Për herë të parë këtë vit, Bashkimi Evropian nuk do të ketë përfundime mbi politikën e zgjerimit, sepse anëtarët janë të ndarë në avokatë të fortë të zgjerimit të mëtejshëm dhe kundërshtarë të heshtur, për të cilët është e përshtatshme që të mos ketë përparim në këtë drejtim.
Presidenca Gjermane tërhoqi konkluzionet e saj mbi zgjerimin të premten, pasi nuk arriti të binte dakord mbi tekstin e konkluzioneve.
Përfundimet e Presidencës, të cilave u drejtohet kur marrëveshja për konkluzionet e Këshillit Evropian nuk mund të arrihet, gjithashtu janë braktisur.
Përfundimet e Presidencës kanë shumë më pak peshë sesa konkluzionet e Këshillit Evropian, pasi ato nuk janë detyruese për anëtarët e tjerë të BE.
“Nuk ka përfundime. Tani i takon presidencës së ardhshme të vazhdojë të punojë për këtë,” tha një diplomate e BE.
Të mërkurën, ambasadorët e vendeve anëtare të BE ranë dakord mbi tekstin e konkluzioneve mbi zgjerimin, për të cilin askush nuk kishte kundërshtime.
Përfundimet do të miratoheshin zyrtarisht të enjten, në një takim të Këshillit të Mjedisit.
Konkluzionet e rëna dakord mund të miratohen në një takim fizik të Këshillit Evropian ose me procedurë të shkruar.
Sipas rregullave të BE, konkluzionet e harmonizuara mund të pranohen pa diskutim nga ndonjë formim i Këshillit Evropian.
Takimi i Këshillit të Mjedisit është takimi i fundit fizik i Këshillit Evropian këtë vit dhe ishte një mundësi që konkluzionet të miratoheshin.
Megjithatë, Republika Çeke dhe Sllovakia tërhoqën marrëveshjen e tyre të enjten, duke theksuar se përfundimet e propozuara do të komplikojnë më tej politikën e zgjerimit, veçanërisht kur bëhet fjalë për Maqedoninë e Veriut.
Presidenca gjermane më pas e hoqi çështjen nga rendi i ditës, pasi Këshilli i Mjedisit nuk është përgjegjës për zgjerimin dhe mund të miratojë vetëm përfundime të rëna dakord më parë.
Ministritë e jashtme të Republikës Çeke dhe Sllovakisë lëshuan një deklaratë të përbashkët të enjten vonë pasdite.
“Duke pasur parasysh rolin kryesor të këtij dokumenti dhe pas një shqyrtimi të plotë, ne nuk jemi në gjendje të japim pëlqimin për draftin e propozuar për miratim sot. Teksti në këtë formë përmban elementë, përfshirë nocionin e falsifikimit të historisë, i cili, për mendimin tonë, do të shkaktonte dëm të madh në procesin e zgjerimit dhe do të sillte komplikime të reja në të ardhmen,” u tha një deklaratë e përbashkët nga ministritë e jashtme çeke dhe sllovake.
Teksti i propozuar i konkluzioneve përmban një pjesë që lidhet me të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor, dhe më pas një seksion të veçantë për secilin nga vendet veç e veç.
“Ne nuk do të lejojmë që Unioni të jetë gjyqtar”
Në pjesën e plotë të konkluzioneve të propozuara mbi marrëdhëniet e fqinjësisë së mirë dhe bashkëpunimin rajonal thuhet se: “Këshilli rikujton Marrëveshjen e Prespës midis Maqedonisë Veriore dhe Greqisë dhe Marrëveshjen për Miqësinë, Fqinjësinë e Mirë dhe Bashkëpunimin midis Maqedonisë Veriore dhe Bullgarisë dhe thekson rëndësinë e zbatimit të tyre të vazhdueshëm. Këto dy hapa të mëdhenj duhet t’i japin fund çdo pretendimi të bazuar në keqinterpretim të historisë.”
Republika Çeke dhe Sllovakia, të cilat janë mbrojtëse të forta të zgjerimit, tregojnë se kjo fjali i dha shumë koncesione Bullgarisë, e cila ka bllokuar përfundimet mbi zgjerimin për ditë me radhë.
“Ne nuk do të lejojmë që Unioni të jetë një gjykatës i historisë sonë të përbashkët, se si ne identifikojmë dhe çfarë gjuhe përdorim,” tha deklarata e përbashkët çeko-sllovake, duke shtuar se këto çështje duhet të zgjidhen nga ato vende të interesuara.
Bullgaria ka bllokuar miratimin e një kornize negociuese për Maqedoninë Veriore, një parakusht për hapjen zyrtare të negociatave, por gjithashtu ka bllokuar përfundimet e zgjerimit, duke kërkuar që pikëpamjet e saj mbi marrëdhëniet me fqinjin e saj perëndimor të përfshihen në tekst.
Konkluzionet mbi zgjerimin miratohen nga Këshilli i Çështjeve të Përgjithshme në dhjetor të çdo viti.
Këshilli, i përbërë nga ministrat e çështjeve evropiane të vendeve anëtare, mbajti një video konferencë javën e kaluar në të cilën nuk u arrit asnjë marrëveshje mbi kundërshtimin e Bullgarisë.
Bullgaria ka bllokuar miratimin e një kornize negociuese për Maqedoninë e veriut, duke u kërkuar fqinjëve të saj perëndimorë të heqin dorë nga identiteti dhe gjuha e tyre.
Maqedonia Veriore është bllokuar nga Greqia për vite me radhë, duke sfiduar të drejtën e saj për një emër kushtetues.
Marrëveshja e Prespës ra dakord që Maqedonia do të quhej Maqedoni Veriore, e cila hoqi bllokadën greke, por shpejt u pasua nga një bullgare.
Seri bllokadash
Para Bullgarisë, Franca bllokoi hapjen e negociatave të pranimit me Maqedoninë Veriore dhe Shqipërinë në tetor 2019, me mbështetjen e Hollandës dhe Danimarkës.
Parisi kërkoi një ndryshim në metodologjinë e negociatave të pranimit, e cila u bë në ndërkohë.
Në maj të këtij viti, gjatë presidencës kroate, kishte një përparim, kur u arrit një marrëveshje politike për hapjen e negociatave me Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë.
Në gjysmën e dytë të këtij viti, Presidenca Gjermane u përpoq të merrte dakortësi për kornizat negociuese për të dy vendet, ose të paktën për Maqedoninë e Veriut, pasi Shqipërisë iu dhanë disa kushte më shumë për hapjen zyrtare të negociatave.
Në fund të fundit, as ata nuk patën sukses dhe Bullgaria fajësohet për bllokadën.
Sidoqoftë, është sekret publik që disa vende po fshihen pas Bullgarisë, të cilët janë skeptikë për zgjerimin e mëtejshëm dhe kjo situatë u përshtatet atyre, pa i fajësuar askush për këtë, komentojnë disa media rajonale.
Nga gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor, Serbi-Mali i Zi po negocion, Maqedonia Veriore dhe Shqipëria po presin miratimin e kornizave të negociatave në mënyrë që negociatat të mund të fillojnë zyrtarisht, Bosnja po pret të jepet statusi i kandidatit, për të cilin duhet të plotësojë një numër kriteresh. Kosova është në fund dhe në situatën më të vështirë, pavarësia e së cilës nuk njihet nga pesë shtete anëtare. /tesheshi.com/
