Qëllimi kryesor i operacioneve ushtarake amerikane në rajonin e Detit të Kuq është luftimi i kërcënimit të paraqitur nga grupimi Houthi në Jemen dhe sigurimi i lirisë së lundrimit, besojnë analistët. Përveç kësaj, këto operacione janë pjesë e një strategjie më të gjerë që synon mbrojtjen e rrugëve jetike detare dhe interesave amerikane në Lindjen e Mesme.
Përafërsisht 30,000 trupa amerikane janë vendosur përgjithmonë në dhjetëra baza ushtarake në më shumë se 15 vende të rajonit, me një prani të vazhdueshme të anijeve luftarake në ujërat përreth zonës. Gjithashtu, ka edhe përforcime të përkohshme në fuqi njerëtore dhe pajisje që dërgohen në kohë tensioni dhe krize.
Nëpërmjet katër pikave kryesore, u analizua prania e SHBA-së në Lindjen e Mesme, rrugët detare jetike për transportin ndërkombëtar dhe vendndodhjet ku janë vendosur forcat amerikane.
Forca e forcave, bazat kryesore amerikane dhe pikat e vendosjes në Lindjen e Mesme
Në përputhje me marrëveshjet dypalëshe ose me kërkesë të vendeve pritëse, forcat amerikane janë dislokuar në më shumë se 15 vende të Lindjes së Mesme dhe numri i tyre vlerësohet në pothuajse 40,000 ushtarë.
SHBA ka vendosur një numër më të vogël trupash në disa vende, ndërsa në të tjera prania është dukshëm më e madhe, me më shumë se 10,000 ushtarë, veçanërisht në vendet e Gjirit.
Arabia Saudite (2700 trupa)
– Baza Ajrore Eskan: selia e grupeve të 320-të ajrore dhe të 64-të të ekspeditës.
– Baza Ajrore Prince Sultan: Forcat amerikane u vendosën në këtë bazë në vitin 1990 dhe qëndruan aty për 13 vjet, deri në tërheqjen në vitin 2003. Në fillim të vitit 2020, SHBA rriti ndjeshëm praninë e saj ushtarake në bazë për shkak të rritjes së tensioneve me Iranin.
Emiratet e Bashkuara Arabe (5000 trupa)
– Baza ajrore Al Dhafra: baza kryesore amerikane në Emiratet e Bashkuara Arabe (EBA). Forca ajrore e 380-të e ekspeditës amerikane është e vendosur atje. Ajo gjithashtu ofron mbështetje logjistike dhe shërbime për karburantin e avionëve.
– Porti Jebel Ali: frekuentohet shumë nga marina amerikane dhe përmban një dok të aftë për të marrë aeroplanmbajtëse.
Katari (8000 trupa)
– Baza Al Udeid konsiderohet si objekti më i madh ushtarak amerikan në Lindjen e Mesme dhe baza më e madhe ajrore jashtë SHBA-së.
Sulltanati i Omanit (600 ushtarë)
– Baza Ajrore Masirah përdoret për të operuar avionë zbulues dhe strehon një stacion për monitorimin e sipërfaqeve detare në rajon. Baza ajrore Al-Musannah përdoret për operacionet e transportit ajror dhe përmban depo të mëdha municionesh amerikane.
Bahrein (9000 trupa)
– Baza Detare Juffair: është e vetmja bazë e përhershme detare bregdetare e SHBA-së në Lindjen e Mesme. Ajo është shtëpia e Komandës Qendrore Detare të SHBA (NAVCENT) dhe Flotës së Pestë të Marinës së SHBA.
– Baza ajrore Sheik Isa: është përdorur në luftën kundër Afganistanit dhe ka një kamp për të mbështetur operacionet ajrore.
Kuvajt (13,000 trupa)
– Baza Arifjan: baza më e madhe ushtarake amerikane në Kuvajt dhe selia kryesore e forcave amerikane në vend.
– Baza Ajrore Ali Al Salem: selia e Krahut të 386-të të Ekspeditës Ajrore, shërben si qendër për transportin ajror dhe mbështetje për forcat e përbashkëta dhe forcat e koalicionit ndërkombëtar në rajon.
Irak (2500 trupa)
– Baza ajrore Balad: baza më e madhe në Irak dhe një seli e rëndësishme për forcat amerikane. Ajo përmban disa objekte ushtarake.
– Baza Ajrore Ain al-Asad: baza e dytë më e madhe në Irak, ku janë stacionuar shumica e trupave amerikane. Konsiderohet si një qendër kryesore për nisjen e operacioneve speciale.
Egjipt (600 ushtarë)
– Ushtria amerikane nuk ka një bazë luftarake në Egjipt, por rreth 600 ushtarë amerikanë janë vendosur në Egjipt si pjesë e një force ndërkombëtare që nga viti 1981 (sipas burimeve zyrtare amerikane nga viti 2022). Egjipti ofron lehtësira për Marinën e SHBA në portet e tij dhe lehtësira për Forcën Ajrore të SHBA në bazën ajrore të Kajros Perëndimore.
Ushtria amerikane ka gjithashtu baza në Siri, Jordani, Xhibuti dhe Turqi, të cilat luajnë një rol kyç në operacionet në të gjithë Lindjen e Mesme.
Flotat dhe aeroplanmbajtëset më të njohura
Flota e Pestë e SHBA
Selia e saj është në Bahrein dhe zona e saj operative shtrihet nga Deti i Kuq në Gjirin Arabik, duke kaluar përmes Oqeanit Indian dhe Detit Arabik. Misioni i saj është të forcojë ndikimin amerikan, të mbrojë rrugët tregtare, lundrimin detar dhe burimet e energjisë, dhe të luftojë terrorizmin, piraterinë dhe kërcënimet kibernetike. Flota ka rreth 15,000 anëtarë në anije dhe 1,000 njerëz të tjerë në tokë. Në rrethana normale, ai përbëhet nga më shumë se 20 anije luftarake, duke përfshirë nëndetëse dhe shkatërrues.
