“Ballë për ballë” në Detin Azov

Në ujërat e sheshta, ku takohen deti gri dhe qielli, roja bregdetare ukrainase patrullon Detin Azov, duke kërkuar për anije luftarake të paregjistruara, kontrabandë dhe, që nga viti 2014, ruse.

Deti më i cekët në botë, është në një pozicion të rrezikshëm midis Ukrainës, Rusisë dhe Krimesë së aneksuar. Dimrat në këtë rajon janë aq të ftohtë saqë deti ngrin gjatë muajve të parë të vitit dhe shkrirja që këtë javë ka sjellë me vete një luftë të re – kërcënimin e pushtimit të zonave bregdetare.

“Ne kemi parë anije peshkimi dhe asgjë më shumë,” tha Ihor Chertov, zëvendës shefi i njësisë së Rojës Bregdetare në qytetin portual të Ukrainës lindore, Mariupol.

“Tani, muskujt e shtetit agresor të Rusisë po përpiqen gjithmonë të shtyjnë kufijtë dhe t’i afrohen bregdetit sesa lejohet me ligj.”

Anijet ruse u zhvendosën nga Mesdheu

Ndërsa të gjithë sytë u kthyen nga dhjetë ditë stërvitje ushtarake në fqinjin verior të Ukrainës, Bjellorusi dhe frikën e përpjekjes për të kapur kryeqytetin e Kievit, Rusia u mbyll me ujë, duke lëvizur gjashtë anije luftarake dhe një nëndetëse nga Mesdheu në Detin e Zi.

Mbyllja e pjesës jugore të Detit Azov për stërvitje të mëdha detare javën e ardhshme fillimisht u njoftua dhe më pas u anulua, duke rritur konfuzionin mbi synimet e Rusisë, ndërsa Perëndimi vazhdon përpjekjet diplomatike për të ulur tensionet.

Anijet Raptor dhe helikopterët sulmues janë parë duke lëvizur drejt pozicioneve bregdetare ruse, ndërsa anijet e Moskës po patrullonin detin. Situata është veçanërisht klaustrofobike në Mariupol – porti i tij sjell të ardhura kryesore në Ukrainë nëpërmjet eksporteve dhe ky qytet ndodhet midis kufirit rus, një territor i kontrolluar nga separatistët pro-Moskë dhe Krimesë.

Ky gadishull u pushtua nga ushtarët rusë në vitin 2014 dhe që atëherë ka qenë nën kontrollin rus.

“Anijet ruse janë 50 deri në 60 metra të gjata dhe duhet të jeni të qartë, ato nuk u shfaqën vetëm – ato janë gjithmonë të stacionuara këtu. Ata kanë qenë gjithmonë duke shikuar, që nga viti 2014”, thotë Chertov, 47 vjeç, duke parë mbi detin i cili është i qetë pavarësisht rrethinës.

Ai ka qenë në Rojet Bregdetare për 27 vjet dhe e di mirë se çfarë rrezikohet nëse tensionet aktuale përshkallëzohen në konflikt – ai ka shërbyer më parë në Krime, është larguar pak para mbërritjes së forcave ruse, por prindërit e tij ende jetojnë atje.

Jeta nën krahun e gjatë të presidentit rus Vladimir Putin është subjekt i shumë kufizimeve dhe Chertov është shumë i shqetësuar për sigurinë e tyre për të kritikuar hapur Moskën.

Ngacmimi i anijeve ukrainase

Në dhjetor, ai ishte në krye të anijes kur një anije ruse hyri në portin tregtar, tashmë në rrezik për shkak të kufizimeve ruse në lirinë e lundrimit. Si Rusia ashtu edhe Ukraina kanë të drejta të barabarta për të përdorur Detin Azov, por Moska po pretendon kontrollin e Detit Kerç – i vetmi vendkalim i ngushtë brenda.

“Duhej t’i afroheshim anijes në një distancë që nuk ishte e rehatshme për ne fizikisht dhe t’i largonim ata. Mund të presësh gjithçka nga Rusia”.

Marina ruse ka ngacmuar anijet ukrainase për gati një dekadë, dhe në vitin 2018, tre anije luftarake ukrainase u rrëmbyen nga roja kufitare ruse dhe 24 marinarë u morën peng.

Roja Bregdetare e Mariupolit thotë se ata po përgatiten duke u trajnuar më tej, veçanërisht se si të vendosin dronët dhe të merren me armikun.

Kapiteni Oleksandr Surkov, 32 vjeç, nga anija e Rojës Bregdetare Onyx, vjen nga Mariupol dhe ka shërbyer në rojet bregdetare që nga viti 2007. Ai thotë se marina ruse shpesh përpiqet t’i bëjë ata të bëjnë lëvizjen e parë për të shkaktuar telashe.

“Ata gjithmonë përpiqen të provokojnë palën ukrainase. Ata hyjnë në ujërat tona dhe presin derisa t’i paralajmërojmë për herë të tretë që të largohen, ata gjithmonë përpiqen të shtyjnë kufijtë, duke u afruar shumë”, tha ai.

Të enjten, presidenti i SHBA Joe Biden u bëri thirrje amerikanëve që të largohen menjëherë nga vendi, duke paralajmëruar se “gjërat mund të dalin shpejt jashtë kontrollit” në rajon. Kryeministri britanik Boris Johnson tha se kriza kishte hyrë në “momentin më të rrezikshëm” gjatë një vizite në selinë e NATO-s.

Gati për të qëlluar

Të dy akuzohen për ekzagjerim të kërcënimit aktual të paraqitur nga Rusia, ndërsa presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky besohet se po e minimizon atë.

Megjithatë, duke qenë se tensionet janë kaq të larta, çdo hap i gabuar mund ta kthejë këtë krizë në një konflikt të vërtetë dhe nëse një anije ruse i afrohet një distancë më të vogël se 700 metra ose tre kilometra për anije më të mëdha, roja bregdetare në Detin Azov duhet të qëllojë.

Për Surkov, i cili kujton betejat e zhvilluara në Mariupol në 2014 pasi separatistët e mbështetur nga Rusia morën për pak kohë kontrollin e qytetit, Rusia duhet të ndalojë përpjekjet për të provokuar një reagim dhe ta lërë Ukrainën të qetë. /tesheshi.com/