Cikloni Boris po gjunjëzon Evropën Qendrore. Përmbytjet ekstreme, të shkaktuara nga reshjet rekord, kanë marrë të paktën 16 jetë dhe kanë lënë mijëra njerëz të pastrehë. Përmbytjet kanë shkatërruar gjithashtu infrastrukturën nga Austria në Rumani.
Të gjitha raportimet e mediave theksojnë se Boris ka rrënuar vendet e Evropës Qendrore, por lind pyetja se nga ka ardhur emri i kësaj stuhie të fuqishme. Si i marrin emrat cikloneve dhe kush e quajti Borisin në këtë mënyrë? Shpjegimin e dha meteorologia e RTL-së, Ana Bago.
Emërtimi i stuhive dhe cikloneve të forta në kontinentin evropian është ende një praktikë relativisht e re, thotë Bago. Ndërsa uraganet janë emëruar në Shtetet e Bashkuara për dekada, Evropa vetëm kohët e fundit ka filluar të ndjekë këtë shembull. Që sistemi ende nuk është uniform dhe i përsosur, tregon edhe fakti se Boris në një pjesë të Evropës quhet Anett. Stuhia Boris u emërua nga Servizio Meteorologico italiane më 11 shtator 2024 dhe Anett nga Universiteti i Lirë i Berlinit në të njëjtën ditë.
Në Evropë, emërtimi i një sistemi meteorologjik ndjek disa skema shumëkombëshe brenda EUMETNET.
“Në Britaninë e Madhe, Met Office, në bashkëpunim me Irlandën, merr vendimin për të emërtuar ciklonet që godasin veriun e Evropës, veçanërisht ato që vijnë nga ato zona. Së shpejti atyre do iu bashkohet Holanda. Përveç kësaj, ka grupe rajonale të vendeve që emërtojnë ciklonet në varësi të vendit të origjinës së tyre”, shpjegon ajo.
Grupet e tjera përfshijnë vendet jugperëndimore të Belgjikës, Luksemburgut, Francës, Spanjës dhe Portugalisë dhe grupin verior me Danimarkën, Suedinë dhe Norvegjinë. Disa vende në Evropën Qendrore dhe Lindore përdorin skemën e emërtimit të Universitetit të Lirë të Berlinit, me Italinë, Slloveninë, Kroacinë, Malin e Zi, Maqedoninë e Veriut dhe Maltën (grupi i Mesdheut Qendror) që emërtojnë stuhitë që goditën zonat e tyre.
Stuhia e parë evropiane që u emërua ishte Abigail më 10 nëntor 2015.
Qëllimi i emërtimit të cikloneve është të shmanget konfuzioni i shkaktuar nga emra të ndryshëm në media dhe në publik për të njëjtat stuhi. Këta ciklone të fuqishëm shpesh shkaktojnë dëme të mëdha, përmbytje, stuhi dhe mund të marrin jetë. “Të gjithë i quanin ndryshe, kështu që ata u krijua një skemë unike,” shpjegoi Bago.
Gjithashtu, shtoi ajo, sistemi i emërtimit ndihmon në kërkimin shkencor në mënyrë që më vonë të njihet qartë se për cilin ciklon bëhet fjalë.
Meteorologia tha gjithashtu se të gjitha stuhitë që lindin në Oqeanin Atlantik mbajnë emra amerikanë, pra ato që u janë dhënë në SHBA.
“Përgjithësisht ne nuk e kemi atë sistem të zhvilluar në Evropë dhe është një praktikë mjaft e re”, theksoi ajo.
Dhe si e gjeni një emër? Met Office, Met Éireann dhe KNMI përpilojnë një listë me emra dhe kushdo mund t’i sugjerojë ato nëpërmjet e-mailit ose formularit online. Që nga nisja e iniciativës “Name our Storms” në vitin 2015, ata kanë nxjerrë një listë të re me emra çdo shtator. Zgjat nga fillimi i shtatorit deri në fund të gushtit të vitit të ardhshëm që të përkojë me fillimin e vjeshtës dhe fundin e verës, kur rritet probabiliteti i formimit të sistemeve me presion të ulët dhe shfaqet mundësia e emërtimit të stuhive. Kur emërtohet një stuhi, emri merret nga lista sipas rendit alfabetik. Njoftimet për stuhitë e emëruara postohen përmes faqeve të internetit dhe mediave sociale.
Është interesant fakti që në Gjermani mund të sponsorizohet emërtimi i një anticikloni apo një cikloni dhe në këtë mënyrë të mbështetet në mënyrë origjinale edukimi i studentëve në fushën e meteorologjisë.
Që nga viti 2002, ky aksion i mundëson publikut të bëhet sponsor dhe t’u caktojë emra anticikloneve dhe cikloneve, dhe në të njëjtën kohë mbështet edukimin e studentëve dhe vazhdimin e stacionit meteorologjik dhe klimatik Berlin-Dahlem të Universitetit të Lirë në Berlin. /tesheshi.com/
