Këto kohë kur opozita është angazhuar si asnjëherë në një stinë protestash, që pas aktit ekstrem të djegies së mandateve, është tentuar të vihet një paralele me ato të opozitës së djeshme. Simbol mbetet 21 Janari me dy anë të saj, intepretuar sipas pozicioneve; njëri nga vrasjet e shtetit e tjetri nga sulmi ndaj shtetit.
Por a kanë ndryshime protestat e socialistëve dje nga këto të demokratëve sot?
Këtu ja vlen për të kujtuar se protestat e opozitës socialiste nisin nëmandatin e dytë, pra pas zgjedhjeve të vitit 2009. Në mandatin e parë, Rama pati një përqëndrim më të madh te reformimi i PS-së, ku pjesën e opozitës ndaj pushtetit e shfrytëzoi vetëm me narrativë klasike, pa gjuhë ekstreme, e madje duke tentuar ta reformojë dhe këtë pjesë, me ofrimin e versionit denoncues me dërrasë të zezë e shkumës, realizuar fillimisht në selinë rozë nga Saimir Tahiri, ahere rishtar në politikë.
PS madje i qëndroi larg dhe një proteste unike të stafit të Top Channel-it në maj të 2007-ës, mbajtur para Kryeministrisë pas një gjobe disamilionëshe të Tatimeve ndaj kësaj Digitalb-it.
Për më tepër, pak vite më vonë, Rama do jepte dhe një vlerësim pozitiv për tre vitet e para të qeverisjes Berisha. Fotografi e kësaj vetëpërmbajtjeje opozitare qe Gërdeci.
Rama shkon në spital për vizitë te të plagosurit, e atje, i ballafaquar fizikisht me Berishën, këmbejnë njerëzisht dy a tri fjalë, dhe kreu socialist largohet me një të rrahur ngushëlluese shpatullash ndaj rivalit politik. Ishin orë ku ende nuk kishte dalë asnjë detaj implikues politik për ngjarjen e rëndë.
E para protestë e PS-së do ishte ajo pas vdekjes së Kosta Trebickës. Zhvillimet mbi Gërdecin kishin marrë tjetër kahje. Kishin dalë të tjera të dhëna dhe pushteti shihej si i përzierë në aferën e çmontimit të municioneve. Ndaj, gjetja i pajetë e Kosta Trebickës, u përkthye si një “dorë e pushtetit në vrasje”. Protesta u organizua krapërkrah LSI-së, gjithashtu si parti opozitare, por që në ato kohëra kishte nisur gërricjet e para me PS-në, të cilat do finalizoheshin si ndarje dy vite më pas me kalimin në koalicion me Berishën. Ishte një protestë krejt normale.
Kaq sa i përket mandatit të parë ku Berisha qeverisi gati pa asnjë kokëçarje nga opozita. Rama i dhuroi një katërvjetësh komod, kohë të cilën kryesocialisti i ri e shfrytëzoi më së shumti me të tijtë brenda partisë.
E vetmja qe ajo e prag-zgjedhjeve lokale të vitit 2007-të, kur Rama kërcënoi me bojkot për shkak të listave dhe kartave të identitetit, gjë e cila çoi në shtyrjen e tyre pas plotësimit nga pushteti të asaj çfarë kërkonte opozita. Ishte ky momenti kur Berisha do takohej vëllazërisht me Nanon për presion ndaj Ramës, e nën një ndjenjë plotfuqishmërie pushteti, do iu shpallte gazetarëve se ç’farë kishte thënë për ish-kryesocialistin dikur në opozitë, ishin vetëm sa për arsye elektorale. Sot e kësaj dite, ai sinqeritet i Berishës nuk merret fare në konsideratë nga ajo pjesë medias që ka zgjedhur t’ja përcjellë besnikërisht çdo akuzë të lëshuar ndaj kundërshtarit politik.
Vijmë në katërvjetëshin e dytë të PS-së në opozitë. Protestat nisin që pas zgjedhjeve, me kredon e njohur në trajtë kërkese “Hap kutitë, ose largohu”.
