Mijëra njerëz dolën në rrugët e kryeqytetit të Gjeorgjisë, Tbilisi, për të dytën ditë radhazi për të protestuar kundër projektligjit të diskutueshëm për “agjentët e huaj”.
Protestat e fundit të mërkurën erdhën një ditë pasi ligji kaloi leximin e parë në parlament. Të paktën 66 persona u arrestuan mbrëmjen e së martës, ndërsa protestat kundër ligjit të propozuar u kthyen në dhunë.
Riot police chased protesters off Rustaveli avenue w/ water canons, tear gas & explosives. One flew right past me just now. Protesters r leaving afraid gov will start arrests. Spoke to a 16y/o after crackdown. She doesnt know where her also underage friends are #Georgia #Tbilisi pic.twitter.com/VOLj5FSOko
— Dato Parulava (@dato_parulava) March 8, 2023
Çfarë do të thotë ligji?
Projektligji “Transparenca e Ndikimit të Huaj” synon zyrtarisht të zbulojë fluksin e parave nga jashtë, por kritikët druajnë se kjo është një mënyrë për qeverinë për të mbytur zërat kundërshtues.
Ligji i propozuar parashikon që organizata të tilla si shtëpitë mediatike mund të klasifikohen si “agjentë të huaj” nëse marrin më shumë se 20 për qind të parave të tyre nga jashtë.
Kritikët kanë vënë në dukje një ligj të ngjashëm të miratuar në Rusi, ku të gjitha organizatat ose individët që marrin mbështetje financiare nga jashtë ose nën një formë të “ndikimit të huaj” shpallen “agjentë të huaj”.
Ghia Nodia, një ish-ministre e arsimit, i tha Al Jazeera-s se ligji ka të ngjarë të mbysë lirinë e medias në një vend ku shumica e medias kontrollohet nga qeveria.
“Një pjesë e madhe e mediave të pavarura në Gjeorgji marrin mbështetje nga jashtë. Qeveria thotë se është vetëm për transparencë, por ky projektligj modelon ligjin rus dhe në Rusi ligji ishte një hap drejt shtypjes së medias së pavarur”, tha ajo.
Anëtarja e parlamentit Khatia Dekanoidze tha për Al Jazeera-n se “Gjeorgjia ka një shoqëri civile shumë të gjallë që forcon demokracinë dhe sundimin e ligjit” që merr fonde dhe ndihmë teknike nga Bashkimi Evropian dhe Kombet e Bashkuara.
Gjeorgjia aplikoi për anëtarësim në BE së bashku me Ukrainën dhe Moldavinë disa ditë pasi Rusia pushtoi Ukrainën në shkurt të vitit të kaluar.
Në qershor, krerët e BE-së i dhanë statusin zyrtar të kandidatit Kievit dhe Kishinaut, por thanë se Tbilisi duhet së pari të zbatojë një sërë reformash.
Kufizimi i mundësive të financimit për grupet e shoqërisë civile do të ishte një pengesë për anëtarësimin në Bashkimin Evropian, tha Dekanoidze.
Çfarë është më e fundit?
Kryeministri Irakli Garibashvili, i cili është gjithashtu kryetar i Ëndrrës Gjeorgjiane, partia që drejton qeverinë dhe është forca më e madhe në parlament, mbrojti projektligjin, duke thënë se ai do të ndihmonte në çrrënjosjen e atyre që punojnë kundër interesave të vendit dhe ortodoksëve të fuqishëm gjeorgjianë. Ai akuzoi gjithashtu “opozitën radikale” të Gjeorgjisë për nxitjen e protestuesve për “dhunë të paprecedentë” gjatë mitingjeve të së martës, njoftuan agjencitë gjeorgjiane të lajmeve.
🔥🔥Riot police have begun dispersing protesters around Georgia's parliament.#Georgia #Protests pic.twitter.com/YVuTbPVNqR
— Fitz Chivalry (@FitzChivalry14) March 8, 2023
Por Salome Zourabichvili, presidentja e Gjeorgjisë, iu drejtua protestuesve dhe i siguroi ata për mbështetjen e saj. Lideri pro-evropian tha se deputetët që votuan për projektligjin shkelën Kushtetutën, duke premtuar se do të vendosin veton nëse parlamenti e kalon atë.
Protestat rifilluan të mërkurën pasdite me një marshim për të shënuar Ditën Ndërkombëtare të Gruas, e cila është një festë kombëtare në Gjeorgji.
Demonstruesit mbanin flamuj gjeorgjian dhe të BE-së përgjatë rrugës qendrore Rustaveli drejt parlamentit, duke brohoritur “Jo ligjit rus”.
Ministria e Punëve të Brendshme i akuzoi protestuesit për huliganizëm dhe rezistencë ndaj autoritetit shtetëror, njoftuan mediat gjeorgjiane të mërkurën.
“Njerëzit filluan një sulm të organizuar në ndërtesën e parlamentit, duke hedhur të ashtuquajturat “kokteje molotovi” dhe fishekzjarrë”, njoftoi ministria.
Deri në 50 oficerë policie u plagosën në përleshjet e së martës, shtoi ministria dhe disa janë ende në spital.
Cili ishte reagimi ndërkombëtar?
Në një deklaratë të përbashkët të mërkurën, ministrat e jashtëm të shteteve baltike të Estonisë, Letonisë dhe Lituanisë – të gjitha këto ishin të kontrolluara nga Bashkimi Sovjetik gjatë viteve të Luftës së Ftohtë – shprehën shqetësimin për projektligjin.
“Ne i bëjmë thirrje parlamentit të Gjeorgjisë që të vlerësojë me përgjegjësi interesat reale të vendit dhe të përmbahet nga vendimet që mund të dëmtojnë aspiratat e popullit gjeorgjian për të jetuar në një vend demokratik që po përparon drejt BE-së dhe NATO-s”, shkruan krerët e diplomacisë të tre vendeve, të cilat janë anëtarë të të dyja organizatave.
Në të njëjtën kohë, ata i bënë thirrje qeverisë gjeorgjiane që të respektojë të drejtën e qytetarëve për protestë paqësore.
Në vitet e fundit, autoritetet gjeorgjiane janë përballur me kritika në rritje ndërkombëtare për një largim të dukshëm nga demokracia, e cila ka dëmtuar seriozisht lidhjet e Tbilisit me Brukselin. /tesheshi.com/
