Elon Musk është njeriu më i pasur në botë, me një pasuri të vlerësuar prej 219 miliardë dollarësh.
Në historinë moderne, ai është njeriu më i pasur. Por ai nuk është aspak njeriu më i pasur i të gjitha kohërave.
Titulli besohet se i përket Mansa Musa, një sundimtar i Afrikës Perëndimore të shekullit të 14-të, i cili ishte aq i pasur saqë dhurimi i tij bujar thuhet se dëmtoi ekonominë e një vendi të tërë.
“Rrëfimet bashkëkohore të pasurisë së Musait janë aq të pafrymë sa është pothuajse e pamundur të kuptojmë se sa i pasur dhe i fuqishëm ishte ai në të vërtetë,” tha Rudolph Butch Ware, një profesor i asociuar i historisë në Universitetin e Kalifornisë.
Mansa Musa ishte “më i pasur nga sa mund ta përshkruante kushdo”, shkroi Jacob Davidson për mbretin afrikan në Money.com në 2015. Në vitin 2012, uebsajti amerikan Celebrity Net Worth vlerësoi pasurinë e tij në 400 miliardë dollarë, por historianët ekonomikë pajtohen se pasuria e tij është e pamundur të përcaktohet.
Mansa Musa lindi në 1280 në një familje mbretërore. Vëllai i tij, Mansa Abu-Bakr, sundoi perandorinë deri në vitin 1312, kur ai abdikoi për të shkuar në një ekspeditë. Sipas historianit sirian të shekullit të 14-të, Shibab al-Umari, Abu-Bakri ishte i fiksuar pas Oqeanit Atlantik dhe asaj që ndodhej përtej tij. Thuhet se ai u nis në një ekspeditë me një flotë prej 2000 anijesh dhe mijëra burra, gra dhe skllevër. Ata u larguan, për të mos u kthyer më.
Nën sundimin e tij, mbretëria Mali u rrit ndjeshëm. Ai aneksoi 24 qytete, duke përfshirë Timbuktu. Mbretëria shtrihej për rreth dy mijë milje, nga Oqeani Atlantik deri në Nigerin e sotëm, duke përfshirë pjesë të Senegalit të sotëm, Mauritanisë, Malit, Burkina Fasos, Nigerit, Gambias, Guinea-Bissau, Guinesë dhe Bregut të Fildishtë. Me një masë kaq të madhe toke erdhën burime të mëdha si ari dhe kripa.
Gjatë mbretërimit të Mansa Musa, Perandoria Mali përbënte gati gjysmën e arit të Botës së Vjetër, sipas Muzeut Britanik. Dhe gjithçka i përkiste mbretit.
“Si sundimtar, Mansa Musa kishte qasje pothuajse të pakufizuar në burimin më të çmuar të pasurisë në botën mesjetare,” tha Kathleen Bickford Berzock, e cila është e specializuar në artin afrikan në Muzeun e Artit Block në Universitetin Northwestern.
“Territori i tij përmbante gjithashtu qendra të mëdha tregtare që tregtonin ar dhe mallra të tjera dhe ai bëri një pasuri nga kjo tregti,” shtoi ajo.
Edhe pse Perandoria Mali ishte shtëpia e kaq shumë ari, vetë mbretëria nuk njihej mirë. Kjo ndryshoi kur Mansa Musa, një mysliman i devotshëm siç flitej, vendosi të shkonte në një pelegrinazh në Mekë, duke kaluar nëpër shkretëtirën e Saharasë dhe Egjiptin.
Udhëtimi për në Mekë ndihmoi që Mali dhe Mansa Musa të vendoseshin në hartë – një fotokopje e një harte të Atlasit Katalanas nga viti 1375. Thuhet se mbreti u largua nga Mali me një karvan prej 60,000 njerëzish.
Ai mori të gjithë oborrin e tij mbretëror dhe zyrtarët, ushtarët, griotët (argëtuesit), tregtarët, drejtuesit e deveve dhe 12,000 skllevër, si dhe një tren të gjatë me dhi dhe dele për ushqim. Ishte një qytet që lëvizte nëpër shkretëtirë.
Një qytet, banorët e të cilit, deri te skllevërit, ishin të veshur me brokadë ari dhe mëndafshin më të mirë persian. Njëqind deve ishin në tërheqje, secila me qindra paund ar të pastër. Dhe skena u bë edhe më bujare kur karvani mbërriti në Kajro, ku ata mund të tregonin vërtet pasurinë e tyre.
Mansa Musa la një përshtypje kaq të paharrueshme në Kajro, saqë al-Umari, i cili e vizitoi qytetin 12 vjet pas mbretit të Malit, tregoi se sa shumë folën njerëzit e Kajros për të. Ai shpërndau me bollëk arin në Kajro saqë qëndrimi i tij tre mujor bëri që çmimi i arit në rajon të binte me dhjetë vjet.
Kompania amerikane e teknologjisë SmartAsset.com vlerëson se për shkak të zhvlerësimit të arit, pelegrinazhi i Mansa Musa çoi në rreth 1.5 miliardë dollarë humbje ekonomike në të gjithë Lindjen e Mesme.
Rrugës për në shtëpi, Mansa Musa kaloi përsëri nëpër Egjipt dhe, sipas disave, u përpoq të ndihmonte ekonominë e vendit duke hequr një pjesë të arit nga qarkullimi. Të tjerë thonë se ka shpenzuar aq shumë sa i ka mbaruar floriri.
Nuk ka dyshim se Mansa Musa shpenzoi shumë ar gjatë pelegrinazhit të tij. Dhe ishte kjo bujari e tepruar që ra në sy të botës. Mansa Musa vendosi Malin dhe veten në hartë, fjalë për fjalë. Në një hartë katalanase të Atlasit të vitit 1375, ka një vizatim të një mbreti afrikan të ulur në një fron të artë në majë të Timbuktu, duke mbajtur një copë ari në dorë.
Timbuktu u bë El Dorado e Afrikës dhe njerëzit erdhën nga afër dhe larg për të fituar njohuri. Në shekullin e 19-të, ai kishte ende një status mitik si një qytet i humbur prej ari në skajin e botës, një fener si për gjuetarët evropianë të fatit, ashtu edhe për eksploruesit, dhe kjo ishte kryesisht për shkak të bëmave të Mansa Musa pesë shekuj më parë.
Dhe Elon Musk sot, jo vetëm që nuk i afrohet në pasuri por është tejet larg dhe në bamërisë nga ai. Gjithsesi, historia klasike islame nuk e njeh apo nuk e potencon Mansa Musa si figurë të veçantë muslimane./tesheshi.com/