Duke iu referuar një pike të kodit zgjedhor, ku thuhej se aty ku ka dyshime, çdo force i lind e drejta për të kërkuar hapje kutie e rinumërim, PS kërkonte që të hapeshin disa sosh, në disa zona. PD nuk pranonte dhe këtu nisi acarimi. Rama nisi një valë protestash para Kryeministrisë, aspak imponuese për nga masiviteti, më tepër militanteske sigurisht, por dhe pa asnjë incident. Edhe gjuha tejet e kontrolluar. Fjalë si “shporru” apo “tërheqje zvarrë”, të zakonshme deri në normalitet në ligjërimin e opozitës së sotme karshi tij, nuk ekzistonin në fjalorin e opozitës së djeshme. Mbi të gjitha, reagimi qe karshi një padrejtësie të pretenduar në kuadër të “rregullave të lojës” e jo ndaj keqqeverisjes. Në aspektin klasik, për çdo opozitë në botë qeveria po keqqeveris. Dhe kjo është një prej diferencave në përmbajtje të dy modeleve opozitare. Sot, edhe pse opozita është kapur pas një përgjimi, duke zgjedhur ta kontekstualizojë politikisht duke e përkthyer si “provë blerje votash”, e ka të përqëndruar të gjithë narrativën te keqqeverisja.
Duke iu rikthyer sjelljes opozitare të djeshme, protestat për kutitë vijojnë deri sa Rama vendos hyrjen në grevë urie. Ishte ky akti më esktrem, por gjithnjë në emër të një të drejte të mohuar në planin e “lojës politike”, siç pretendohej. Veç bllokimit të bulevardit para Kryeministrisë për disa javë me radhë, nuk pati asnjë lloj incidenti tjetër. Gjithçka u mbyll pasi palët u ofertuan për të biseduar në një darke te restorant “Crocodile” në Strasburg.
Post-darka qe një tjetër goditje për Ramën, pasi Berisha jo vetëm që nuk hap asnjë kuti, por shkon dhe i djeg ato në formë sfiduese. Megjithatë Rama nuk i kthehet më rrugës. Asnjë reagim, asnjë protestë. E kjo deri te 21 Janari. Ridalja në rrugë atë ditë ndodhi për shkak të një video-përgjimi transmetuar në televizion, ku Ilir Meta, ministër i Jashtëm i qeverisë Berisha, shfaqej duke bërë pazare me të ndjerin Dritan Prifti, ministër i Energjitikës. PS, padyshim e mbushur nga keqtrajtimi që i kish bërë pushteti për rastin e kutive, fton për protestë.
Për herë të parë në rastin e saj, qyshse kishte rënë në opozitë në vitin 2005, po shfaqej dhuna. Ilir Meta, edhe për shkak se i qe bërë mik Berishës duke e mbajtur dhe katër vjet në qeverisje, ku padyshim kish fituar si asnjëherë në llomkë të madhe pushteti, ishte “fitili ndezës” për shumëçka po ndodhte që nga zgjedhjet e 2009-ës, ku duhet thënë, kutitë ishin kryefjalë.
Dhuna e shfaqur po e kompromentonte rëndë PS-në, derisa ndodhën katër vrasjet e bujshme, që më pas kthyen gjithçka, në arsyetim dhe imazh.
PS doli dhe njëherë në rrugë, një javë më pas me një proteste të heshtur, si homazh për katër viktimat në bulevard. Procedimi ndaj eksponentëve të saj me akuzën për nxitje dhune, i nxorri të pafajshëm. Gjthçka do binte në qetësi për do kohë, gjjthsesi me tensionin e pranishëm politik diktuar nga katër vrasjet e paprecedenta, derisa vijnë zgjedhjet lokale.
Rama as që diskuton hyrjen në to. Madje mobilizohet fort duke i shpallur si politike. Kjo, për të nxitur elektoratin që votën ta hidhte politikisht, si nevojën e një testi e jo vetëm, për të matur forcat me kundërshtarin, që tashmë qe nën dy sigla – PD-LSI.
I fiton në mënyrë spektakolare, madje duke marrë për herë të parë bastione të PD-së, siç qenë Kavaja dhe Kruma në veri.
