Vargu monumental i Ali Asllanit – “Koha është e maskarenjve, por Shqipëria e shqiptarëve”, vijon të jetë hiti i ngushëllimit ndër shqiptarë të dëshpëruar me të tashmen, e cila gjithashtu i përgjigjet atij lloj afshi ndër ta për të qenë denoncues të së keqes, mundësisht dhe më poetikisht.
Por çështja është se të ndjeri poet nuk i ra ndonjë përgjegjësi e madhe publike me natyrë qeverisëse, siç Nolit përshembull, që nuk arriti të qullosë gjë, edhe pse po aq denoncues sa Asllani me aftësinë e tij mjeshtërore në vargformim.
Ky fat duket se po i rezervohet dhe Ramës, që ku e ku është se më lart se Noli në cilësi drejtuese, e që ka po ashtu, edhe një varg, ndonëse jo poetik, shumë më klas se ai i Ali Asllanit. Eshtë: “Shqipëria: vendi më i dashur i çdo maskarai, vendi më i urryer për atë që horr dot nuk bëhet”. Eshtë e thënë aty nga viti ’98, para se të merrte përgjegjësinë e parë publike si ministër Kulture në qeverinë e Nanos, prej nga nisi dhe rrugëtimi i tij politik, gjatë një fjalimi tipik të tij shkallmues ndaj kastës politike, te salla Black Box në Akademin e Arteve.
Në analizat ose qasjet analizuese që duhet t’i bëhen Ramës për lidershipin e tij politik, modelin qeverisës, duhet marrë në konsideratë dhe statura e tij publike para hyrjes në politikë. Deri më tani, në llojin e vet, nuk ka të ngjashëm. Qe nga ’90 e deri më sot, ai është figura me impaktin më të lartë publik, si në periudhën parapoilitike si personazh i shoqërisë civile me publicistikën e tij të fuqishme dhe unikale, e si në rolin e një aktori politik që vijon dhe sot.
Qeverisja e tij është më e debatuara deri më sot, që kur nisi periudha pluraliste, pasi ajo ngërthen një morri paradoksesh. Ardhur nën eufemizmin Rilindje, nën të, Shqipëria po përjeton kohërat më të vështira që pas ’90, duke nisur që nga një ekonomi në zgrip e deri te venitje dramatike e shpresës, të cilat kanë provokuar dhe një psikozë ikjeje fatale. Fatale, sepse është një ikje e shoqëruar nga dorëzimi fatal, se ky vend, siç thotë Rama por që ndoshta as e kanë dëgjuar ata që ikin, është bërë “i dashur për çdo maskara dhe i urryer për atë që horr dot nuk bëhet”.
Në fakt, poetikisht e realisht, aq sa nuk ndahet dot se ku nis poetikja e ku mbarron realja, ka qenë gjithnjë kështu. Rama vetë e ka thënë pra 22 vite më parë. Ndërsa ne, të qeverisurit prej tij, na ngjan se kjo po ndodh vetëm sot. Sepse, ajo s’po kuptojmë është pesha e kohës në të sotmen, e cila ndryshon nga e djeshmja prej kohërave të tjera e jo njerëzve të tjerë.
Eshtë pikërisht kjo që ka çuar që Ramës t’i shndërrohet në boomerang një ndër thëniet më monumentale të tij: nën qeverisjen e tij, ku Shqipëria vërtet ngjan si “më e dashura për çdo maskara, dhe më e urryer për atë që horr dot nuk bëhet”.
Por ka dhe një boomerang tjetër: ata që e urrejnë Ramën dhe s’rreshtin së denoncuari qeverisjen e tij, s’arrijnë dot të formulojnë një thënie të ngjashme kaq therrësë në mjeshtërinë e vet dhe kësisoj s’u mbetet vetëm të huazojnë vetë Ramën. /tesheshi.com/
