Një samit i jashtëzakonshëm në Bruksel i liderëve të vendeve anëtare të Bashkimit Evropian mund të jetë një pikë kthese në krijimin e një bashkimi të mbrojtjes pasi të bëhet gjithnjë e më e qartë se ata nuk mund të llogarisin në Shtetet e Bashkuara si një garantues të sigurisë.
“Sot është kthyer një faqe dhe është hapur një libër i ri i mbrojtjes evropiane”, tha një zyrtar i lartë i Bashkimit Evropian
Në samit do të marrë pjesë edhe presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky, i cili është nën presion të madh nga Shtetet e Bashkuara për të pranuar një armëpushim pa garancitë e kërkuara të sigurisë.
Një kthesë e madhe u bë në Gjermani, ku në negociatat për krijimin e një qeverie të re koalicioni, u ra dakord të krijohej një fond ekstrabuxhetor prej 500 miliardë eurosh për mbrojtjen dhe forcimin e konkurrencës.
Forcimi i mbrojtjes
Samiti i kushtohet forcimit të mbrojtjes evropiane dhe mbështetjes së Ukrainës.
Para fillimit të samitit do të takohen sërish ambasadorët e vendeve anëtare, të cilët do të tentojnë të bien dakord për tekstin e konkluzioneve që kundërshtojnë Hungaria dhe Sllovakia.
Sllovakia kërkon që teksti të përmendë tranzitin e gazit përmes Ukrainës, ndërsa Hungaria paralajmëron dallime të pakapërcyeshme në qasjen ndaj Ukrainës.
Mbetet e hapur se si do të pozicionohen liderët e tjerë nëse këto dy vende i qëndrojnë qëndrimit të tyre.
“Këshilli Evropian mirëpret gatishmërinë e shteteve anëtare për t’iu përgjigjur më tej nevojave urgjente ushtarake dhe mbrojtëse të Ukrainës dhe i bën thirrje Këshillit të BE-së të adresojë nevojat urgjente ushtarake dhe të mbrojtjes të Ukrainës dhe të përshpejtojë punën për iniciativat për të rritur mbështetjen ushtarake të BE-së për Ukrainën”, thuhet në draft-konkluzionet, për të cilat ende nuk është rënë dakord.
Udhëheqësit do të kenë në tryezë një propozim për një plan për të armatosur Evropën, të cilin presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen e prezantoi të martën. Sipas saj, plani mund të mobilizojë rreth 800 miliardë euro për mbrojtjen.
Shkelje e rregullave
Pjesa më e madhe e fondeve do të sigurohej nga rritja e hapësirës fiskale në buxhetet e shteteve anëtare. Komisioni propozon që të lejohen shtetet anëtare të tejkalojnë rregullat që përcaktojnë se deficiti buxhetor nuk duhet të kalojë tre për qind të PBB-së, nëse këto fonde janë të destinuara për mbrojtje.
Megjithatë, Gjermania vlerësoi se kjo nuk ishte e mjaftueshme dhe se rregullat buxhetore duhet të zbuten më tej.
Komisioni propozon krijimin e një instrumenti të posaçëm financiar prej 150 miliardë eurosh kredi për vendet anëtare për investime në mbrojtje.
Komisioni do ta merrte hua atë shumë në tregjet financiare dhe do t’u jepte kredi shteteve anëtare.
Këto fonde do të përdoren për të financuar projekte pan-evropiane nga të cilat do të përfitonin të gjithë, si mbrojtja ajrore dhe raketore, sistemet e artilerisë, mjetet ajrore pa pilot me raketa dhe municione, dhe sistemet anti-drone, si dhe për të adresuar nevoja të tjera – nga siguria kibernetike tek lëvizshmëria ushtarake.
Ndoshta do të diskutohet se i kujt do të përdoret pajisjet, ekskluzivisht evropiane apo amerikane.
Komisioni propozon gjithashtu që një pjesë e fondeve të kohezionit të drejtohen drejt investimeve të mbrojtjes, të cilat mund të hasin edhe në rezistencën e shteteve anëtare. /tesheshi.com/
