Shitjet e armëve dhe shërbimeve ushtarake të 100 kompanive më të mëdha të armëve në botë arritën një rekord prej 531 miliardë dollarësh në vitin 2020, 1.3 për qind më shumë se një vit më parë, sipas Institutit Ndërkombëtar të Kërkimit të Paqes në Stokholm (SIPRI).
Instituti Suedez tha se në vitin 2020, për të gjashtin vit radhazi, 100 kompanitë kryesore të përfshira në tregtinë e armëve shënuan rritje dhe se rritja nuk u ul as në momentet e rënies së ekonomisë globale. Shitjet totale ishin 17 për qind më të larta se në vitin 2015, kur të dhënat për kompanitë kineze u përfshinë për herë të parë.
“Gjiganët industrialë u mbruan kryesisht nga kërkesa e vazhdueshme e qeverisë për mallra dhe shërbime ushtarake,” tha Alexandra Marksteiner, një studiuese e SIPRI. “Në pjesën më të madhe të botës, shpenzimet ushtarake janë rritur dhe disa qeveri madje kanë përshpejtuar pagesat për industrinë e armëve për të zbutur ndikimin e krizës pandemike.”
Kompanitë në Shtetet e Bashkuara vazhdojnë të dominojnë industrinë, me 41 kompani që kapin 285 miliardë dollarë në shitje, duke zënë rreth 54 për qind të shitjeve totale të armëve midis 100 kompanive më të mëdha. Të pesë kompanitë më të mira në listë që nga viti 2018 janë me bazë në Shtetet e Bashkuara, tha SIPRI.
Rritja e prodhuesve kinezë të teknologjisë ushtarake
Vlerësohet se shitjet e armëve të kompanive kryesore kineze në vitin 2020 arritën në 66.8 miliardë dollarë, 1.5 për qind më shumë se në vitin 2019.
Kompanitë kineze përbëjnë 13 për qind të shitjeve totale të armëve në Top 100, përpara Mbretërisë së Bashkuar, e cila kishte pjesën e tretë më të madhe.
“Në vitet e fundit, kompanitë kineze të armëve kanë përfituar nga programi i modernizimit ushtarak të vendit dhe janë fokusuar në bashkimin ushtarako-civil,” tha Nan Tian, një studiues i lartë i SIPRI. “Ata janë bërë një nga prodhuesit më të avancuar të teknologjisë ushtarake në botë”.
Njëzet e gjashtë kompani evropiane të armëve në Top 100 së bashku përbënin 21 për qind të shitjeve totale të armëve, ose 109 miliardë dollarë, raportoi SIPRI.
Shtatë kompani britanike regjistruan shitje armësh prej 37.5 miliardë dollarësh në vitin 2020, një rritje prej 6.2 për qind krahasuar me vitin 2019. Shitjet e armëve të BAE Systems – e vetmja kompani evropiane në 10-shen e parë – u rritën 6.6 për qind në 24 miliardë dollarë.
Rënie në shitjet e armëve franceze dhe ruse
Ndërkohë, shitjet e kompanive franceze ranë 7.7 për qind për shkak të një rënie në dërgesat e Dassault të avionëve luftarakë Rafale, sipas SIPRI.
Prodhuesi i armëve Thales gjithashtu pa një rënie prej 5.8 për qind në shitje, duke fajësuar ndërprerjet e pandemisë. Kompani të tjera raportuan gjithashtu ndërprerje të zinxhirit të furnizimit dhe vonesa në dorëzim.
Ndërkohë, shitjet e armëve ruse ranë për të tretin vit radhazi, tha SIPRI.
Shitjet totale të nëntë kompanive ruse të renditura në Top 100 ranë nga 28.2 miliardë dollarë në 2019 në 26.4 miliardë dollarë në 2020, me kompanitë ruse që përbëjnë pesë përqind të shitjeve totale të armëve në Top 100.
Vende të tjera me prodhues armësh në Top 100 janë Izraeli, Japonia, India dhe Koreja e Jugut. Shitjet në katër kompani të Koresë së Jugut janë rritur 4.6 për qind që nga viti 2019 në 6.5 miliardë dollarë, raportoi SIPRI. /tesheshi.com/
