Policia dhe shërbimet e inteligjencës në Serbi po përdorin mjete të avancuara të lëvizshme dhe spyware të panjohur më parë për të monitoruar ilegalisht gazetarët, ambientalistët dhe aktivistët e të drejtave civile, sipas një raporti nga Amnesty International.
Raporti tregon se si mjetet e forenzikës celulare nga kompania izraelite Cellebrite po përdoren për të zhbllokuar dhe nxjerrë të dhëna nga pajisjet mobile të individëve, të cilët janë të infektuar me sistemin e ri të spiunazhit Android NoviSpy, shkruan Index.
“Autoritetet serbe po përdorin teknologjinë e mbikëqyrjes dhe taktikat e represionit dixhital si instrumente të kontrollit dhe represionit më të gjerë shtetëror të drejtuar kundër shoqërisë civile”, beson Dinushka Dissanayake nga Amnesty International.
Dissanayake, zëvendësdrejtore rajonale e Amnesty për Evropën, tha se raporti tregoi se si produktet e Cellebrite, të cilat përdoren nga policia dhe shërbimet e inteligjencës në mbarë botën, mund të përbëjnë një “rrezik të jashtëzakonshëm” për aktivistët “kur përdoren jashtë kontrolleve të rrepta ligjore”.
NoviSpy. aktivizim në distancë i mikrofonit dhe kamerës
Mjetet e Cellebrite ju lejojnë të nxirrni të dhëna nga një sërë pajisjesh, duke përfshirë telefonat celularë më të rinj Android dhe iPhone, dhe mund t’i zhbllokoni ato pa qasje në kodkalimin e pajisjes. NoviSpy, ndonëse teknikisht më pak i avancuar se spyware shumë invaziv si Pegasus, ende i lejon autoritetet serbe të regjistrojnë të dhëna personale të ndjeshme nga një celular i synuar dhe mundëson aktivizimin në distancë të mikrofonit ose kamerës së celularit.
Raporti dokumenton se si autoritetet serbe përdorën mjete nga një kompani izraelite për të zhbllokuar telefonat celularë të gazetarëve dhe aktivistëve përpara se t’i infektonin ata me spyware, duke përfshirë – në të paktën dy raste – gjatë intervistave të policisë.
Gazetari investigativ serb i njohur si Slavisha u ndalua për një kohë të shkurtër nga policia e Milanos në shkurt të këtij viti, pasi dyshohet se për shkak të një testi alkomaterial. Telefoni i tij Android ishte fikur kur ai e dorëzoi dhe atij nuk iu kërkua kurrë kodkalimi.
Pas lirimit të tij, Slavisha vuri re se celulari i tij, i lënë në recepsionin e komisariatit, ishte i manipuluar. Analiza e Amnesty tregoi se celulari ishte i zhbllokuar dhe se NoviSpy ishte instaluar. Gjithashtu u gjetën prova që tregojnë se mjetet Cellebrite janë përdorur për të zhbllokuar celularin e aktivistit mjedisor Nikola Ristiç, i cili më pas u infektua edhe me NoviSpy.
Google dërgoi një paralajmërim për objektivat e mundshëm
“Amnesty ia atribuon spiunware NoviSpy me besim të lartë Agjencisë Serbe të Informacionit të Sigurisë (BIA),” tha Donncha Ó Cearbhaill, Shef i Laboratorit të Sigurisë së Amnesty.
Amnesty konfirmoi se ka njoftuar Android dhe Google për NoviSpy përpara se të publikohej raporti dhe se spyware është hequr nga pajisjet Android të prekura. Google gjithashtu dërgoi paralajmërime për një “sulm të mbështetur nga qeveria” për objektivat e mundshëm, tha ai.
Aktivistët e shënjestruar nga spyware kanë pranuar se janë të traumatizuar. “Kjo është një mënyrë tepër efektive për të dekurajuar plotësisht komunikimin mes njerëzve. Gjithçka që thoni mund të përdoret kundër jush, gjë që ju paralizon si në planin personal ashtu edhe në atë profesional”, tha një aktivist që donte të mbetej anonim.
Cellebrite nuk u përgjigj apo komentoi raportet që dërgoi përpara publikimit, vuri në dukje Amnesty. Autoritetet serbe gjithashtu nuk iu përgjigjën kërkesave për koment. Gjatë procesit të kërkimit, kompania izraelite i dërgoi Amnesty-t një përgjigje të shkurtër ku thuhej se nuk ofron teknologji të mbikqyrjes kibernetike apo spyware. /tesheshi.com/
