Nga Mark Brunga
Këto ditë, në shitjet online E Bay ka dalë në treg një unazë interesante. Është një unazë mbretërore e cila sjell në vëmendje të koleksionistëve të objekteve të çmuara historike një pjesës unikale me vlera historike të kulturës islame, mjaft e rrallë në llojin e vet. “Ajo nuk mund të gjendet askund tjetër”, theksohet ne pasaportën e garancisë së saj, “madje as në ndonje muze”.
Unaza kushton 150.000$ dhe i përket personalisht ish- sunduesit të Spanjës se dikurshme dhe Afrikës se Veriut. Është unaza e Amirul Muminin Ali Ibn Jusuf Tashufin, i cili ka jetuar nga viti 1106 deri 1143. Sipas specialistëve, kjo unazë mbretërore është afërsisht mbi 900-vjeçare dhe i përket një monarku të madh të periudhës mesjetare të cilat janë mjaft të rralla. Një vulë e përafërt me të është ajo prodhuar për mbretin e Skocisë, Robert Bruce, shitur kohët e fundit për 150.000 £ ( paund ).
Unaza ka 2 kokat e stilizuara, mbishkrime të cilat janë në stil shumë të hershëm, të njohur si stili kufik. Ato janë të padëmtuara dhe lehtësish të lexueshme dhe mund të krahasohen me monedha të arta të emetuara në të njëjtën periudhë të sundimit të Ali Ibn Jusuf. Duke filluar me leximin nga ana e majtë mund të shihet qartë emrin në qendrën “Ali” në krye nën tërfil (tre gjysma të dizajnuara rrethi). Nën emrin shfaqet titullin “Emiri i Kordobës”.
Rreth buzës së jashtme mund të shihet (duke u nisur nga emri “Ali”, shkruar nen sensin e kundërt me lëvizjen e akrepave të sahatit) shkrimi “Bismilah! ” e ndjekur nga një përshkrim se kjo unazë është prodhuar në Kordoba në vitin 500 (sipas kalendarit islam, Hixhri).
Unaza me stil të pazakontë
Stili i kësaj unaze është shumë i pazakontë, e njohur si një unazë me kokë të dyfishtë. Kur unaza është e vënë në gisht, mbishkrimet në të dyja kokat e saja të gdhendura, shfaqen në të dyja anët e gishtit. Kjo tip unaze është e rrallë krahasuar edhe me ato të përdorura dhe të prodhuara nga kulturat romane, bizantine, greke apo edhe ato islame.
Po natyrshëm lind pyetja se si është e mundur që një mbret përdor një unazë të prodhuar në argjend?! Ali Ibn Jusuf dhe babai i tij Jusuf Ibn Tashfin, ishin pjesë e dinastisë almoravide, ishin me origjinë berbere nga Maroku. Almoravidët ishin të njohur si “murgjit ushtarë” dhe ishin të njohur për stilin e jetesës së tyre puritane ose si ortodoksë të zbatimit të normave të besimit islami. Dhe siç dihet, në Islamin ortodoks, ndryshe Islamin burimor, ari është i ndaluar për stolisjen e burrave myslimanë.
Sipas kronikave të kohës, Ali Ibn Jusuf ishte vetëm njëzet e tre vjeç kur hypi në fron, në vitin 1106. Më pas ai ka vazhduar trendin e suksesshëm të babait të tij për më shumë se një dekadë. Ai ishte pothuajse aq fetar si Jusuf, i thjeshtë dhe i rreptë në zbatimin e drejtësisë.
Unazat mesjetare me material prej bakri, bronzi dhe argjendi, ose ari, peshojne kryesisht 2 deri në 10 gr. Unaza e Kordovës është prej argjendi dhe peshon 25.5 gr. Përmasat e saja janë rreth 20mm x 30mm. Diametri i brendshëm është rreth 19mm dhe ai i jashtëmi është 29mm. Pastërtia e argjendit është tipike si ajo e përmbajtjes së përdorur gjatë periudhës mesjetare islame.
Unaza është unike dhe rrallë mund te ketë objekt tjetër të kesaj natyre që të krahasohet me të si objekt 900-vjeçar që ishte në pronësi të një prej personave më të fuqishëm të Spanjës myslimane. /tesheshi.com/
