Nga Mensur Krasniqi
Tani mund ta kuptoni dhe besoni pse Maqedonia shquhet për nga numri i madh i bastoreve sportive. Në çdo cep të rrugëve mund të vërehet nga një e më shumë. E gjithë kjo mund të jetë e pakuptimtë për qytetarët që nuk janë ithtarë të kësaj loje, por bastoreve u shkon për shtati më së miri.
Ndërmjet 40 firmave më të mëdha në Maqedoni ka dy bastore sportive që vitin e kaluar kanë pasur të ardhura vjetore prej 113,1 milion eurosh, ndërsa profit prej 3,9 milion euro. Bastoret sportive “Sport Life” dhe “Këpuca e Artë” së bashku kanë punësuar gjithsej 937 persona, ndërsa vetëm vitin e kaluar kanë punësuar 283 persona. Mund të paramendoni “Sport Life” vitin e kaluar ka pasur profit më të lartë se kompania e metalurgjisë “Jugohromi”, dhe nga investimi i njohur ndërkombëtar “Van Hol”. Këto të dhëna i konfirmojnë nga Rregjistri Qendror.
Zinxhiri më i madh i bastoreve në Maqedoni “Sport Life” është në vendin e 22-të në listën e 200 kompanive më të mëdha maqedonase. Kjo firmë vetëm brenda një viti ka pasur të ardhura prej 69,7 milion eurove, ndërsa ka punësuar gjithsej 694 punëtorë, duke kaluar edhe 14 kompani tjera që janë më mirë të ranguara për nga fitimi.
E njëjta kompani vitin e kaluar ka arritur të rris numrin e të punësuarve për 183 persona, kështu duke u zgjedh më e sukesshmja sipas numrit të punësuarve nga të gjitha firmat në Maqedoni, duke kaluar edhe kompani të huaja si “Drekslmajer”, Van Hol” dhe “Krombert Shubert”.
Se sa e dashur është kjo lojë për qytetarët e Maqedonisë tregon profiti i vet bastoreve sportive. Andaj aspak më keq nuk qëndron edhe bastorja tjetër “Këpuca e artë”, e cila renditet e 39-ta kompani me profit më të lartë në vend, ku për një vit ka siguruar të ardhura prej 48,4 milion eurove, ndërsa profit prej 1,45 milon eurosh. Edhe kjo bastore ka një numër të madh të punësuarish prej 333 personave.
Lidhur me këtë fenomen për tesheshi.com ka folur sociologu i shquar shqiptar në Maqedoni, Ali Pajaziti, duke kritikuar në masë të madhe popullatën për parazitësinë dhe naivitetin e tyre se pa mund mund të përfitojnë ekzistencën e tyre, apo të pasurohen.
“Ky fenomen flet për bastardimin e mendësisë së njeriut të post-tranzicionit, kur jetohet me ëndrat për krijimin e një mënyre të re të jetesës pa mund, pa përpjekje, përmes metodave parazitizuese, fatit, bastit që ditë për ditë po kap në rrjetin e vet në vecanti pjesën e mjerë të popullatës. Ndërkohë kjo flet sa familja, shkolla dhe entitetet tjera referenciale nuk e luajnë rolin e tyre konstruktiv. Edukimi dhe arsimi janë në krizë të madhe.Andaj mendoj se shteti duhet të ndërmarrë masa kundër këtij masovizimi destruktiv”, shprehet sociologu, Ali Pajaziti.
Derisa për analistin ekonomik Hamit Aliu, është e pakuptimtë që një shtet të shpresojë në zhvillimin ekonomik të vendit nëpërmjet bastoreve sportive. Sipas tij kjo dëshmon krizën ekonomike në Maqedoni.
“Nuk mund të lavdërohet një shtet se ka ekonominë e zhvilluar duke u bazuar në suksesin e bastoreve sportive, kjo është e pakuptimtë. Maqedonia duhet të përqëndrohet në investimet kapitale dhe të huaja, dhe të punësojë njerëz në këto kompani profitabile dhe jo të detyrojë qytetarët të kërkojnë riskun e tyre nëpër bastoret sportive, dhe jorastësisht mund të them se vobekësia na ka kapur për qepallat e syve”, deklaroi për tesheshi.com analisti ekonomik Hamit Aliu. /tesheshi.com/
