Presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan u citua stë ketë thënë se “Turqia nuk duhet të bashkohet me Bashkimin Evropian me çdo kusht”, dhe në vend të kësaj mund të bëhet pjesë e një blloku të sigurisë të dominuar nga Kina, Rusia dhe vendet e Azisë Qendrore.
Perspektiva e bashkimit të Turqisë me BE, pas 11 vjet negociatash, duket më e largët se kurrë. Udhëheqësit evropianë kanë qenë kritike në liritë demokratike, ndërsa Ankaraja po ndihet gjithnjë më e irrituar nga ajo që po shihet si një përbuzje perëndimore.
“Turqia duhet të ndjehet të lehtësuar. Ajo nuk duhet të thotë ‘e vetmja zgjedhje është Bashkimin Evropian, me çdo kusht. Kjo është pikëpamja ime”, u citua Erdogan nga gazeta Hurriyet t’u ketë thënë gazetarëve në avionin e tij gjatë kthimit nga një vizitë në Pakistan dhe Uzbekistan.
“Pse nuk duhet të jetë Turqia në Shanghai Five? Ia thashë këto fjalë presidentit rus Vladimir Putin, presidentit të Kazakstanit Nursultan Nazarbajev, dhe atyre që janë në Shanghai Five tani”, tha ai.
“Shpresoj se në qoftë se do të ketë një zhvillim pozitiv atje, Turqia do të bashkohet me Shanghai Five. Kjo do të mundësojë që ajo të veprojë me lehtësi më të madhe.”
Kina, Rusia dhe katër vendet e Azisë Qendrore: Kazakistani, Kirgistani, Taxhikistani dhe Uzbekistani, formuan Organizatën e Bashkëpunimit të Shangait (SCO) në vitin 2001 si një bllok të sigurisë rajonale për të luftuar kërcënimet e mundshme nga grupe militante dhe trafikut të drogës nga Afganistani fqinj.
Anëtarësimi turk në SCO, e cila fillimisht nuk e kishte përfshirë Uzbekistanin dhe ishte e njohur si Shangai Five, me gjasë do të alarmojë aleatët perëndimore dhe anëtarët tjerë të NATO-s.
Kazakistani, Kirgistani dhe Uzbekistani flasin gjuhën turke, dhe Ankaraja u nënshkrua në vitin 2013 si një “partner dialogu” duke thënë se ndajnë “të njëjtin fat të përbashkët” si anëtarë të bllokut.
Mongolia, India, Irani, Pakistani dhe Afganistani janë vëzhgues në SCO; ndërsa Bjellorusia, ashtu si Turqia, është një partner dialogu. Partnerët e dialogut kanë të drejtë të marrin pjesë në nivel ministror dhe disa takime të tjera të SCO, por nuk kanë të drejtë vote.
Erdogan javën e kaluar u bëri thirrje turqve të jenë të durueshëm deri në fund të vitit në lidhje me marrëdhëniet me Europën dhe tha se një referendum mund të mbahet për anëtarësimin në BE në vitin 2017.
BE-ja në njërën anë ka nevojë për ndihmën e vazhdueshme të Ankarasë në frenimin e një fluksi të madh të emigrantëve dhe refugjatëve, sidomos nga Siria; por në anën tjetër është e alarmuar nga goditja që po u jepet të rreshtuarve kah Gylenit të cilët akuzohen për grushtin e shtetin në korrik të këtij viti.
Qeveria thotë se goditja është e justifikuar nga graviteti i kërcënimit ndaj shtetit nga ngjarjet e 15 korrikut, në të cilën më shumë se 240 njerëz u vranë nga komplotues të grushtit të shtetit, të cilin Turqia e ka lidhur drejtpërdrejt me Lëvizjen Hizmet të udhëhequr nga Fethullah Gulen.
Turqia gjithashtu mendon se BE-ja dhe fuqitë e tjera perëndimore nuk ishin përkrahës të demokracisë të Turqisë në rastin e grushtit të shtetit. Ata besojnë se fuqitë perëndimore janë të padrejtë në targetimin e Ankarasë, pavarësisht ndihmës së saj në rritjen e sigurisë perëndimore.
Marrë nga: Reuters – /tesheshi.com/