Fiton dhe të tijat, ato për Tiranën, përballë Bashës me 10 vota diferencë. Por këtu rikthehet tensioni për “votën”. PD vendos të hap kutitë! Me Arben Ristanin në krye të KQZ-së, të cilin më pas do e zgjidhte deputet dhe Sekretar të Përgjithshëm, Berisha dhe Basha do përfshiheshin haptazi në një operacion ndryshimi rezultati. Pas gati tre javësh ndodhi ajo që pritej: Basha, me një vendim gjyqësor “për procedurë”, lihet në fuqi si fitues i dalë nga KQZ.
PS i rikthehet rrugës së protestave, në fillim te KQZ e më pas me bllokim rrugësh e djegie gomash, një marrëzi që gjithsesi e ndërpreu shpejt. Rama pranon realitetin e ri jashtë Bashkisë së Tiranës pas 11 vitesh me tre mandate të fituara lehtësisht, kur dallon se dhe ndërkombëtarët e donin po ashtu jashtë.
Marrja e Bashkisë në atë formë, ishte konçensioni i fundit që po i jepej Berishës, njëherësh sinjali që po i jepej Ramës, duke i thënë se pavarësisht mënyrës se si, nëse ai aspironte qeverisjen duhej ta linte bashkinë.
Në dy vite të mbetura deri në zgjedhjet parlamentare të radhës, Rama heq dorë nga çdo protestë, ku veç një narrative klasike opozitare, i mëshom fort ofertës për qeverisje dhe nis ta ndryshojë raportin mes ofertën dhe akuzës, duke i dhënë përparësi të parës para të dytës. Shtoi kësaj dhe një lëvizje shahistike me rilidhjen e aleancës me LSI-në, një akt me efiçencë politike por me një risqe morale, kryesocialisti bën të mundur marrjen e pushtetit. Miti që Berisha kishte të gjitha pushtetet në dorë e vështirë të rrëzohej, siç u pa qe thjesht një mit.
Diferenca: reagimet e opozitës së djeshme kundrejt pushtetit ishin në emër të rregullave të lojës, me pretendimin se ato po cenoheshin, përjashto 21 Janarin, e jo për keqqeverisjen. Me llojin e narrativës që ka PD që kur u krijua, e cila pasqyron katërcipërisht e në çdo detaj tiparet politike të Berishës e gjuhën e tij, çdo qeverisje kur ajo është në opozitë është më tepër se e keqe, kriminale e anti-shqiptare, e çdo kundërshtar politik gjithashtu, një djall që duhet tërhequr zvarrë fizikisht deri në zhdukje politike. Ky është një standart tashmë.
Edhe pse mund të kontestohet etikisht kjo sjellje, ajo gjithsesi është brenda suazave të së drejtës demokratike në lirinë për të zgjedhur llojin e perceptimit. Por, duke iu referuar precedentit të opozitës së djeshme, pyetja që vjen sot është ajo se ç’padrejtësi i ka bërë pushteti opozitës së sotme, gjer sa kjo shkon deri të djegia e mandateve? Në jetën parlamentare asnjë, nuk i është mohuar asnjë e drejtë. Po ku, si?
Edhe nëse merret e mirëqenë ajo që pas atij audio-përgjimi të “Dosjes 339” ka blerje votash, kjo nuk korrespondon me asnjë kontestim rezultati më parë të PD-së në zonën e Shijakut. Gjithçka do ishte e justifikueshme nëse opozita do shfaqte dyshime apo ankesa në lidhje me rezultate në zona të caktuara, aty ku ka pretenduar fitore, që më pas do lidheshin logjikisht me faktet e dala nga audio-përgjimi. Por kjo, siç dihet, nuk ka ndodhur. Kujtojmë se kur PS kërkonte hapje kutish, për çdo njërën prej tyre, që ishin shumë pak sosh në raport me qindra, ajo ofronte dyshimet në bazë kalkulimesh.
Pra, kjo është diferenca mes dy PS dhe PD në kushte opozite, pothuajse tërësisht në përmbajtje, e deri diku dhe në formë, nëse nuk do ishte 21 Janari dhe ai bllokim rrugësh me djegie gomash, që zgjati më pak se një javë. /tesheshi.com/