Aeroplanmbajtësja USS Harry S. Truman
Në fund të muajit të kaluar, Sekretari i Mbrojtjes i SHBA-së Pete Hegseth zgjati vendosjen e aeroplanmbajtëses në Lindjen e Mesme edhe për një muaj tjetër për të mbështetur sulmet kundër Houthi-t. Misionet përfshijnë operacionet e sigurisë detare, reagimin ndaj krizave, parandalimin, kundër terrorizmit dhe bashkëpunimin e sigurisë. Ajo mund të mbajë deri në 85 avionë të llojeve të ndryshme dhe operohet nga një ekuipazh prej rreth 3200 personash, duke përfshirë 200 personel në anije dhe 2480 ekuipazh ajror. Mund të strehojë më shumë se 60 avionë falë kuvertës së tij të gjerë, duke përfshirë F/A-18 Super Hornet dhe Boeing EA-18G Growler.
Aeroplanmbajtëse USS Carl Vinson
Në fund të muajit të kaluar, Sekretari i Mbrojtjes Pete Hegseth urdhëroi që transportuesi të vendoset në Lindjen e Mesme për të mbështetur sulmet kundër Houthi-t. Shpesh e përshkruar si një “aeroport lundrues”, ai është aeroplanmbajtësja e tretë me energji bërthamore dhe një nga anijet luftarake më të mëdha në botë. Ajo ka selinë në San Diego, Kaliforni dhe ka një ekuipazh prej rreth 2,000 anëtarësh të ekuipazhit të anijes dhe 2,000 ekuipazhi ajror. Ajo mbart nëntë skuadrone të aviacionit detar dhe operon një sërë avionësh luftarakë, ku kryesori është F-35.
Lindja e Mesme: një rajon me korridoret më të rëndësishme detare në botë
Ngushtica e Hormuzit
Lidh Gjirin Arabik me Gjirin e Omanit dhe më pas me Oqeanin Indian. Në të kalon 11.1 për qind e totalit të tregtisë detare botërore. Rreth 20 milionë fuçi naftë kalojnë nëpër ngushticë çdo ditë, duke e bërë atë një nga rrugët më të rëndësishme të transportit në botë. Është korridori kryesor për eksportet e naftës dhe gazit nga rajoni drejt tregjeve globale.
Ngushtica e Bab al-Mandab
Një pikë strategjike që lidh Detin e Kuq dhe Gjirin e Adenit, konsiderohet si një nga korridoret kryesore detare në botë. Është rreth 30 kilometra e gjatë dhe përfaqëson një lidhje kyçe për tregtinë midis Evropës dhe Azisë. Ky kalim është i rëndësishëm për tregtinë globale, pasi 10 për qind e tregtisë globale detare kalon përmes saj, duke përfshirë eksportin e naftës nga Gjiri Arabik në tregjet botërore. Rreth 4.8 milionë fuçi naftë kalojnë çdo ditë përmes ngushticës. Përdoret nga rreth 10,000 anije në vit, duke përfshirë afro 4,000 cisterna nafte. Ngushtica është e ekspozuar ndaj kërcënimeve të mëdha të sigurisë për shkak të konflikteve në Jemen dhe Somali, gjë që rrit rrezikun e ndërprerjes së trafikut detar.
Kanali i Suezit
Kanali i Suezit i Egjiptit lidh Detin e Kuq dhe Detin Mesdhe, duke lehtësuar tregtinë midis Azisë dhe Evropës. 12 për qind e totalit të tregtisë detare në botë kalon përmes tij, dhe pothuajse 20,000 anije kalojnë përmes kanalit çdo vit. Është hapur në vitin 1869 dhe është 193 kilometra i gjatë. Të ardhurat nga kanali në vitin fiskal 2023-2024 ishin 7.2 miliardë dollarë.
A synon prania amerikane në rajon të kundërshtojë ndikimin kinez?
Sipas Ministrisë Kineze të Tregtisë, pothuajse 60 për qind e eksporteve kineze në Evropë kalojnë përmes Detit të Kuq dhe analistët besojnë se kontrolli i kësaj rruge strategjike detare do ta vendoste në mënyrë të pashmangshme atë tregti nën mbikëqyrjen e SHBA.
Uashingtoni po përpiqet t’u dërgojë një mesazh të gjithëve se është lojtari kryesor në rajon, si në frontin e sigurisë ashtu edhe në atë strategjik, veçanërisht pas thirrjeve të shpeshta për të zhvendosur hartën e aleancave nga Perëndimi në Lindje, veçanërisht drejt Kinës.
Ekspertët thonë se kontrolli dhe dominimi i vazhdueshëm i Uashingtonit mbi rrugët detare të Lindjes së Mesme do të thotë se ai ende mban frenat e lidershipit global. Kjo do të thotë gjithashtu se po i reziston me sukses Kinës, e cila nuk do të jetë në gjendje të mbrojë Iniciativën e saj Brez dhe Rrugë, projekti zhvillimor me të cilin Pekini kërkon të ringjallë rrugën e lashtë të Mëndafshit.
Kufizimi i hapësirës operacionale për bazën detare kineze në Xhibuti, pasi shtimi i burimeve të reja detare amerikane dhe perëndimore pranë bazës së vetme kineze në rajon vë presion shtesë mbi kapacitetin e bazës. /tesheshi.com/
