Një juri amerikane ka vendosur që kompania e mbrojtjes me bazë në Virxhinia CACI duhet të paguajë 42 milionë dollarë për tre irakianë që u torturuan në burgun e Abu Ghraib në 2004.
Çfarë ishte dhe çfarë ndodhi atje? Ja çfarë duhet të dini:
Çfarë ishte Ebu Ghraib?
Abu Ghraib, burgu i sigurisë maksimale në qytetin me të njëjtin emër në Irak, u përdor nga SHBA për “marrjen në pyetje të të dyshuarve” pasi pushtoi Irakun.
I themeluar në vitet 1950, burgu u përdor nga ish-presidenti Saddam Hussein për të mbajtur të burgosur politikë gjatë presidencës së tij nga viti 1979 deri në 2003.
Pasi SHBA pushtoi Irakun në vitin 2003, duke rrëzuar Huseinin, i cili më pas u ekzekutua, Abu Ghraib u mor nga ushtria amerikane.
Në shtator 2006, Abu Ghraib iu dorëzua irakianëve dhe në prill 2014 u mbyll.
A kishte abuzim dhe torturë në Abu Ghraib?
Po.
Në vitin 2003, filluan të shfaqen fotografi të irakianëve të burgosur që vuanin nga abuzimi prej rojeve amerikane të burgut.
Për shembull, një i burgosur me kapuç i lidhur me telat elektrikë dhe i detyruar të qëndrojë në një kuti të vogël.
Atij i thanë se do t’a zinte rryma nëse binte nga kutia.
Në foto ishte Ali Shallal al-Kaysi, i cili dëshmoi për këtë në vitin 2005.
Pasi nuk mund ta përdorte më dorën për shkak të torturave, gardianët amerikanë filluan ta quajnë “njeriu me kthetra”.
Foto të tjera tregojnë të burgosurit në pozicione poshtëruese, ndonjëherë me jashtëqitje të lyer mbi ta, ndërsa gardianët amerikanë të burgut pozojnë të buzëqeshur pranë tyre.
A është bërë ndonjë gjë kundër abuzuesve?
Hetimet u nisën në vitin 2004 nga gjeneralmajori amerikan tashmë në pension Antonio Taguba dhe gjeneralmajori tani në pension i SHBA George Fay. Një tjetër hetim u nis në vitin 2008 nga Komiteti i Shërbimeve të Armatosura të Senatit të SHBA.
Këto hetime zbuluan më shumë rreth abuzimit në Abu Ghraib, i cili përfshinte abuzim seksual, përdhunim dhe torturë fizike dhe psikologjike dhe rezultoi në vdekjen e të paktën një të burgosuri, Manadel al-Jamadi.
Në vitet që pasuan, 11 ushtarë amerikanë u akuzuan për mospërdorim korrekt të detyrës, ngacmim dhe sulm të rëndë. Ata u dënuan në gjykatat ushtarake, nëntë prej tyre me burg.
Në vitin 2008, Qendra jofitimprurëse për të Drejtat Kushtetuese (CCR) me bazë në Nju Jork ngriti një padi civile kundër CACI në emër të katër të burgosurve irakianë që u torturuan në Abu Ghrain.
Padia pretendonte se operativët e CACI ofruan “shërbime të marrjes në pyetje” në Abu Ghraib.
Cili ishte rezultati i padisë civile?
Një juri federale e SHBA vendosi të martën se CACI duhet të paguajë tre civilë irakianë – Suhail Al Shimari, Salah Al-Ejaili dhe Asa’ad Al-Zubae – me nga tre milionë dollarë secili si dëmshpërblim.
Një paditës i katërt, Taha Yaseen Arraq Rashid, u hoq nga çështja në 2019 sepse ai ishte abuzuar përpara se CACI të ishte i pranishëm në Abu Ghraib.
