Ndërsa muslimanët në mbarë botën i thanë lamtumirë Ramazanit, ata po përgatiten për festimet e Fitër Bajramit, festën që shënon fundin e muajit të bekuar islam.
Varësisht nga pamja e hënës, festimet e Bajramit fillojnë të martën (4 qershor) ose të mërkurën (5 qershor).
Çfarë është Fitër Bajrami?
Fitër Bajrami nënkupton “festën e mbarimit të agjërimit” dhe shënon fundin e muajit të agjërimit të Ramazanit.
Tradicionalisht, Bajrami festohet për tre ditë si një festë zyrtare në të gjitha vendet me shumicë myslimane. Megjithatë, numri i ditëve të pushimeve ndryshon sipas vendit. Në vendet me shumicë shqiptare, një ditë është e caktuar si pushim shtetëror.
Si përcaktohet fillimi i Fitër Bajramit?
Ashtu si Ramazani, Fitër Bajrami fillon me daljen e parë të hënës së re, kështu që zakonisht muslimanët duhet të presin deri në mbrëmjen për ta verifikuar datën e tij.
Nëse hëna e re nuk është e dukshme, muaji zgjat 30 ditë.
Data ndryshon çdo vit në kalendarin Gregorian dhe ndryshon nga një vend në tjetrin në varësi të vendndodhjes gjeografike.
Për të shënuar fillimin e Bajramit, vendet me shumicë myslimane u drejtohen ekspertëve të fushës.
Kur dalja e hënës të jetë verifikuar, dita e festës shpallet në televizione, radio stacione dhe në xhami.
Si e festojnë muslimanët Bajramin?
Myslimanët në të gjithë botën fillojnë festimet e Bajramit duke marrë pjesë në namazin e Bajramit, pasuar nga një ligjëratë e shkurtër.
Ndërkohë që në disa vende lutjet zhvillohen në xhami apo në salla të mëdha, në shumë vende gjithashtu mbahen në ambient të hapur.
Njerëzit e përgëzojnë njëri-tjetrin kur shkojnë në shtëpi pas namazit të Bajramit. Ata kalojnë ditën duke vizituar të afërmit dhe fqinjët dhe duke shijuar ëmbëlsira ndërsa lëvizin nga shtëpia në shtëpi.
Kjo paraprihet nga dhënia e lëmoshës për të varfrit, e njohur edhe si Zekat, që është një nga pesë shtyllat e Islamit.
Është e zakonshme që kryeqytetet e vendeve me shumicë myslimane të dekorohen qytetet me drita festive dhe muzikë tradicionale për të përkujtuar fundin e muajit të shenjtë. Veçanërisht të lumtur janë fëmijët e veshur me rroba të reja, të cilët marrin dhurata dhe para për të festuar ngjarjen e gëzuar.
Çdo vend ka desert tradicional që përgatiten pak para Bajramit ose në mëngjes. Këto ushqime zakonisht janë torta, biskota speciale dhe puding.
Në ditën e parë Bajramit agjërimi vullnetar nuk lejohet, pasi muslimanët inkurajohen të festojnë përfundimin e një muaji adhurim dhe abstenim nga ushqimi.
Në disa vende, familjet vizitojnë varrezat në kujtim të atyre që kanë kaluar në amshim.
Cilat janë urimet e zakonshme të Bajramit?
Përshëndetja më e përhapur është “Me fat Bajramin” apo “Gëzuar Bajramin”.
Në përgjithësi, muslimanët përgatiten për namazin e Bajramit duke bërë fillimisht një dush dhe duke veshur rroba të reja.
Meqë rrobat janë një shenjë e rëndësishme e Bajramit, disa njerëz veshin rroba tradicionale nga kultura e tyre, ndërsa të tjerët zgjedhin diçka të re për t’u veshur.
Myslimanët inkurajohen gjithashtu të hanë diçka të ëmbël, zakonisht hurma, para se të drejtohen në lutjet e Bajramit.
Gjatë rrugës për në namaz, muslimanët recitojnë “Tekbiret”, duke madhëruar Zotin, e duke thënë “Allahu Ekber”, që do të thotë “Zoti është më i madhi”.
Pas lutjes, pleqtë e familjes shpërndajnë para ose dhurata për fëmijët. /tesheshi.com/
