Babai 104 vjeç, i biri 64 vjeç: njihuni me sagën e rrallë të Pjetër dhe Lekë Shkozës

Nga Ahmet Zani   

E tillë është edhe historia e Pjetër dhe Lekë Shkozës. Sot babë e bir, respektivisht 104 dhe 63 vjeç, shijojnë praninë e njëri-tjetrit. Por deri 25 vite më parë, Pjetri dhe Leka nuk njiheshin fizikisht.

Ishte viti 1951, kur Pjetër Shkoza, kundërshtues i fortë i regjimit të asaj kohe, ishte arratisur me të vëllanë në Amerikë. Në Laç la vajzën e vogël dhe gruan shtatzënë, nga e cila priste edhe një djalë, Lekën. Deri në ndryshimin e sistemeve, për 40 vite me radhë, ai nuk mundi të vinte kurrë në Shqipëri.

“Lashë këtë djalë pa leje, Lekën, por edhe babanë kur ika. Megjithatë nuk krijova familje tjetër në Amerikë, kurrsesi”, thotë Pjetri. Komunikimi me familjen gjatë atyre viteve ishte shumë i vështirë. Letrat tona kurrë nuk ua kanë dhënë familjeve. Vetëm çfarë shkruanin vet ata, pasi letrat nuk pëfundonin asnjëherë tek familjet ashtu siç shkruaja unë. i di vetëm i madhi Zot se çfarë u kanë shkruar dhe sa kanë vuajtur familjet tona.

Ndonëse kushtet ku jetoja në SHBA ndryshonin rrënjësisht me të vendit tim Shqipërisë ku sundohej nga regjimi diktatorial, dhe mendja nuk më ndahej tek familja. Nuk njihja tim bir Lekën që e  braktisa në barkun e nënës, digjesha të takoja djalin tim si dhe të tjerë të afërm, por ishte e pamundur.”

Në vitin 1990, Pjetri dhe Leka do të takoheshin për herë të parë pas 40 vitesh dhe jo në Shqipëri aty ku i qante zemra Pjetrit, dhe vendtakimi ishte në Budapesti.

Siç dhe tregon Leka, tashmë 64 vjeç dhe asokohe ishte vetëm 39 vjeç dhe për herë të parë do takonte babanë e tij.

“Ishin çaste mallëngjyese për mua, rrëfen Leka. Nuk e mendonim kurrë të takoheshim babë e bir pas kaq vitesh, dhe ndarja pas dy javësh qëndrimi ishte shumë e vështirë pasi nuk mendonim të bashkoheshim”.

Por kjo ndodhi pas një viti kur nisen proçeset demokratike në vendin tonë atëherë kur Pjetri do të vinte përfundimisht në Shqipëri.

Në moshën 40-vjeçare, Pjetër Shkoza do të arrestohej me akuzën e kundërshtimit të regjimit komunist dhe do të dënohej sëbashku me 36 persona të tjerë me vdekje dhe pa gjyq. Afro dy vite radhazi, Pjetri do të provonte turturat më të rënda dhe barbare, por asnjëherë nuk është nënshtruar.

Ndërsa biseda me 105-vjeçarin Pjetër Shkoza është rrënqethëse teksa tregon momentin ku 36 burrat intelektualë do të dilnin përpara togës së pushkatimit në mesnatë. “ggatë dy viteve në birucat e burgut të Shkodrës kemi qëndruar të lidhur këmbë e duar pa ngrënë dhe në të ftohtët e acartë. Të pamëshirshëm ish-sigurimsat e regjimit famëkeq. Ishte mesnatë, ishin orët e fundit të 36 jetëve tona dhe oficerët do të na xnirnin nga birucat për të na hipur në dy makina të burgut pasi ekzekutimi do bëhej larg nga kampi. Oficerët na hypnin një e nga një në makinat, ndërsa njëri nga ushtarakët më tërheq duke më ndarë nga grupi, dhe ky ishte një miku i babait tim të cilit i kishte bërë nder disa kohë më parë. Por kjo nuk më entuziazmoi fare mua, pasi nuk doja të ndahesha nga shokët. Sakaq, oficeri kishte për qëllim të më shpëtonte nga dënimi me pushkatim. Me kanë rikthyer sërish në birucat e burgut, nder të cilin ia refuzova ‘mikut. I kthehem atij duke i thënë se doja të bashkohesha dhe unë me shokët, por ai më kyçi në dhomat e vogla të burgut ndërsa të tjerë nuk u khtyen më.”

Arratisja e Pjetrit ka ndodhur në vitin 1951 për t’u larguar përfundimisht nga kauza komuniste e regjimit diktatorial stalinist ku me dhjetra burra dhe gra të pafajshëm janë pushkatuar pa gjyqe.

“Arrita të ndahesha nga kjo diktaturë duke lënë gruan me Lekën në barkun e saj dhe një vajzë tre vjeçe. për t’u larguar larg vendit tim në në fillim në Jugosllavi, pastaj Itali dhe më vonë në SHBA-në e largët për t’ju rikthyer vendlindjes time pas plot 40 vitesh”.

Pjetri 105-vjeçari nga Kurbini jeton me Lekën familje e nderuar në Kurbin. Njeriun hero si Pjetër Shkoza e duan të gjithë nga vuajtjet që ai ka përballuar gjatë rinisë në burgun famëkeq të Shkodrës. Ai sot ka krenarinë pasi e ka të birin intelektual, punonjës për disa vite në administratën e vendimmarrjes në Kurbin. /tesheshi.com/