Nga Bashkim Kastrati
Organizata “Transparency International” ka publikuar sot Indeksin e Perceptimit të Korrupsionit për vitin 2015. Sipas këtij indeksi, në përgjithësi, dy të tretat e 168 vendeve të vlerësuara radhiten nën shifrën 50 në indeksin prej 0 pikësh, që përshkruan vendet me korrupsion të lartë, deri në 100 pikë, që vlen për vendet e pastra.
Kosova në këtë raport ka marrë 33 pikë dhe është radhitur në pozitën numër 103, që nëse e krahasojmë me raportin e para një viti, kur është radhitur në pozitën numër 110, ka shënuar përparim të lehtë, por që është ende ndër vendet me të korruptuara në botë.
“Indeksi i Perceptimit të Korrupsionit 2015 tregon qartë se korrupsioni mbetet një plagë në mbarë botën. Por, 2015-ta ka qenë po ashtu një vit, kur njerëzit kanë dalë në rrugë për të protestuar kundër korrupsionit. Njerëzit në gjithë globin kanë dërguar sinjal të fuqishëm tek ata në pushtet: është koha për të luftuar korrupsionin e madh”, ka thënë Jose Ugaz, kryetar i organizatës Transparency International.
Por të kthehemi sërish tek radhitja e Kosovës në këtë raport, pasi që nuk ka përparim të dukshëm në luftën kundër korrupsionit dhe kategorizohet në të njëjtin grup me Moldavinë dhe më keq se të gjitha shtetet e rajonit.
Notimi i shteteve mund të përmirësohet nga qeverisja e hapur ku udhëheqësit i japin llogari publikut, gjersa notimi i dobët është shenjë e mitëmarrëjes së përhapur, mungesës së dënimeve për afera korruptive dhe institucioneve publike të cilat nuk i përgjigjen nevojave të qytetarëve.
Mungesa e kapaciteteve të gjyqësorit, mungesa e llogaridhënies, integritetit dhe transparencës gati në të gjitha nivelet e pushtetit ekzekutiv kanë bërë që Kosova të kategorizohet në të njëjtën grup me Moldavinë dhe me keq se të gjitha shtetet e rajonit.
KDI: Shkalla e lartë e korrupsionit pengon avancimin e Kosovës
Në lidhje me raportin e sotëm për indeksin e korrupsionit, ka reaguar Instituti Demokratik i Kosovës (KDI). Ky institut përmes një konference për media ka deklaruar se sipas Indeksit të perceptimit të korrupsionit, Kosova nuk ka shënuar ndonjë përparim krahasuar me dy vitet e fundit.
“Kosova është notuar me 33 pikë siç ishte notuar edhe vitin e kaluar. Notimi qe bëhet në një shkallë ku 100 pikë do të thotë se ‘perceptohet shumë i pastër’ kurse zero pikë do të thotë ‘perceptohet shumë i korruptuar’ përgatitet sipas metodologjisë së Transparency International. Është edhe më shqetësues fakti se Kosova në këtë raport qëndron edhe me keq krahasuar me vendit e rajonit, si Shqipëria, Bosnia dhe Hercegovina, Serbia, Maqedonia dhe Mali i Zi”, ka thënë Artan Canhasi.
Ai ka thënë se mungesa e kapaciteteve të gjyqësorit, mungesa e llogaridhënies, integritetit dhe transparencës gati në të gjitha nivelet e pushtetit ekzekutiv kanë bërë që Kosova të kategorizohet në të njëjtën grup me Moldavinë dhe me keq se të gjitha shtetet e rajonit. Përparimi që është bërë në fushën e prokurimeve të përbashkëta është dëmtuar nga ndërhyrjet në pikat tjera të sistemit sikurse në Organin Shqyrtues të Prokurimit
Duke shtjelluar rëndësinë që ky raport ka në botë, Visar Sutaj ka thënë se ky indeks bazohet në opinionet e ekspertëve të korrupsionit të sektorit publik. Sipas tij, notimi i shteteve mund të përmirësohet nga qeverisja e hapur ku udhëheqësit i japin llogari publikut, gjersa notimi i dobët është shenjë e mitmarrjes së përhapur, mungesës së dënimeve për afera korruptive dhe institucioneve publike të cilat nuk i përgjigjen nevojave të qytetarëve.