Në vitin 2003, CACI nënshkroi një kontratë me qeverinë amerikane, duke marrë më shumë se 19 milionë dollarë për “shërbimet hetimore”.
Sipas CCR-së, paditësit janë liruar nga burgu pa u akuzuar asnjëherë për ndonjë krim.
Çfarë u bë me viktimat që ngritën padi?
Në nëntor 2003, një ushtar amerikan arrestoi kameramanin arab të Al Jazeera-s, Al-Ejaili, ndërsa po punonte në një histori rreth një sulmi ndaj forcave amerikane në Diyala. Ai u ndalua për muaj të tërë.
“Më e keqja ishte dita e parë që arrita në Ebu Ghraib, kur më detyruan të zhvishesha… para të gjithëve,” tha Ejaili.
“Më vunë një kapuç të zi mbi kokë dhe më lanë të varur gjithë natën”, tha ai, duke shtuar se amerikanët i kënduan “Happy Birthday, Al Jazeera” teksa ai ishte varur. Ai u lirua pas dy muajsh.
Al Shimari ishte në Abu Ghraib nga viti 2003 deri në vitin 2008, gjatë së cilës kohë ai tha se ishte kërcënuar me qen, ishte torturuar me goditje elektrike dhe ishte detyruar të kryente aktivitete fizike ndërsa ishte i zhveshur.
Al-Zubae u ndalua nga viti 2003 deri në 2004, gjatë së cilës kohë ai u torturua, u mbajt në izolim, iu nënshtrua privimit ndijor dhe u ekspozua ndaj ujit jashtëzakonisht të nxehtë dhe të ftohtë.
Çfarë ndodhi gjatë rastit?
CACI u përpoq më shumë se 20 herë për të rrëzuar padinë. Këtu është një afat kohor i ngjarjeve të tjera:
30 qershor 2008: CCR paraqet një padi në gjykatën federale të SHBA për Ohio në emër të tre paditësve dhe Rashid.
Gusht 2008: Çështja u transferua në Virxhinia.
27 shkurt 2019: Prokurori Rashid hiqet nga çështja sepse ishte abuzuar përpara se stafi i CACI të arrinte në Abu Ghraib.
15 Prill 2024: Fillon gjyqi. Ishte hera e parë që viktimat e abuzimit në Abu Ghraib dëshmuan para një jurie amerikane.
2 maj 2024: Juria nuk arrin të marrë një vendim unanim dhe gjyqtari gjykon keq.
Qershor 2024: Gjyqtari pranon kërkesën e prokurorëve për një gjykim të ri.
30 tetor 2024: Një gjyq i ri fillon në gjykatën federale në Virxhinia.
12 nëntor 2024: Juria e gjen CACI përgjegjëse për rolin në torturat në Abu Ghraib.
A ishte ky rasti i vetëm i torturës në Abu Ghraib?
Jo.
Në qershor 2004, CCR dhe avokatë të tjerë ngritën paditë e para në grup në emër të 256 civilëve irakianë të torturuar në Abu Ghraib.
Kryeprokurori Haidar Saleh, një shtetas suedez, u arrestua në Abu Ghraib dy herë – një herë nga qeveria irakiane para pushtimit të SHBA-së në Irak dhe një herë nga forcat amerikane.
Të pandehurit ishin CACI, një kompani private amerikane L-3 Services (ish Titan Corporation) dhe Adel Nakhla, një ish-punonjës i Titan/L-3.
Në qershor 2011, Gjykata e Lartë e SHBA-së refuzoi ta merrte çështjen pa koment.
Në qershor 2008, Wissam Al-Quraishi dhe 71 të tjerë që thanë se ishin torturuar në Abu Ghraib dhe burgje të tjera ngritën një padi kundër Shërbimeve L-3 dhe Nakhla.
Në tetor të vitit 2012 është arritur një marrëveshje për atë rast, detajet e së cilës nuk janë publikuar. /tesheshi.com/
