“Deportimi nga ana e Bashkimit Europian e emigrantëve shton destabilitetin në Afganistan” – deklarata vjen nga ekspertë të lartë të të drejtave të njeriut në OKB, që shtojnë se vështirësitë ekonomike dhe dhuna duan të thonë se afganët largohen nga vendit i tyre të detyruar – një pikëpamje që mbështetet edhe nga UNHCR dhe raportet e Bankës Botërore.
Plani i Bashkimit Europian për të deportuar azilkërkuesit nga Afganistani jo vetëm që do të lërë me dhjetëra mijë emigrantë në dëshpërim në Afganistan, por gjithashtu do të minojë edhe sigurinë në vendin e rrënuar nga lufta. Komenti i OKB vjen si paralajmërim.
“Duke i dërguar ata mprapsht, kjo shton paqëndrueshmërinë e vendit”, tha Chaloka Beyani, raportuesi special për të drejtat e njeriut të personave të zhvendosur brenda territorit, gjatë një vizite të fundit në Afganistan. “Këta njerëz nuk mund të përthithen nga jeta ekonomike dhe sociale afgane. Qeveria e thotë qartë se nuk ka kapacitete për këtë”.
Këtë vit, 411,327 afganë janë zhvendosur nga konflikti për herë të dytë, sipas shifrave të OKB-së. 509,150 afganë të tjerë janë urdhëruar për t’u larguar nga Pakistani, që e çon numrin e “njerëzve në lëvizje” brenda Afganistanit në pothuajse 2 milionë njerëz, shifra më e lartë që nga viti 2002.
Marrëveshja e fundit e BE-së me Afganistanin do të shtojë presion edhe më të madh mbi ekonominë afgane dhe tregun e punës, burimet e kufizuara dhe sipas analistëve, mund të nxisë të rinjtë të bashkohen me radhët e militantëve. Për të shlyer borxhet, apo thjesht për t’u mbajtur gjallë, disa familje kanë vendosur të martojnë vajzat e tyre në një moshë të njomë, thotë Beyani.
Edhe në zonat më urbane, që ofrojnë më shumë mundësi ekonomike, jeta është shndërruar në diçka kaq të vështirë saqë banorët detyrohen të largohen –ndonjëherë më shumë se një herë, vitin e kaluarm kur afganët dhe forcat ndërkombëtare luftuan për të nxjerrë jashtë qytetit Kunduz talibanët, 58-vjeçari Aminullah, u zu ngushtë bashkë me familjen. Ndërsa sulmet ajrore përfshinë gjithë qytetin për ditë me radhë, vajza e tij 10-vjeçare, Bashira që ka sindromën daun hyri në gjendje shoku. Ajo nuk e mori veten edhe kur familja u largua në lindje apo kur u rikthyer në Kunduz dy javë më pas.
Kur luftimet shpërthyen sërish muajin e kaluar, familja u largua edhe një herë tjetër në kryqytet, këtë radhë. Në kampet e Kabulit, mbështetja ishte e dobët. Familja me 11 anëtarë fjeti vetëm me tre shtroja në një tendë. Që nga viti i kaluar, Bashira nuk ka qenë në gjendje të ecë, apo të thojë edhe sado pak fjalë.
Emigrantët që do të deportohen do të shtojnë vuajtjet edhe pë rata që kanë mbetur në Afganistan. Nuk ka gjasa të ndodhë as edhe integrimi më i vogël, paralajmërojnë reporterët e UNHCR-së. “Kthime të tjera nga Pakistani, Irani apo Europa ka gjasa të rezultojnë me zhvendosje të tjera, papunësi dhe destabilitet”.
Si reporterët e OKB-së ashtu edhe raportet e UNHCR-Bankës Botërore theksojnë se afganët, të zënë ngushtë nga vështirësitë ekonomike dhe dhuna, kanë arsye të forta për të emigruar. “Largimi është i detyruar, më shumë sesa një zgjedhje”, thonë ata.
Nevoja, sidoqoftë, nuk është ajo që nxiti Europën të përgatitet për deportimin e dhjetëra mijë afganëve, thotë Beyani. Ky vendim, sipas tij, është politik. “Europa nuk ka pasur kurrë 1 milionë të ardhur si vitin e kaluar e megjithatë, nëse e vendos në perspektivë, ka rajone si në Azi, Afrikë apo Amerikën Latine, kur 1 milionë njerëz mund të përthithen nga një vend i vetëm”, thotë ai.
Përgatiti: Juli Prifti – /tesheshi.com/
