Që nga 26 prilli, bashkësia ndërkombëtare ka qenë e ekspozuar ndaj një fluksi lajmesh mbi sulmet e regjimit sirian në provincën Idlib, e në mesin e lajmeve nuk munguan pamje rrënqethëse të civilëve që po kalojnë nëpër një tmerr të vërtetë.
Një ndër vendet që është përpjekur për ta zgjidhur krizën siriane është Turqia, ku presidenti i saj Rexhep Tajjip Edogan ka thënë se nuk do të lejojë të jetë i pafuqishëm përballë një krize të tillë humanitare.
Më së tepërmi, Turqinë dhe bashkësinë ndërkombëtare i vret ndikimi i Rusisë pavarësisht marrëveshjes së Soçit, e cila është nënshkruar me qëllim të sjelljes së paqes në krahinë.
Por Rusia jo vetëm që nuk bën asgjë për të parandaluar krizën, por e furnizon regjimin me mbështetje të vazhdueshme, ndërsa partneri i saj në marrëveshjen e Soçit, Turqia, vazhdon të kërkojë zgjidhje.
“Idlibi është vrima e zezë e Sirisë”, thotë Çetiner Çetin, një gazetar nga Ankaraja që shkruan për zhvillimet në rajon.
“Pyetja është, kush përfiton nga një situatë e tillë?”, thotë ai, duke shtuar se Rusia nuk ndjen nevojën për të ndërmarrë veprime për të parandaluar krizën humanitare në Idlib.
“Rusia nuk bën asgjë për të ndaluar forcat e regjimit,” shpjegoi ai, “duke rikujtuar skenarët e negociatave para Soçit”.
Marrëveshja e Soçit u arrit më 17 shtator nga Presidenti Rexhep Tajip Erdogan dhe homologu i tij rus Vladimir Putin. Sipas marrëveshjes, armëpushimi në rajonin Idlib do të ruhet dhe do të tërhiqen armatimet e rënda dhe forcat kryengritëse nga rajoni. Para marrëveshjes, regjimi i Asadit po sinjalizonte një operacion të madh në Idlib, i cili është bastioni i fundit i opozitës, duke shkaktuar frikë të thellë në bashkësinë ndërkombëtare për një krizë të re humanitare.
Pas tetë muajve qetësi nga marrëveshja e Soçit, regjimi i ka intensifikuar sulmet që nga 26 prilli nën pretekstin e luftimit të militantëve të Hayat Tahrir al-Sham (HTS) një grup kryengritës i fshehur në Idlib. Sulmet dhe bombardimet kanë vrarë, plagosur dhe zhvendosur me mijëra. Zonat e banimit janë shkatërruar nga sulmet pa dallim, ndërsa shumë objekte arsimore, objekte shëndetësore dhe zona rezidenciale janë shembur ose janë bërë të papërdorshme.
Sipas Abdullah Ağar, një ish-oficer ushtarak dhe ekspert i sigurisë, për të kuptuar në mënyrë gjithëpërfshirëse veprimet e Rusisë në rajon dhe situatën në Idlib, duhet të shikojmë përtej kësaj.
“Unë besoj se marrëdhëniet Turqi-SHBA janë mjaft efektive në përcaktimin e veprimeve të Rusisë në rajon,” tha Ağar.
Ai theksoi se, “ndërsa Ankaraja afrohet me Uashingtonin, Moska përdor Idlibin si levë, duke kërkuar që krahina të shkatërrohet”, duke nënkuptuar se Rusia përdor sulme të regjimit për të përfituar vetë.
Megjithëse ka probleme të shumta kur bëhet fjalë për marrëdhëniet midis Turqisë dhe SHBA-së, të tilla si blerja e raketave S-400 nga Rusia, të dy vendet janë ende aleatë të ngushtë pasi që të dy janë anëtarë të NATO-s dhe ndajnë interesa të ndryshëm të përbashkët .
Aktualisht, Rusia ka mbështetur në mënyrë aktive sulmin e regjimit në rajon duke kryer sulmet e veta. Mund të përcaktohet lehtë nëse një sulm u krye nga rusët ose nga forcat ajrore të regjimit në Idlib pasi që avionët rusë të regjimit janë të vjetërsuar dhe nuk janë në gjendje të kryejnë sulme nga lart.
Ata zbresin, afrohen me objektivin dhe sulmojnë vetëm zona të gjera. Meqë nuk ka sulme të identifikuara dhe një sasi të madhe të përdorimit të municionit, dëmi përhapet në një zonë më të gjerë. Për më tepër, avionët e regjimit bëjnë shumë zhurmë duke zbritur.
Ankaraja pret që Moska të ndërmarrë veprime
Ndërsa Turqia pret që Rusia të qëndrojë kundër sulmeve të regjimit, ashtu siç është detyra e saj sipas marrëveshjes së Soçit, Rusia nuk ka marrë përgjegjësi dhe pret që Turqia të trajtojë vetë situatën.
Me këto probleme mbi supe, Turqia është në bisedime të ngushta me Rusinë lidhur me zhvillimet e fundit në Idlib.
“Ne vazhdojmë kontaktin tonë për të ndaluar këtë dramë sa më shpejt që të jetë e mundur, për tu ofruar sigurinë njerëzve, për të rivendosur armëpushimin dhe për të sjellë stabilitet në rajon”, tha javën e kaluar ministri turk i Mbrojtjes, Hulusi Akar.
Akar theksoi se Ankaraja pret që Moska të përdorë ndikimin e saj në regjimin e Asadit për të ndaluar sulmet e vazhdueshme që kanë vrarë qindra civilë në enklavën e mbajtur nga opozita.
Ai shtoi se Turqia po vazhdon përpjekjet e saj drejt shpërbërjes së dhunës në Idlib në kuadrin e marrëveshjeve të bëra në samitet e mbajtura në Astana dhe Soçi.
Turqia nuk është i vetmi aktor në rajon që është përgjegjëse për sigurimin e paqes në Idlib. Të hënën, edhe Presidenti amerikan Donald Trump i bëri thirrje Moskës për të ndaluar bombardimin e opozitës.
Përgatiti: Arbnora Avdiu-Hoxha – /tesheshi.com/
