Për 25 vjet rresht politika shqiptare e ka trajtuar Presidentin e Republikës si një produkt apo një rudiment të saj.
Kur ai ka dalë “allasoj” dhe i kanë treguar “derën”, si puna e general Alfred Moisiut, atëherë e kanë izoluar dhe penguar.
Institucioni më i lartë i shtetit është lënë pa ligj. Presidenti funksiononte vetëm me disa nene të Kushtetutës si për të qenë një mënyrë për të mos ta institucionalizuar, por vetëm ta lënë pjesë e një loje sallonesh.
Mirëpo tani politika ka vendosur që të bëjë një ligj për kreun e shtetit, madje ka menduar që të zgjidhë edhe qesen e të bëhet “zemërgjerë”.
Natyrisht me presidentin aktual, por që përfitojnë edhe parardhësit.
Sipas draftit të ri ligjor për Presidentin e Republikës, të gjithë ish-kryetarët e shtetit shqiptar që nga 31 marsi 1991, pra edhe Ramiz Alia do të trajtohen me privilegje të veçanta.
Projektligji për Presidentin e Republikës është një draft me 70 nene.
Në këtë draft rregullohet në mënyrë të detajuar zgjedhja, detyrat por edhe trajtimi i Presidentit të Republikës.
Përgjithësisht funksionimi i detyrës është i ngjashëm me atë rol që jepet në ligjin themeltar të shtetit.
Por është shtuar në ligj që Kreu i Shtetit do të ketë rol koordinues në Këshillin e Emërimeve në Drejtësi dhe në institucionin e vettingut.
Për KED Presidenti merret me organizimin e shortit, kurse për vettingun me mbledhjen e vettingut.
Në draft theksohet:
“1. Presidenti i Republik& shpall menjehere thirrjen per paraqitjen e shprehjes se interesit per pozicionet e te gjithe anetareve te institucioneve te rivleresimit ne faqen zyrtare te internetit, si dhe ne dy gazeta me tirazhin me te larte ne vend. Thirrja per paraqitjen e shprehjes se interesit permban afatin brenda te cilit duhet te dorezohet shprehja e interesit, adresen postare ku duhet te dorezohet dhe listen e dokumenteve qe duhet te shoqerojne ate.
Më pas listat ia çon Komisionit Ndërkombëtar të Monitorimit.
Në mënyrë të veçantë në draft është pikërisht trajtimi i ish-presidentëve.
Në këtë projektligj theksohet se të gjithë ish-presidentët e zgjedhur pas 31 marsit 1991 përfitojnë trajtim të veçantë, duke nisur nga një shtëpi që ia paguan shteti, pension të veçantë, por edhe shpërblime të tjera që nuk e kalojnë rrogën e Presidentit.
Ndërkaq ish-presidentët do të pajisen edhe me zyra e staf të paguar nga shteti.
Sipas draftit, ku relator është deputeti socialist Ulsi Manja, përfitues do të jenë të gjithë presidentët nga 1991: pra që nga Ramiz Alia, Sali Berisha, Rexhep Meidani, Alfred Moisiu, Bamir Topi dhe Bujar Nishani.
Ja nenet që flasim për privilegjet e ish-presidentëve të Republikës:
TRAJTIMI i PRESIDENTIT DHE FAMILJES PAS PERFUNDIMIT TE FUNKSIONIT
–Neni 57
E drejta per mbajtjen e titullit
Personi i cili ka sherbyer si President i Republik& do te mbaje titullin e Presidentit te Republikes perjete, pervec rastve kur gjykata vendos heqjen e titullit.
–Neni 58
Presidenti i Republikes pas mbarimit te mandatit, ka te drejte per pension suplementar referuar legjislacionit per pensionet shteterore suplementare te personave qe kryejne funksione kushtetuese dhe te punonjesve te shtetit.
Presidenti i Republikes pas mbarimit te funksionit, mund te perfitoje shperblime te tjera nga shteti, por shuma e tyre nuk mund te kaloje shumen e pages se Presidentit ne detyre.
-Neni 59
E drejta per banese Presidenti i Republikës i cili ka perfunduar mandatin e tij, pervec rastit te shkarkimit, i sigurohet nje siperfaqe per banim, pa pagese, per perdorim ne perputhje me procedurat e percaktuar me Vendim te Keshillit te Ministrave.
–Neni 60
E drejta per sigurim personal
Presidenti i Republikes, i cili ka perfunduar mandatin e tij, pervec rastit te shkarkimit, i sigurohet mbrojtje personale nga Departamenti i Personaliteteve, ne varesi te Ministrise pergjegjese per rendin publik, ne perputhje me procedural e percaktuar me Vendim te Keshillit te Ministrave.
-Neni 61
E drejta per staf mbeshtetes dhe ambiente zyre Presidenti i Republikes, te cilit i ka mbaruar mandati, pervec rastit te shkarkimit, ka te drejte: (i) per ambient zyre den ne 100 m2 per kryerjen e aktivitetit te Tij; (ii) staf mbeshtetes te perbere nga te pakten dy persona, dhe te drejten e shfrytezimit te makines zyrtare dhe shoferit.
Personat ndihmes te drejtat per marredhenie pune i realizojne me institucionin e Presidentit te Republikes, ndersa emerohen dhe shkarkohen nga Sekretari i Pergjithshem , me propozim te ish kreut te shtetit, te cilit i ka mbaruar mandati. Shpenzimet per shfrytezimin e makines zyrtare perballohen nga buxheti i Presidentit te Republikës ne detyre.
-Neni 64
Privilegje te tjera te Presidentit dhe familjes Pas mbarimit te funksionit, Presidenti i Republikes, dhe anetaret e tjere te familjes ruajne privilegjet dhe pasaportat diplomatike. Presidenti i Republikes, te cilit i ka mbaruar mandati, ka te drejte per shpenzimet materiale per nevojat e realizimit te aktiviteteve te tij.
Keto shpenzime sigurohen nga buxheti i shtetit, ne perputhje me proceduren e percaktuar me Vendim te Keshillit te Ministrave.
–Neni 65
E drejta e gezimit te pensionit pas vdekjes se Presidentit
Ne rast te vdekjes se Presidentit te Republikes pas mbarimit te mandatit, pensionin e percaktuar ne nenin te ketij ligji, te zvogeluar ne masen 50%, e gezojne bashkeshortja e tij dhe femijet e mitur, den ne mbarimin e shkollimit te rregullt, respektivisht deri ne moshen 25 vjecare.
KREU VII
DISPOZITA KALIMTARE DHE TE FUNDIT
-Neni 66
Shtrirja e efekteve te seksionit II te Kreut V Te drejtat dhe priviligjet e tjera qe i lindin Presidentit te Republikës pas perfundimit te mandatit, sipas percaktimeve te ketij ligji i gezojne edhe Presidentët e Republikes, te cilet kane qene ne funksionin e kryetarit te shtetit pas dates 31 mars 1991. /tesheshi.com/