Ja pse Kosova ka ardhur në këtë gjendje
Krenar Shala opinionist dhe aktivist i shoqërisë civile, ka thënë për tesheshi.com se arsyeja pse kemi ardhur në ketë pike është për shkak të forcimit gjithnjë e me shumë të fenomenit të kapjes se shtetit.
“Partitë që janë pjese e kapjes se shtetit e kanë të pamundur ta luftojnë ata, sepse është shteti i kapur i cili ju garanton pushtët. Prandaj, zgjidhja e vetme mbetët shkuarja e vendit në zgjedhje dhe rotacioni i pushtetit. Partitë opozitare, rëndom, vuajnë nga shteti i kapur dhe pashmangshmërisht fillojnë të luftojnë atë. Kosova ka nevojë për kthimin e shpresës. Përderisa jemi në ketë gjendje, Kosova nuk mund të ketë përparim”, thotë Shala.
Ai thotë se qytetarët e Kosovës duhet ta shfrytëzojnë mundësinë e të qënurit gjeografikisht pranë një blloku i cili konsiderohet si kontinenti ku jetohet më së miri në botë.
“Ata duhet ta shfrytëzojnë ketë mundësi për të transformuar shtetin, në kuptimin e zhvillimit të barabartë ekonomik, sundimin e ligjit si dhe demokratizimin institucional e shoqëror”, theksoi Shala.
Ndërsa Blerim Burjani analist politik ka thënë për tesheshi.com se Qeveria e Kosovës nuk ka vullnet politik për ta luftuar korrupsionin dhe se Kosova tash e sa vite nuk është duke e dëshmuar se është duke e luftuar këtë dukuri, ndërsa kërkesat nga faktori ndërkombëtar kanë qenë që të ulet niveli i korrupsionit.
“Realisht nuk ka as statistika zyrtare nga organet e drejtësisë se sa raste janë duke u ndjekur në procedurë për këtë dukuri negative që i kushton shtetit edhe me marrje të paligjshme të buxhetit, por edhe me imazh. Keqqeverisja, korrupsioni, zhvatja e buxhetit janë probleme serioze. Për temën e korrupsionit është vetëm një rast që ndiqet ai i Ministrisë së Transportit. Kosova duhet të dëshmojë se lufton ketë dukuri me raste të cilat dyshohet dhe ndiqen penalisht, andaj s’ka rënie, por fatkeqësisht mund të ketë zhvillim të njëjtë. Pra shtetit i kushton edhe me shpenzim të paligjshëm të buxhetit, por edhe me imazh”, thotë Burjani.
Renditja e Kosovës në këtë indeks do të përmirësohej nëse zbatimi i ligjit përmirësohet, rritet llogaridhënia dhe integriteti i institucioneve si dhe nëse do të rritej bashkëpunimi dhe efikasiteti i institucioneve që luftojnë korrupsionin.
Ndërkaq, përparim më të madh në indeksin e sivjetmë ka bërë Shqipëria, duke u radhitur në vendin e 88-të, krahasuar me vitin 2014, kur, njëjtë si Kosova, ka qenë në pozitën 110.
Nga vendet e tjera të rajonit, Mali i Zi radhitet në pozitën numër 61, Maqedonia 66, Serbia 71 dhe Bosnja dhe Hercegovina 76.
Të gjitha këto të fundit, përveç Maqedonisë, kanë shënuar përparim krahasuar me vitin 2014. Maqedonia, ndërkaq, ka bërë zmbrapsje për dy pozita. /tesheshi.com/
