Në 26 majin e 24 viteve më parë, do ndodhte një kthesë në historinë e garave elektorale shqiptare, për aq sa kishte patur gjer atëherë, ç’prej kur Shqipëria kaloi në pluralizëm politik.
Në zgjedhjet e treta parlamentare post-komuniste, PD do shënonte një fitore me elementë alogjikë, siç ishin rezultatet me zero në shumë zona, sidomos në jug, ku i binte që dhe vetë kandidati socialist të mos kishte votuar për veten e vet.
Në një ilaritet politik fitoreje, nga RTSH-ja e kohës, në mbrëmjen e saj dite, dilnin aso treguesish elektoralë që në fakt ishin refleksion i asaj çfarë kishte ndodhur gjatë ditës, ku komisionerë të PD-së u ishin vërsulur kutive, në forma nga më të ndryshme, duke bërë që në fund të dilnin rezultate sa më të thella në favor të tyre. Thënë thjesht: manipulimi kishte bërë kërdinë në vota. PS vendosi të tërhiqej nga qendrat e votimit pak para përfundimit të procesit, kur pa se ç’po bëhej në qendra, të gjendur në forma presioni e akte manipulative, që e bënin të pamundur qëndrimin, e rrjedhimisht legjitimimin e procesit. E kur demokratët u ndodhën vetëm për vetëm me kutitë, aty nis dhe masakra, ku votat me grushta kalonin në anën e PD-së.
Ishte paralajmëruar kjo që në fushatë, ku PS-ja pengohej në shumë mënyra të organizonte mitingje, ose ose, delegacioneve partiake të saj u bllokohej rruga me gurë në hyrje të qyteteve, aksione këto të militantëve të PD-së.
Ky ishte pra 26 maji i 96-ës, të cilin e kontestuan fort dhe ndërkombëtarët, posaçërisht SHBA, të cilët Berisha i injoroi paq në kërkesën për përsëritje procesi në 40 zona. Kjo do ishte dhe thyerja e madhe e tij me Uashingtonin, e do ishte njëherësh varri i tij politik, pasi, pas shpërthimit të krizës së firmave piramidale, pas më pak se një viti do e rrëzonin nga pushteti.
Po pse PD zgjodhi t’i marrë “me pahir” zgjedhjet e 26 majit, ndërkohë që Shqipëria po përjetonte kohë të arta ekonomike e PS gjendej e tretur nga përplasjet e brendshme, me liderin në burg?
Ajo çfarë buronte nga realiteti, si tregues i një entuziazmi shoqëror, kjo për shkak të shtimit të të ardhurave personale dhe familjare, tregonte se PD e kishte të sigurt fitoren. Sepse duhet thënë, në pas-komunizëm, vitet e para, ato nga ’93 deri në ’96 kanë qenë më të mirat në shumë drejtime dhe për shumë arsye.
Por çfarë ndodhi me PD-në? Pse ajo, forcë historike me mision demokratizimin e jetës politike e publike, pësoi një metamorfozë të tillë sa t’i vinte minat zgjedhjeve?
Sepse realisht, ajo i fitoi ato të 26 majit, ndërsa manipulimi thjesht i thelloi ato deri në absurditet. Si argument për këtë shërbejnë zgjedhjet lokale të po atij vitit, ato të tetorit, ku PD i fitoi qartazi, në një proces aspak të kontestuar.
Atëherë, duhet thënë se 26 maji ishte ankthi i PD-së nga dy palë zgjedhje të humbura pas fitores plebishitare të 22 marsit ’92; ato lokale tre muaj më vonë, në maj, si dhe referendumi për Kushtetutën në nëntor të ’94-ës. Humbja e tyre, sidomos e referendumit, ku në ajër ndihej fitorja e padiskutueshme e PD-së, apo thënë ndryshe e Berishës, atë kohë president, solli pasigurinë e demokratëve në një fitore në zgjedhjet parlamentare, katër vjet pasi kishin ardhur në pushtet. E kështu u projektua fitorja “me çdo kusht” e 26 majit. Ishte pra pikërisht kjo datë kur nisi dhe pabesueshmëria politike në votën e pastër.
Ç’prej atëherë, edhe pse nuk ka ndryshim rezultati në zgjedhje, me të vetmin përjashtim, atë të rezultatit të Tiranës në maj 2011 mes Ramës e Bashës, ku pas fitores së ngushtë por të qartë të të parit, ky i dyti e morri mandatin pas një odiseje të turpshme manipulative ndodhur faqe opinionit me rinumërimin e famshëm, operacion në krye të të cilit qe Ristani i famshëm, proceset zgjedhore në vend janë shoqëruar nga dyshime, paragjykime, kontestime. /tesheshi.com/
