Euro ka muaj që po bie dhe tashmë është në të njëjtin nivel me dollarin. Një euro një vit më parë ishte 1.20 dollarë, ndërsa në fillim të vitit 2022 tashmë ka rënë në 1.13 dollarë. Që atëherë, rënia ka vazhduar, duke kulmuar me një barazi të shkurtër me dollarin amerikan të martën, përpara se të binte nën një dollar të mërkurën.
Ekspertët kanë identifikuar dy arsye kryesore pse euro humbi vlerën e saj. Njëra është rritja e inflacionit në eurozonë, tha Sushanta Mallick, profesoreshë e financave ndërkombëtare në Universitetin Queen Mary të Londrës.
“Inflacioni i Eurozonës ishte mesatarisht 8.6 përqind në qershor, me 14 ekonomi të vogla të eurozonës që përjetuan inflacion mbi mesataren, deri në 22 përqind në Estoni. Vetëm pesë ekonomi të Eurozonës janë nën mesataren. Ky trend në rritje është shkaktuar nga rritja e çmimeve të energjisë për shkak të konfliktit ruso-ukrainas”, shtoi Mallick.
Në të vërtetë, ekonomia amerikane ka qenë shumë më pak e prekur nga lufta në Ukrainë sesa Evropa dhe deri më tani ka mbetur “disi imune ndaj paqëndrueshmërisë në tregjet e naftës dhe gazit, për shkak të rezervave të naftës dhe përdorimit të burimeve alternative të energjisë, gjë që shpjegon pse Dollari amerikan po forcohet kundrejt euros”, tha Mallick.
Statusi i “strehës së sigurt”
Për më tepër, ndryshe nga Evropa, normat e interesit në Amerikë janë rritur prej disa muajsh, gjë që i bën më tërheqëse investimet në zonën e dollarit amerikan, siç beson Lucio Sarno, profesor i financave në Universitetin e Kembrixhit.
“Rritja e normave të interesit në SHBA tërheq investime në asete në dollarë dhe përveç kësaj ka një kërkesë të fortë për dollarë për shkak të statusit të saj si një strehë e sigurt në kohë lufte,” tha Sarno.
Në fund të janarit, njoftimi nga Rezerva Federale e SHBA (FED) se po niste një seri rritjesh të qëndrueshme dhe të rëndësishme të normave të interesit shkaktoi forcimin e dollarit. Ndërkohë euro humbi dhjetë për qind të vlerës së saj.
Edhe pse Banka Qendrore Evropiane (BQE) ka të ngjarë të rrisë normat e interesit me 0.25 për qind këtë muaj, Fed rriti normën e saj të interesit me 0.75 për qind në qershor, rritja më e madhe në gati 30 vjet.
“SHBA-ja po rrit normat e interesit në mënyrë shumë më agresive sesa mund të bëjë BQE tani ose në të ardhmen e afërt,” tha Sarno.
Dilema e Bankës Qendrore Evropiane
Ndërsa rritja e normave të interesit mund të jetë një “hap i parë” drejt rimëkëmbjes së euros, Sarno thotë se BQE përballet me një rebus financiar.
“BQE u gjend përballë dilemës më të keqe me të cilën mund të përballet një bankë qendrore: nga njëra anë, inflacioni po rritet dhe kërkon një rritje të normave të interesit, dhe nga ana tjetër, rritja e Eurozonës është anemike”, tha Sarno.
“Përfundimisht, rënia e euros e përkeqëson problemin e inflacionit duke importuar inflacion shtesë për shkak të euros së dobët; pothuajse gjysma e mallrave të importuara në eurozonë faturohen në dollarë, kështu që kalimi nga një euro e dobët në inflacion të lartë është i pashmangshëm sepse nevojiten më shumë para për të paguar këto mallra të importuara”, shpjegon Sarno.
Prandaj, konsumatorët mund të presin çmime edhe më të larta. Mbi të gjitha, çmimet e energjisë dhe lëndëve të para mund të rriten, sepse për të normalizuar situatën “duhet rritje për të parandaluar që rritja e kostos së jetesës të gërryejë fuqinë blerëse të familjeve individuale. Politika fiskale është e vetmja rrugëdalje”, thotë Mallick.
I vetmi potencial pozitiv për një euro të dobët është një rritje e mundshme e kërkesës pasi kursi i këmbimit mund të çojë në një ngadalësim të frikshëm ekonomik në disa vende evropiane, shton Mallick.
“Një euro e dobësuar mund të jetë e dobishme për eksportet nga eurozona, veçanërisht për Gjermaninë dhe Francën. Gjermania tashmë kishte një suficit të lartë të llogarisë korente; një euro më e dobët duhet të përmirësojë konkurrencën e tyre.” /tesheshi.com/
