Në Ballkanin Perëndimor, Bashkimi Evropian dhe anëtarët e tij duhet të punojnë së bashku për të përshpejtuar reformat, veçanërisht në shtetin e së drejtës, si dhe bashkëpunimin rajonal gjithëpërfshirës dhe një rimëkëmbje të qëndrueshme ekonomike për ta mbajtur rajonin në mënyrë të vendosur në rrugën strategjike Evropiane, sipas në një dokument pune për takimin e këtij muaji të BE-së.
Dokumenti tregon se integrimi i Ballkanit Perëndimor në interesat politike, të sigurisë dhe ekonomike të BE-së përfaqëson një investim gjeostrategjik në një Union të qëndrueshëm dhe të prosperuar.
Dokumenti “Non paper: Angazhimi i zgjeruar i BE në Ballkanin Perëndimor”, përcjellë nga Shërbimi i Jashtëm i BE (EEAS) për takimin, thotë se procesi i vazhdueshëm i integrimit evropian të Serbisë dhe Malit të Zi duhet të përshpejtohet.
Të dy vendet duhet të “rrisin dinamizmin e agjendës së tyre të reformave, veçanërisht përsa i përket sundimit të ligjit dhe administratës, dhe të konsolidojnë orientimin e tyre gjeopolitik”.
Serbia dhe Kosova, duke pasur parasysh që të dy qeveritë tani kanë mbështetje të fortë nga elektorati, duhet të shfrytëzojnë rastin për të arritur një marrëveshje gjithëpërfshirëse për normalizimin, pasi nuk ka kohë për të humbur.
Përparimi në liberalizimin e vizave për Kosovën është urgjentisht i nevojshëm.
“Kosova duhet të bëjë përpjekje vendimtare të reformës për të zbatuar Marrëveshjen e Stabilizim-Asociimit (MSA) dhe për të çuar përpara dialogun e mbështetur nga BE për t’i mundësuar asaj të bëjë përparim të mëtejshëm në rrugën Evropiane“, thuhet në dokument.
Sa i përket Shqipërisë dhe Maqedonisë Veriore, thuhet se procesi i pranimit në BE ka dhënë një shtysë të fortë për reformat dhe kështu për demokracinë, stabilitetin dhe prosperitetin, dhe se negociatat e pranimit me ato vende duhet të fillojnë sa më shpejt të jetë e mundur.
Dokumenti thekson rëndësinë e marrëdhënieve të fqinjësisë së mirë dhe gjetjen e zgjidhjeve përfundimtare, gjithëpërfshirëse dhe detyruese për mosmarrëveshjet dypalëshe dhe çështjet e pazgjidhura nga e kaluara.
Aktivitetet e administratës së re amerikane
Një prani e fortë e BE-së është mënyra më e mirë për të parandaluar kthimin e Ballkanit Perëndimor në anën tjetër dhe tregon rëndësinë e vizitave nga zyrtarët e BE-së dhe veprimet e përbashkëta me misionet / ambasadat / delegacionet e BE-së.
Anëtarët e BE duhet të bien dakord për të rritur bashkëpunimin me rajonin për çështjet kryesore të sigurisë “me më shumë vendosmëri dhe në një mënyrë sistematike, përfshirë në nivelin operacional”.
Mundësitë për veprim të zgjeruar të përbashkët mbi kërcënimet hibride, duke përfshirë dezinformimin, mbi bashkëpunimin e inteligjencës, prokurimin e pajisjeve ushtarake, PESCO, reformën e sektorit të sigurisë, lëvizjen ushtarake për të lehtësuar ndihmën civilo-ushtarake për rajonin në raste pandemish dhe katastrofash natyrore, janë duke u shqyrtuar.
“Anëtarët e BE duhet të kenë një rol të veçantë për të luajtur në trajtimin e çështjeve në lidhje me emigracionin e paligjshëm, luftën kundër krimit të organizuar dhe tregtinë e paligjshme me partnerët,” tha dokumenti.
Administrata e re e amerikane ynon të punojë për të forcuar aktivitetet e përbashkëta BE-SHBA në Ballkanin Perëndimor.
Përveç promovimit të angazhimit të NATO-s në rajon, politika e jashtme e SHBA bazohet në supozimin se BE do të konsolidojë unitetin e Evropës dhe do të integrojë Ballkanin Perëndimor.
Partnerë të vërtetë në sfidat globale
“Shtetet e Bashkuara po mbështesin në mënyrë aktive këtë proces dhe reformat e vazhdueshme, por gjithashtu presin që BE të drejtojë dhe të realizojë atë vizion,” thotë dokumenti.
Pavarësisht angazhimit të saj për integrimin evropian dhe ndihmës së gjerë financiare dhe ekonomike, përfshirë këtu për shkak të pandemisë, ka një zhgënjim të thellë në Ballkanin Perëndimor në procesin e zgjerimit.
Kjo është për shkak të mungesës së hapave vendimtarë për Shqipërinë dhe Maqedoninë Veriore pas vendimit të Këshillit të BE-së në mars 2020 për hapjen e negociatave, progresit të ngadaltë në rrugën e BE-së të Serbisë dhe Malit të Zi, zbatimit të ngadaltë të përparësive kryesore të Bosnjë dhe MSA-së në Kosovë dhe pasiguritë mbi dialogun Serbi-Kosovë.
Sfida kryesore është aftësia e Ballkanit Perëndimor për të përmbushur standardet dhe detyrimet që vijnë nga anëtarësimi në BE dhe efektiviteti i mbështetjes së reformave të nevojshme.
“Eshtë e rëndësishme të ruash nivelin më të lartë të angazhimit politik në rajon, të lëshosh potencialin e përbashkët, të punosh si partnerë të vërtetë në sfidat globale dhe së bashku të formojmë një të ardhme të përbashkët në BE përmes veprimeve urgjente dhe konkrete,” lexon dokumenti.
Efektet e vogla ekonomike dhe demografike
Efektet ekonomike dhe demografike të integrimit të plotë të rajonit do të jenë shumë më pak sesa me zgjerimet e mëparshme.
Prodhimi i brendshëm bruto (PBB) i Ballkanit Perëndimor është më pak se 1 përqind e PBB-së së BE-së dhe popullsia është rreth 4 përqind e popullsisë së Bashkimit.
Sidoqoftë, përfitimi gjeopolitik për BE do të jetë më i rëndësishëm, pohohet në dokument. /tesheshi.com/
