Mundësia e një krize të madhe ndërkombëtare po rritet ndjeshëm në mandatin e dytë të Donald Trump për shkak të “paaftësisë së tij për t’u fokusuar” në politikëbërjen e jashtme, ka paralajmëruar ish-ambasadori i SHBA në Kombet e Bashkuara, John Bolton.
Duke u mbështetur në përvojën e tij deri tani si këshilltar i Trumpit për sigurinë kombëtare, Bolton shpalosi shqetësimet e tij për mandatin e pritshëm të presidentit të zgjedhur, duke u fokusuar në dobësitë dhe qasjen e tij ndaj politikës së jashtme.
John Bolton, i cili shërbeu si këshilltar i Trumpit për sigurinë kombëtare nga prilli 2018 deri në shtator 2019, vuri në dukje se vendimmarrja e Trump karakterizohet nga marrëdhëniet personale në vend se një kuptim i thellë i interesave dhe strategjisë kombëtare. “Nuk ka asnjë filozofi, asnjë strategji të sigurisë kombëtare. Vendimet e tij duken si një arkipelag pikash që nuk janë të lidhura me njëra-tjetrën”, tha ai, siç raporton Guardian.
Bolton argumentoi se këshilltarët e Trump po përpiqeshin të krijonin një politikë koherente përmes vendimeve të drejta individuale, por vetë presidentit i mungonte aftësia për të parë pamjen më të gjerë. “Ai nuk i kupton të dhënat ose nuk i konsideron të rëndësishme informacionet që i janë dhënë në konferencat ditore të sigurisë kombëtare. Ai beson se mund të zgjidhë çdo problem përmes marrëdhënieve personale dhe marrëveshjeve po personale, gjë që është e rrezikshme”, tha ai.
Kërcënimi i një krize ndërkombëtare
Bolton shprehu shqetësim të fortë për mundësinë e një krize të madhe ndërkombëtare gjatë mandatit të dytë të Trump. “Mandati i parë u karakterizua kryesisht nga pandemia Covid-19, e cila ishte një krizë afatgjatë dhe jo një konflikt me një fuqi të huaj specifike. Në mandatin e dytë, mundësia e një krize të tipit të shekullit të 19-të, me konflikte gjeopolitike është shumë më e mundshme”, vuri në dukje ai.
Sipas Bolton, mungesa e fokusit dhe e të menduarit strategjik të Trumpit mund të çojë në pasoja katastrofike, veçanërisht në një mjedis global gjithnjë e më të rrezikshëm. “Paaftësia e tij për të marrë vendime koherente më shqetëson thellësisht se si ai mund të menaxhonte një krizë të këtyre përmasave,” shtoi ai.
Marrëdhënie të rrezikshme me liderët autoritarë
Bolton shprehu shqetësimin për kontaktin e Trump me udhëheqësit autoritarë si Vladimir Putin, Kim Jong-un dhe Xi Jinping. “Trump mendon se është në marrëdhënie miqësore me Putinin, por ai nuk e kupton që Putini e sheh atë si pre e lehtë. Kjo është një mungesë serioze e ndërgjegjësimit të situatës”, tha ai.
Ish-këshilltari tha se Trump i admiron liderët autoritarë sepse ata nuk përballen me kufizimet e vendosura nga sistemet kushtetuese të qeverisjes. “Ai dëshiron të jetë një ‘burrë i madh’ si ata. Ai dëshiron të ketë lirinë për të marrë vendime pa u kufizuar nga parlamentet apo gjykatat”, tha Bolton.
Rreziku për NATO-n dhe Ukrainën
Premtimi i Trumpit për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë brenda një dite ka ngritur shqetësime rreth lëshimeve të mundshme që mund të rrezikojnë sigurinë e vendit. “Trump dëshiron të heqë qafe çështjen e Ukrainës, të cilën ai e konsideron ‘luftë e Bidenit’. Ai nuk kujdeset për kushtet e marrëveshjes, e cila është jashtëzakonisht e rrezikshme për Ukrainën dhe rajonin më të gjerë”, tha Bolton.
Përveç kësaj, ish-këshilltari paralajmëroi se Trump mund të tërhiqte SHBA-në nga NATO, duke destabilizuar aleancën dhe duke forcuar kundërshtarët perëndimorë.
Bolton paralajmëroi se mandati i dytë i Trumpit mund të jetë edhe më i paqëndrueshëm dhe i paparashikueshëm se i pari. “Ai ndihet më i sigurt në gjykimin e tij pas rizgjedhjes, gjë që do ta bëjë edhe më të vështirë disiplinimin e vendimmarrjes së tij,” vuri në dukje ai.
Deklaratat e Trumpit për riblerjen e Kanalit të Panamasë, blerjen e Grenlandës dhe aneksimin e mundshëm të Kanadasë kanë ngritur shqetësime për drejtimin e politikës së tij të jashtme.
Bolton theksoi se Partia Republikane, pavarësisht ndikimit të Trumpit, mbetet e bazuar në parimet e Reganit dhe do t’u kthehet atyre kur Trump të largohet nga skena politike. Por ai paralajmëroi se katër vitet e ardhshme mund të shkaktojnë dëme serioze në SHBA dhe komunitetin ndërkombëtar. “Amerika dhe bota duhet të jenë gati për pasojat e kthimit të Trumpit në Shtëpinë e Bardhë”, përfundoi ai. /tesheshi.com/
