Çmimet e larta po i joshin afrikanët në kërkimet për ari. Vëllimet të mëdha të arit janë duke u kontrabanduar përmes Lindjes së Mesme.
Miliarda dollarë ari po kontrabandohen nga Afrika çdo vit nëpërmjet Emirateve të Bashkuara Arabe në Lindjen e Mesme – si një portë për tregjet në Evropë, Shtetet e Bashkuara dhe më gjerë.
Reuters ka shpalosur informacione se të dhënat doganore flasin se Emiratet e Bashkuara Arabe importuan 15.1 miliardë dollarë ar nga Afrika në vitin 2016, më shumë se çdo vend tjetër.
Pjesa më e madhe e arit nuk u regjistrua në eksportet e shteteve afrikane. Pesë ekonomistë tregtarë të intervistuar nga Reuters thanë se kjo tregon se sasi të mëdha të arit po e largohen nga Afrika, pa i paguar taksë shteteve që i prodhojnë ato.
Raportet e mëparshme dhe studimet kanë nxjerrë në pah biznesin e tregut të zi të arit të zhvilluar nga banorët, duke përfshirë fëmijët, të cilët nuk kanë lidhje me biznesin e madh. Askush nuk mund të vendosë një shifër të saktë mbi vlerën totale që po largohet nga Afrika. Por analiza Reuters e jep një vlerësim fillestar.
Reuters vlerësoi vëllimin e tregtisë së paligjshme duke krahasuar importet e përgjithshme në Emiratet e Bashkuara Arabe me eksportet e deklaruara nga shtetet afrikane. Firmat industriale të minierave në Afrikë i thanë Reuters se nuk dërgojnë arin e tyre në Emiratet e Bashkuara Arabe – shenjë kjo se importi i arit nga Afrika në Emirate shkon nga burime të tjera informale.
Metodat joformale të prodhimit të artë, të njohura në industri si “artizanale” po rriten në nivel global. Ato kanë siguruar jetesën për miliona afrikanë dhe ndihmojnë disa nga ata të bëjnë më shumë para sesa që mund të ëndërrohet nëpër tregjet tradicionale.
Por metodat që përdoren, dhe mënyra se si ata i derdhin kimikatet mbetëse në shkëmbinj, tokë dhe lumenj është shqetësuese. Qeveritë afrikane si Gana, Tanzania dhe Zambia ankohen se ari tani po prodhohet ilegalisht dhe kontrabandohet nga vendet e tyre në një shkallë të gjerë. Ndonjëherë operacionet kriminale kanë një kosto të lartë njerëzore dhe mjedisore.
Minierat artizanale filluan si ndërmarrje të vogla. Por epoka “romantike” e minierave individuale u ka dhënë mundësi operacioneve “të mëdha dhe të rrezikshme” të drejtuara nga sindikatat kriminale të kontrolluara nga jashtë.
Por kjo nuk po konsiderohet as shkelje e ligjit. Minatorët, disa prej të cilëve punojnë ligjërisht, zakonisht e shesin arin në formë të medaljeve. Ndërmjetësit përfitojnë nga terreni i përshtatshëm i kontinentit, duke e shpërndarë arin qoftë përmes thasëve, apo përmes bagazhit të dorës. Për shembull, Republika Demokratike e Kongos (DRC) është një prodhues i madh ari, por shumë pak nga eksportet zyrtare arrijnë në caqe në mënyrë të legalizuar. Shumica është kontrabanduar në Ugandën fqinje dhe në Ruandë.
Të dhënat doganore të ofruara nga qeveritë në Comtrade (një bazë e të dhënave e Kombeve të Bashkuara) tregojnë se Emiratet e Bashkuara Arabe janë destinacioni kryesor për ari nga shumë shtete afrikane, për tani e disa vite.
