Ekspertët besojnë se kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu nuk do të hyjë në konflikt me presidentin e ri të SHBA-së, Donald Trump për marrëveshjen e armëpushimit të Gazës dhe çështjen e shkëmbimit të të burgosurve, veçanërisht në njëqind ditët e para të mandatit të tij.
Akademiku dhe eksperti i çështjeve izraelite Muhannad Mustafa beson se Netanyahu e di mirë se çdo konflikt me administratën Trump do t’i kushtojë atij humbje të mëdha kur bëhet fjalë për statusin dhe sigurinë e Izraelit, dhe ndoshta edhe atij personalisht përmes largimit nga pushteti.
Në kontekstin e sa më sipër, ish-këshilltari i Sigurisë Kombëtare i SHBA-së, Mark Pfeifle, pohoi në programin “Kursi i ngjarjeve” se Trump ka ndikim të madh mbi Netanyahun dhe vuri në dukje se presidenti amerikan dëshiron të shohë rezultate të shpejta për çështjen e Gazës në mënyrë që të lëvizë për ambiciet e tij më të mëdha në rajon.
Izraeli pritet të lirojë rreth 2000 palestinezë, duke përfshirë disa të dënuar me burgim të përjetshëm, në këmbim të 33 të burgosurve izraelitë gjatë fazës së parë të marrëveshjes, e cila do të zgjasë 42 ditë. Në ditën e parë të hyrjes në fuqi të marrëveshjes së armëpushimit, tre të burgosura femra u liruan në këmbim të 90 të burgosurve palestinezë nga Bregu Perëndimor i pushtuar, përfshirë Jeruzalemin.
“Të ushtrohet presion në të gjitha anët”
Netanyahu përballet me një sfidë nga brenda në formën e pozicionit të aleatit të tij, ministrit të financave Bezalel Smotrich, i cili jo vetëm që mbron vazhdimin e luftës pas fazës së parë të marrëveshjes, por gjithashtu bën thirrje për pushtimin e plotë të Rripit të Gazës, sipas Mustafa.
Studiuesi i çështjeve politike dhe strategjike Saeed Ziad vuri në dukje se rezistenca palestineze po mbështet në katër faktorë kryesorë: suksesi i fazës së parë të marrëveshjes, përfitimi nga qëndrimi i ri amerikan, rindërtimi i strukturës së saj të brendshme dhe mbajtja e 70 për qind të të burgosurve si mjet negocimi.
Lidhur me rolin e ndërmjetësit amerikan, Pfeifel tha se ai beson se i dërguari i Trump për Lindjen e Mesme, Steven Witkoff ka autoritet të gjerë nga presidenti për të ushtruar presion mbi të gjitha palët për të arritur një zgjidhje.
Pfeifel shprehu besimin e tij se suksesi i marrëveshjes varet nga bashkëpunimi i të gjithëve në rajon, veçanërisht vendeve të pasura arabe, në ofrimin e mbështetjes financiare për rindërtimin dhe presionin Hamasit në Gaza për të parandaluar çdo sulm në të ardhmen.
Marrëveshja e armëpushimit mes Hamasit dhe Izraelit ka hyrë në fuqi të dielën dhe faza e parë e saj do të zgjasë 42 ditë, gjatë së cilës do të fillojnë negociatat për fazën e dytë dhe më pas të tretë, me ndërmjetësimin e Katarit, Egjiptit dhe Shteteve të Bashkuara.
Perspektivat e një marrëveshjeje
Mustafa shprehu besimin e tij se Netanyahu “mund të pranonte kalimin në fazën e dytë të marrëveshjes në këmbim të një koncesioni politik, i cili do të reflektohej në premtimin e SHBA për të gjetur një zëvendësim për sundimin e Hamasit në Gaza”, që mund të përfaqësonte “një fitore politike për të”, të cilën ai do t’ua prezantonte partnerëve të tij në qeveri.
Në lidhje me mundësitë dhe perspektivat e një marrëveshjeje, Feifel tha se pret që Trump të ushtrojë presion mbi aleatët e tij në botën arabe për të kontribuar në suksesin e procesit të paqes. Ai theksoi se presidenti amerikan e konsideron atë si pjesë të trashëgimisë së tij politike.
Ziad bëri pretendimin se Netanyahu e konsideron normalizimin dhe ringjalljen e kësaj çështjeje një “qëllim strategjik që mund ta shpëtojë atë nga kriza e tij e brendshme politike”, e cila mund ta inkurajojë atë të ecë përpara në ruajtjen e marrëveshjes së Gazës dhe shkëmbimit të të burgosurve.
Sfidat dhe shqetësimet për këtë çështje nuk janë përjashtuar, pasi, sipas ekspertëve, deklaratat kontradiktore të zyrtarëve izraelitë për marrëveshjen pas fazës së parë janë “një tregues shqetësues i angazhimit të qeverisë izraelite ndaj saj”.
Mustafa theksoi se 70 për qind e izraelitëve, sipas sondazheve të opinionit publik, nuk duan që lufta të vazhdojë, gjë që e shton edhe më shumë presionin ndaj Netanyahut për të vazhduar zbatimin e marrëveshjes.
Ziad beson se “Furia Al-Aksa” solli një kthesë të mprehtë në rrugën e normalizimit në rajon, duke e kthyer çështjen palestineze në ballë të prioriteteve arabe, pasi ajo ishte shtypur nga konfliktet midis grupeve fetare dhe luftërave civile. /tesheshi.com/
