Arratisja e shkrimtarit Ismail Kadare me 25 tetor 1990 kishte shkaktuar një shtrëngatë të vërtetë në jetën politike por edhe shoqërore në Shqipëri.
Edhe pse era e ndryshimit kishte nisur të fryjë e të ndihej në çdo sferë të jetës, arratisja e shkrimtarit kishte qenë e papritur. Të paktën siç e dëshmojnë dokumentet, ky akt, kishte detyruar krerët e regjimit për të marrë vendime që do të kishin ndikim edhe në masën e madhe të lexuesve dhe adhuruesve të shkrimtarit.
Në mbledhen e plenumit të 12 të Komiteitt Qendror, ishte diskutuar gjerësisht akti i ndërmarrë nga shkrimtari, duke e dënuar njëzëri e duke e shpallur tradhëti të lartë, por fakti me interes që vihet re në diskutimet e kësaj mbledhjeje, është shpërndarja e një radiogrami për të gjithë Komitetet e Partisë, ku drejtuesit partiakë orientoheshin se si duhet të silleshin me veprat e shkrimtarit, të cilat ndodheshin në çdo librari të vendit.
Në fjalën e Ramiz Alisë, në këtë mbldhje të 6 nëntorit 1990, zbulohet se në këtë radiogram ishte theksuar se vepra e Kadaresë nuk duhej të hiqej nga qarkullimi.
“Komiteteve të Partisë te rretheve e të rajoneve u kemi dërguar dhe një radiogram. E kanë marrë të tërë radiogramin? (Po, e kemi marrë, thonë të gjithë shokët e rretheve). Në atë radiogram stigmatizohet akti i Kadaresë dhe thuhet që, pavarësisht nga kjo, veprat nuk do të hiqen nga qarkulli mi, sepse Kadareja atë vepër e ka shkruar për popullin tonë, për luftën tonë, për mbrojtjen e çështjeve kapitale të socializmit, të lirisë e pavarësisë së atdheut.
Po kush e bëri Kadarenë shkrimtar të madh? Vendi i tij e bëri, socializmi e bëri, kjo tokë e bëri!
Pra Ismail Kadareja u bë shkrimtar i madh, duke shkruar për këtë tokë, duke shkruar për dimrat e acartë që ka kaluar populli shqiptar, komunistët e Enver Hoxha për mbrojtjen e çështjes së atdheut.
Për këtë arsye ne do ta mbajmë veprën e tij. Me aktin që bëri Ismail Kadareja hodhi poshtë vetëveten. Prandaj duhet të jemi të kujdesshëm në këto gjëra, të gjykojmë e veprojme me maturi politike”, theksoi në plenumin e 12 të Komitetit Qendror, Ramiz Alia.
Pas kësaj deklarate të Ramzi Alisë në plenium kishte ndërhyrë me një koment të shkurtër edhe Nexhmije Hoxha, e cila thote: “Do të bëjmë që librat e tij të lexohen në mënyrë ilegale? Heqja e veprës nga qarkullimi është një veprim sektar dhe për këtë do të na akuzonte edhe bota e jashtme”.
Koha dëshmoi se ndryshimet politike në Shqipëri do të vinin shumë shpejt, dhe vepra e Ismail Kadaresë nuk u hoq nga libraritë, siç ishte bërë rregullisht kur një artist a shkrimtar dënohej politikisht nga regjimi. /tesheshi.com/