Ëndrra amerikane – që secili mund ta arrijë suksesin përmes punës së palodhur, entuziasmit dhe vendosmërisë – ka pasur gjithnjë një marrëdhënie të komplikuar me realitetin amerikan. Fëmijët e lindur në fund të shkallës së të ardhurave kanë më shumë gjasa të qëndrojnë aty sesa të ngrihen. Nëse je një person me ngjyrë apo nëse prindërit e tu nuk janë të martuar, gjasat janë akoma edhe më të këqija.
Ligjvënësit në majtë dhe në të djathtë shpesh vendosin arsimimin si urën përmes së cilës fëmijët e varfër mund të ngjiten në shkallaren e të ardhurave – njerëzit me më shumë arsim bëjnë më shumë para. Por kërkimet e reja të shtangin me rezultatet e tyre. Një kërkim i Institutit Brookings tregon se vetëm dërgimi i më shumë fëmijëve në kolegj, nuk do të rregullojë pabarazinë në të ardhura. Të dhënat tregojnë se një diplomë universiteti ka shumë më pak vlerë në rritjen e të ardhurave për fëmijët e varfër sesa për fëmijët e pasur.
Brad Hershbein nga Instituti Brookings analizoi të dhënat nga një panel studimor për dinamikën e të ardhurave, një studim masiv mbarëkombëtar që gjurmonte progresin e gati 18 mijë individëve në 5 mijë familje duke nisur që nga viti 1968. Për shkak se studimi gjurmon të njëjtat familje në një periudhë kohore gati 50-vjeçare, kërkuesit mund të deduktojnë gjëra të tilla sesi mjedisi familjar ku rritet një persona ndikon në fitimet e tyre dekada më vonë.
Hershbein thotë se përcaktohen të varfër studentët e atyre familjeve që fitonin më pak se 185 për qind e nivelit federal të varfërisë – pragu për t’u pranuar në programin e drekës falas apo të reduktuar. Ai gjeti se , si edhe mund të pritet, një diplomë universiteti bën diferencën në fitimet e ardhshme të studentëve të varfër – fëmijët e varfër që shkuan në kolegj, mesatarisht fituan 91 për qind më shumë para në karrierat që ndoqën sesa fëmijët e varfër që morën vetëm një diplomë të shkollës së mesme.
Por, fitimet janë shumë të larta për fëmijët e shtresës së mesme dhe të lartë. Në këtë grup, fëmijët që morën një diplomë bachelor fituan 162 për qind më shumë sesa të ngjashmit e tyre që morën vetëm një diplomë të shkollës së mesme.
Jo vetëm kaq, por diferenca në fitim midis të diplomuarve universitarë të varfër dhe të pasur është e jashtëzakonshme dhe ajo rritet me kalimin e kohës gjatë ndjekjes së karrierës. Fëmijët e varfër fitojnë mesatarisht rreth dy të tretat e asaj që fitojnë fëmijët e pasur. Por në mesin e karrierës, një i diplomuar universitar nga një familje e pasur fiton afërsisht 100 mijë dollarë, ndërsa i diplomuari nga një familje e varfër fiton afërsisht 50 mijë dollarë.
Në lojë janë një numër i madh faktorësh. Hershbein dhe kolegët e tij po hetojnë gjithçka që nga “burimet familjare gjatë fëmijërisë dhe vendi ku janë rritur personat në studim, deri tek kolegjet që këta fëmijë me të ardhura të ulëta kanë ndjekur” në kërkim të faktorëve vendimtarë.
Me fjalë të tjera, arsimimi universitar nuk është domosdoshmërisht barazuesi që shumë ligjvënës shpresojnë të jetë. Kjo nuk do të thotë se fëmijët e varfër të talentuar nuk duhet të synojnë të marrin një diplomë universitare – në fund të fundit, diploma pothuajse do të dyfishojë fitimet krahasuar me të ngjashmit e tyre që nuk shkojnë në kolegj.
Por, për miliona fëmijë të varfër, të shkojnë në kolegj nuk është pjesa më e vështirë – sfida e vërtetë është të qëndrojnë aty e të diplomohen. Për një student të varfër, lënia e shkollës ndërkohë që kanë marrë borxhe për shkollim është një mundësi shumë më e keqe sesa të mos shkojnë farë.
Në çdo rast, kërkimi sugjeron se shoqëria amerikane nuk është edhe aq meritokratike sa pretendohet të jetë. Përgatiti: Juli Prifti – /tesheshi.com/
