien sociale, ku dolën në dritë histori të ndryshme.
“Gjatë vitit 2015 RrGGK filloi hulumtimin Ngacmimi Seksual në Kosovë, i cili kishte për qëllim të shqyrtonte kornizën ligjore, të maste qëndrimet e qytetarëve mbi ngacmimin seksual, shtrirjen e ti, si dhe përgjigjën institucionale ndaj ngacmimit seksual.
Pasi që anketimi me 1,315 qytetarë është realizuar gjatë muajit shkurt të vitit 2015, qytetarët janë pyetur nëse ata kanë përjetuar ngacmim seksual gjatë vitit 2014-të dhe gjatë tërë jetës së tyre.
48.5% e qytetarëve të Kosovës kanë përjetuar ngacmim seksual gjatë jetës së tyre, prej tyre 64.1% gra ndërsa 32.5% burra. Ndërsa, në vitin 2014-të, 45.2% e kosovarëve kanë përjetuar ngacmim seksual (63% gra dhe 24.3% burra)”, ka thënë Berisha, për portalin tesheshi.com.
Sa i përket shtrirjes gjeografike, ngacmimi seksual, Berisha thotë se një gjë e tillë ndodh në tërë territorin e Kosovës dhe më të prekur nga kjo dukuri janë personat e moshave 18-25 vjeç.
Sociologët: Nevoitet vetëdijesim më i madh për këtë fenomen
Sociologu, Ferdi Kamberi, thotë se ngacmimi seksual sot në shoqëritë bashkëkohore është shumë i përhapur dhe shpeshherë viktimë kryesore janë gjinia femërore, megjithëse ka raste të shumta ku atakohen edhe meshkujt.
Ai thotë se ngacmimi seksual është prezentë në vendet publike (rrugë, kafiteri, markete, etj), pastaj është prezentë edhe në vendet e punës si në sektorin publik po ashtu edhe në atë privat.
Sociologu Kmaberi në një prononcim për tesheshi.com thotë se format më të shpeshta janë shakat komentet apo gjestet e padëshirueshme, gjë që sipas tij është shqetësuese për shoqërinë kosovare, kur kihet parasysh fakti se pjesa më e madhe e shoqërisë për shkak të rrethanave dhe stigmatizimit të tyre as që e raportojnë këtë fenomen.
“Ngacmimi seksual ndodhë për shumë arsye. Disa nga faktorët e mundshëm mund të jenë: mungesa e legjislacionit, sidomos diskriminimi në bazë të moshës, gjinisë, seksit, racës, e të tjera kjo ngritë qëndrimet seksiste, ngacmimi seksual ndodhë edhe tek vendet e punës ku dominon njëra gjini apo tjetra, pastaj ka teori të ndryshme sociale që theksojnë se ngacmimi seksual ndodhë edhe si rezultat i portretizimit të femrës dhe reklamave seksiste, por edhe si rezultat i mos respektimit të kodit etik nga femrat dhe meshkujt, pastaj faktorë mund të jenë edhe pasqyrimi i fotove (nudo) të femrave, e të tjera”, thotë Kamberi për tesheshi.com.
Ai thotë se luftimi i kësaj dukurie varet edhe nga emancipimi i shoqërisë, pra raportimi i rasteve të tilla nga personat e ngacmuar, derisa shton se një vetëdijesim më të madh për këtë fenomen duhet të bëhet si nga mediat po ashtu edhe nga institucionet relevante.
Ja ç’tregojnë shifrat e policisë
Portali tesheshi.com ka marrë edhe statistikat që posedon policia lidhur me integritetin seksual nga viti 2010 deri më 2015.
Statistikat mund t’i shini në tabelën e mëposhtme ku tregohet saktë sa personave në 5 vitet e fundit u është prekur integriteti seksual.
