Gjuhëtarët shqiptarë nga Tirana dhe Prishtina kanë lëshuar thirrjen “SOS” për gjuhën shqipe, kryesisht asaj që përdoret në media.
Importimi i fjalëve të huaja, gjuhë e varfër në shprehje dhe e shkruar larg standardit gjuhësor të pranuar, ishin disa nga problemet që u vunë re gjatë kumtesave shkencore të gjuhëtarëve shqiptarë.
Pas një konference shkencore me temë “Gjuha e shtypit”, të zhvilluar në Institutin Albanologjik të Prishtinës, ku u konstatuan problemet e mëdha që has gjuha shqipe, e folur dhe e shkruar, në media, ata bënë një thirrje publike për reflektim dhe korigjim.
Albanologët ofrojnë të paktën pesë zgjidhje imediate që do të ndërgjegjësonin median shqiptare në dy shtetet shqipfolëse, Shqipëri e Kosovë, që të jetë më e kujdesshme ndaj gjuhës.
Gjuhëtarët ofrojnë ndihmë direkt për organet e medias dhe sugjerojnë që të përcaktohet dhe në “ligjin për shtypin“ përgjegjësia morale dhe ligjore e gazetarëve ndaj gjuhës shqipe.
Propozimet e albanologëve:
1) Në çdo organ shtypi ose radio a televizion të ketë një person të cilësuar për kulturën gjuhësore, i cili të shërbejë edhe si ndërlidhës me institucionet dhe organizmat shkencorë të gjuhësisë shqiptare. Ai do të ketë detyrë: a) të përcjellë tek adresa elektronike e Qendrës së Studimeve Albanologjike (Tiranë), e Institutit Albanologjik të Prishtinës, e Shoqatës së Gjuhësisë Shqiptare (Tiranë) ose e Shoqatës së Gjuhës Shqipe të Kosovës (Prishtinë) pyetjet e kolegëve për çështje të paqarta a të dyshimta, b) të pranojë vërejtjet e këshillimet e gjuhëtarëve dhe të veprojë për zbatimin e tyre në praktikë.
2) Të krijohet shoqata e redaktorëve letrarë / lektorëve të shtypit, e cila të organizojë me forma të përshtatshme kualifikimin e mëtejshëm e të vijueshëm profesional të tyre në bashkëpunim me organizmat shkencorë-mësimorë në fushën e gjuhësisë.
3) Degët e gazetarisë në universitet t’i japin rëndësi më të madhe formimit të thelluar gjuhësor të gazetarëve të ardhshëm dhe për këtë qëllim të përmirësojnë programet mësimore të lëndëve të gjuhës shqipe.
4) Në “Ligjin për shtypin” në Shqipëri dhe në Kosovë të shtohet një nen ku të formulohet në mënyrë të përshtatshme kërkesa për përgjegjësinë morale e ligjore që duhet mbajnë organet përkatëse të shtypit në rast të shkeljeve të rregullave e normave gjuhësore, pa i mohuar askujt të drejtën që të përdorë edhe forma të tjera të gjuhës së shkruar, të ndryshme nga gjuha standarde.
5) Katedrat universitare të gjuhës shqipe ta përfshijnë më gjerë në veprimtarinë e tyre studimin e problematikës së gjuhës së shtypit, duke dhënë tema studimore nga kjo fushë e duke i bërë ato të njohura për praktikën.
Për t’i ardhur në ndihmë organeve të shtypit shqiptar për këshillime gjuhësore albanologët ofrojnë komunikim direkt në adresat: [email protected] (Qendra e Studimeve Albanologjike – Tiranë) [email protected] (Instituti Albanologjik i Prishtinës) dhe [email protected] (Shoqata e Gjuhësisë Shqiptare, Tiranë)./tesheshi.com/