Në vitin 2015, Kina – konsumatori më i madh në botë i arit – importonte më shumë ari nga Afrika sesa nga cilido vend tjetër. Por gjatë vitit 2016, viti i fundit për të cilin janë në dispozicion të dhënat, Emiratet e Bashkuara Arabe importuan pothuajse dyfishin e vlerës së marrë nga Kina. Me importet e ari të Afrikës në vlerë 8.5 miliardë dollarë atë vit, Kina erdhi e dyta. Zvicra, centrali i rafinimit të artë në botë, erdhi e treta me vlerë 7.5 miliardë dollarë.
Shumica e arit tregtohet në Dubai, vend i cili është shtëpi e industrisë së arit të përpunuar në botë.
Emiratet e Bashkuara Arabe raportuan importet e arit nga 46 vende afrikane për vitin 2016. Nga këto vende, 25 nuk i ofruan Comtrade-it të dhëna për eksportet e tyre të arit në Emiratet e Bashkuara Arabe. Por Emiratet deklaruan se kishin importuar ari prej një total prej 7.4 miliardë dollarësh.
Në total, Emiratet importuan ari me vlerë 3.9 miliardë dollarë – rreth 67 ton – më shumë se pjesa tjetër e botës.
Ka aq shumë ari që e del nga Afrika pa hyrë fare në regjistra.
Frank Mugyenyi, një këshilltar i lartë për zhvillimin industrial në Bashkimin Afrikan i cili krijoi njësinë minerale të organizatës, deklaron se “Emiratet e Bashkuara Arabe po futen në mjedisin e parregulluar në Afrikë.”
Jo të gjitha mospërputhjet në të dhënat e analizuara nga Reuters domosdoshmërisht tregojnë se ari i minierës së Afrikës është kontrabanduar përmes Emirateve të Bashkuara Arabe. Dallimet e vogla mund të rezultojnë nga shpenzimet e transportit detar dhe taksat që deklarohen ndryshe, një vonesë kohore midis largimit dhe mbërritjes së mallrave.
Vlera për kilogram që Emiratet e Bashkuara Arabe kanë deklaruar për importim është dukshëm më e lartë se ajo e regjistruar nga vendi eksportues. Dhe ky është një “rast klasik i nën-faturimit të eksportit” për të zvogëluar taksat.
Matthew Salomon, një ekonomist amerikan i cili ka hulumtuar përdorimin e statistikave tregtare për të identifikuar flukse të paligjshme financiare, tha se çështja meriton shqyrtim. “Mospërputhjet e vazhdueshme në tregtinë e mallrave të caktuara dhe midis vendeve të caktuara mund të identifikojnë rreziqe të mëdha të aktivitetit të paligjshëm”, tha ai.
Gjatë dekadës së fundit, kërkesa e lartë për ari e ka bërë tërheqëse punën për minatorët joformalë që përdorin pajisje për gërmime dhe kimikate toksike për të rritur prodhimin. Uji i ndotur është kthyer në lumenj, duke helmuar ngadalë njerëzit që kanë nevojë për ujë të pijshëm.
Minatorët kanë përdorur merkur për nxjerrjen e arit nga xeherori. Efektet toksike të merkurit përfshijnë dëmtimin e veshkave, zemrës, mëlçisë, shpretkës dhe mushkërive, dhe çrregullime neurologjike, siç janë dridhjet dhe dobësimi i muskujve. Cianidi dhe acidi nitrik po përdoren gjithashtu në këtë proces.
Ndërmarrjet industriale janë gjithashtu përgjegjëse për ndotjen. Probleme masive shëndetësore nga derdhjet e mjeteve kimike po shkaktohen në Kongo, Ugandë, Çad, Nigeri, Ganë, Tanzani, Zimbabve, Malavi, Burkina Faso, Mali dhe Sudan.
Sot, tregtia e arit kap vlerën e më shumë se 40,000 dollarë për kilogram, e cila është nën kulmin e vitit 2012. /tesheshi.com/
