Nga Ermir Hoxha
Ngjan si një ironi fati, një lloj mallkimi që ka përfshirë vitet e së ashtuquajturës Rilindje nga ana e ideatorit, kryeministrit Rama, fakti që prej katër vitesh, një vit pasi ai startoi projektin e tij qeverisës mbi Shqipërinë, një valë e madhe shqiptarësh po ikin nga sytë-këmbët, jo thjesht nga lëvizje të diktuara nga tregu i punës, por nga një lloj dëshpërimi social ku bazë është zhgënjimi prej modelit të tij, më së paku, aspak frymëzues, aspak motivues.
E, nëse ka një dështim të qartë në pak më shumë se katër vitet e qeverisjes së Ramës, është pikërisht paaftësia e tij për të injektuar në vetëdijen e njerëzve, sado halle të kenë ata e vendi ku jetojnë, bindjen a frymën se vërtet po troket dita që diç po ndryshon për mirë.
Kjo ikje masive, i është shndërruar në boomerang, pikërisht atij që konsiderohej njeriu shpresëmadh për ta ndryshuar rrotën e historisë shqiptare, sidomos asaj të 27 viteve, që ka ecur së prapthi.
Disa reforma që ka ndërmarrë, ku vlen të duatrokitet ajo që më së fundi detyroi shqiptarët ta paguajnë energjinë “si çeçua”, kanë qenë aq fragmentare dhe ndoshta jo të mirëkuruara në aspektin e komunikimit publik, sa tek mileti kanë patur efekt të kundërt: janë kuptuar si formë për mbushjen e xhepave të shtetit në kurriz të xhepave të qytetarëve, a më keq akoma, si formë vjedhjeje pushtetarësh, ngjashëm si me shtrëngesat fiskale, pasi asgjë prej tyre nuk është shoqëruar me një predispozitë të shtetit për të qenë shërbëtor i zellshëm i qytetarit, me qëllim vendosjen e një ekuilibri.
Vëreni me kujdes: brenda vetë pushtetit, ka një debat në lidhje me atë që ministrat nuk jua hapin telefonat deputetëve. E kur kjo gjë ndodh mes vetë atyre, pra brenda familjes politike, si mundet pra që ata ministra të kenë ndjeshmërinë për t’ju përgjigjur qytetarëve.
Më saktë, të gjithë kumtet që Rama lëshon mbi standarte qeverisëse me valencë të lartë morale, sa herë është para kamerave, treten në eter pasi nuk japin asnjë efekt në terren. Kjo e bën Rilindjen që të endet në një boshësi…e falsitet njëherësh.
Por kthehemi tek ikjet, që më shumë quhen të tilla – pra ikje – sesa emigrim. Rama ka tentuar ta minimizojë si problem, duke ia faturuar tregut të punës, e për këtë ka sjellë shembuj nga vendet e tjera të Europës lindore, si nga Polonia e Kroacia. Por ai lloj emigrimi që përmend Rama, i cili ka karakterizuar dhe Shqipërinë e pas ’90-ës, nuk ngjan me këtë në kohën e tij. Kjo është ikje, ikje…
Emigrimi i këtyre 25 viteve i ka ruajtur ekulibrat socialë. Ai ka qenë më së shumti ekonomik dhe padyshim që ka dhënë efekte zhvillimore në vend. Ata që kanë ikur të punojnë gjetiu, jo vetëm kanë sjellë të ardhura tek familjet, një pjesë e të cilave edhe janë investuar, por dhe vetë kanë mbajtur një sy nga atdheu, si mundësi për t’u kthyer një ditë. Dhe janë dy valë kthimesh: 2004 – 2008, dhe më pas nga 2011-ta e deri në 2013-ën, kryesisht në jug të vendit, për shkak të krizës greke. Sot, ky kontigjent i fundit është rikthyer sërish në Greqi, pas zhgënjimit të thellë të hasur nga ajo me çfarë u ballafaquan ne vendin e tyre. Greku, ai në hall, nisi t’ju dukej lule para Shqipërisë së tyre.
Ndërsa ikjet e këtyre 3 viteve të fundit, janë shndërruar dhe një psikozë kolektive, gjë që nuk ka ndodhur as në vitet e ndërrimit të sistemeve, ku arsyet për t’ja mbathur kanë qenë ku e kë më të shumta. Dhe kjo valë ikjesh nuk është vetëm ekonomike, ku në një pjesë të saj është dhe e tillë si motiv; ajo është dhe një ikje intelektuale, e cila nuk e ka më atë një sy mbajtur kthyer nga atdheu. Ata që ikin, e ku një pjesë e madhe mu pse kanë mundësi ekonomike, nuk mundet ta pranojnë jetesën në një moçalishte sociale, për vete dhe fëmijët e tyre. Thënë më fjalët e Ramës dikur, para se të angazhohej me politikë, ata panë që Rilindja nuk mundi dot që ta bënte Shqipërinë “atdheun me të dashur të atij që horr dot nuk bëhet”, duke mbetur po ai që ka qenë, “më i dashuri i çdo maskarai”.
Këtë duhet të kuptojë Rama, cili nuk besohet mos e ketë kuptuar, por që i duhet thënë troç: Shqipëria e tij është bërë e huaj për të ndershmin, ligjizbatuesin, atdhetarin. Nuk besohet që ai kroati apo polaku, teksa ikin më në perëndim, të lëshojnë pas një ofshamë për vendin e tyre: most a pafsha bojën!
Nga ana tjetër, risi e kësaj ikjeje, është përfshirja e saj në ligjërimin politik e mediatik. Emigrimi, ai që ka shoqëruar të gjithë tranzionin, asnjëherë nuk është përfshirë në çështjet për t’u trajtuar apo kontekstualizuar politikisht. Është parë si një process normal, mu prej faktit se më shumë se dëm, i ka sjellë dobi Shqipërisë.
Ndërsa “ikjet” e Ramës janë krejt ndryshe dhe mu për këtë shkak janë bërë temë dite në media e pjesë e ligjërimit opozitar. Ato dukshëm janë shndërruar në një flamë, e denjë që frenimi të trajtohet si emergjencë kombëtare. Por më së pari, duhet që Rama ta pranojë këtë realitet, në të vërtetën e vet, sado të hidhur. Zgjidhjen e ka ai në dorë, së bashku me ekipin e tij. Më së pari duhet ta kuptojë psenë e kësaj që po ndodh.
Më e përgjithshme është se njerëzit nuk po prekin a provojnë asnjë detaj Rilindjeje të pretenduar – madje në këtë aspekt edhe ajo urbane mund të konsiderohet e dështuar, pasi nuk ka dhënë asnjë efekt social apo ekonomik aty ku është zbatuar. Qytetet me rilindje urbane vijojnë të jenë shkretina sociale, ndërsa njësitë e biznesit buzë tyre përgjithësisht qepenmbyllur.
Ndërsa më e veçanta është se te Rilindja, ata kanë parë sërish të paaftin, mashtruesin e zuzarin që t’i besohet pushtet. Sa për shembull, në një qytet të Shqipërisë, dy ish-fotografë u bënë njëri drejtor Tatimesh e tjetri drejtor ALUZNI. Sigurisht që ka dhe më keq, dhe jo pse mund të ketë dhe ish-këpucarë që drejtojnë institucione. Mjaft që krimi dhe batakçillëku, nuk u ndjenë për asnjë çast të frikësuar nën Rilindje. Përkundrazi, fituan status të veçantë…/tesheshi.com/
