Grupet e të drejtave të njeriut që punuan me mijëra viktimat e kolerës në Haiti reaguan pozitivisht ndaj pranimit të parë të heshtur të fajit nga Kombet e Bashkuara për epideminë shkatërruese të sëmundjes. Gjatë kësaj epidemie, humbën jetën 30 mijë njerëz dhe u infektuan më shumë se 2 milionë të tjerë.
Përgjatë gjashtë vjetëve të fundit, organizata botërore ka refuzuar me kokëfortësi të adresojë çështjen sesi paqeruajtësit e saj, të rivendosur nga Nepali në Haiti në vitin 2010 pas një tërmeti të madh, importuan bakterin vdekjeprurës të kolerës. Studimet kanë gjetur se trupat e OKB-së mund të ishin skanuar për sëmundjen dhe katastrofa të ishte shmangur, për një shifër modeste prej 2 mijë dollarësh.
Në një deklaratë të raportuar së pari në “New York Times”, zyra e sekretarit të Përgjithshëm të OKB-së, Ban Ki-moon, tha se organizata ka vendosur të përshkallëzojë përpjekjet për të luftuar kolerën në një nga vendet më të varfra të botës. “Përgjatë vitit të fundit, OKB ka krijuar bindjen se është e nevojshme të bëjë më shumë në lidhje me përfshirjen e saj në fillimet e epidemisë dhe vuajtjet e atyre që u prekën nga kolera”, tha zëdhënësi i Ban, Farhan Haq.
Referenca e “përfshirjes së OKB-së në fillimet e epidemisë” u përshendet si një arritje nga grupet që punuan me viktimat e kolerës. “Ky është një hap domethënës drejt vendosjes së Drejtësisë”, tha Beatrice Lindstrom nga Instituti për Drejtësi dhe Demokraci në Haiti, që është duke proceduar një padi ndaj OKB-së për ta detyruar atë të pranojë përgjegjësinë për katastrofën dhe të paguajë kompensime.
Organizata botërore në vijimësi ka refuzuar çdo pretendim për kompensim, duke pretenduar se është imune ndaj veprimeve ligjore.
Lindstrom shtoi se testi real për qëllimet e OKB-së është ai që vjen pas. “Kombet e Bashkuara mund të pasojë këtë deklaratë me veprime, përfshirë lëshimin e një ndjese publike, vendosjen e një plani për dërgimin e kompensimeve ndaj viktimave që kanë humbur shumë, dhe të sigurohet se kolera do të eliminohet në Haiti përmes investimeve të fuqishme në ujin e pijshëm dhe infrastrukturën e higjienës. Ne do të luftojmë deri sa kjo të ndodhë”.
Kryediplomati i OKB-së duket se pritet të bëjë një njohje edhe më të qartë të përgjegjësisë se kurrë më parë përpara mbërritjes së një draft-raporti të ri nga një prej këshilltarëve të tij special për mënyrën sesi OKB menaxhoi krizën. Sipas “New York Times”, draft-raporti deklaron drejtpërdrejt se epidemia e kolerës nuk do të kishte ndodhur pa veprimet e organizatës botërore, OKB-së.
Autori i raportit, Philip Alston, reporter special i OKB-së për varëfrinë ekstreme dhe të drejtat e njeriut, ishte një nga pesë ekspertët e OKB-së që më herët gjatë këtij viti, shkruan një letër tepër kritike për sekretarin Ban pas së cilës duket se u kris edhe rezistenca e tij për të mos pranuar përgjegjësinë. Pesë raporterët specialë, akuzuan shefin ekzekutiv të OKB-së, se në thelb, por zhvishte qindra mijë haitianë nga e drejta e tyre për drejtësi.
Në deklaratën e tij, zëdhënësi i OKB-së, tha: “Kombet e Bashkauar kanë qenë tepër të angazhuara në zhdukjen e kolerës që prej vitit 2010”. Por, ky pretendim bie në kundërshtim me dëshmitë e ekspertëve të shëndetësisë që thonë se organizata gjithnjë e ka hedhur përgjegjësinë për epideminë e kolerës.
Pediatri, Dr Renaud Piarroux, ishte ndër të parët që dha alarmin për epideminë e kolerës. Ai së fundmi vizitoi vendin dhe raportoi se frekuenca e sëmundjes dhe mungesa e infrastrukturës për ta menaxhuar atë ishin ende alarmante.
Raporti i Piarroux del në përfundimin se epidemia e kolerës në Haiti tejkalon gjithë të tjerat me të cilat bota është përballur në dekadat e fundit, dhe ende nuk ka asnjë përpjekje të koordinuar nga OKB apo ndonjë organizëm tjetër ndërkombëtar për ta zhdukur atë. “Që masat aktuale nuk janë të njëjta me sfidën, kjo është një deklaratë e zbutur”, shkruan Piarroux, puna e të cilit për ekspozimin e rolit të OKB-së në sjelljen e kolerës në Haiti dhe përpjekjet e organizatës për ta mbuluar këtë, janë bërë të njohura gjerësisht përmes një libri “Lumi vdekjeprurës”.
Epidemiologjisti francez shkon edhe më tej duke thënë se “as politikanët lokalë dhe as komuniteti ndërkombëtar nuk duket se kanë marrë masa në seriozitetin e situatës”.
Përgatiti: Juli Prifti – /tesheshi.com/
