Në fund të qershorit të këtij viti, Bashkimi Evropian njoftoi se do të fillojë sërish financimin e dy organizatave joqeveritare palestineze – Al-Haq dhe Qendrës Palestineze për të Drejtat e Njeriut. BE-ja pezulloi mbështetjen financiare në maj 2021 pasi autoritetet izraelite i paraqitën Komisionit Evropian një dosje që pretendonte se gjashtë OJQ palestineze, përfshirë Al-Haq, po kanalizonin fondet e alokuara nga fondet e BE-së për Frontin Popullor për Çlirimin e Palestinës, të cilin Izraeli e përshkruan si si “organizatë terroriste”.
Pak muaj më vonë, Ministria e Mbrojtjes izraelite e zgjeroi emërtimin “terrorist” për organizatat joqeveritare të lartpërmendura. Autoritetet e Bashkimit Evropian nuk gjetën “asnjë dyshim për parregullsi dhe/ose mashtrim”. E megjithatë, më 18 gusht, forcat izraelite bastisën zyrat e shtatë organizatave jofitimprurëse palestineze në Bregun Perëndimor të pushtuar.
Qofshin akuzat e pabazuara në dosjen e 2021, bastisjet apo sulmet shumë të shpeshta ushtarake në Gaza, BE-ja ka bërë shumë pak për ta mbajtur Izraelin përgjegjës, përveç shprehjeve të rregullta por joefektive të shqetësimit. Në fakt, BE së fundmi përsëriti angazhimin e saj për zhvillimin e marrëdhënieve më të ngushta diplomatike dhe ra dakord të rifillojë takimet e Këshillit të Asociimit BE-Izrael.
Ky nuk është një gabim diplomatik. Është e rëndësishme të kuptohet se kjo pandëshkueshmëri garantohet në termat dhe kushtet e marrëdhënieve BE-Izrael, ku marrëdhëniet politike dhe ekonomike nuk varen në asnjë mënyrë nga natyra e marrëdhënieve të Izraelit me palestinezët. Si rezultat, Izraeli mund të shkelë qëllimisht të drejtat palestineze pa frikën e një hakmarrjeje të konsiderueshme nga Bashkimi Evropian, partneri i tij më i madh tregtar.
Vetëm shpërblime, pa ndëshkim
Marrëveshja e Këshillit të Asociimit BE-Izrael u ratifikua nga parlamentet e vendeve anëtare të Bashkimit Evropian, Parlamenti Evropian dhe Knesset dhe hyri në fuqi në vitin 2000, pas dekadash të provave të shkeljeve të të drejtave palestineze nga Izraeli. Kjo marrëveshje në mënyrë specifike përmend “të drejtat e njeriut dhe demokracinë” si bazë të marrëveshjes së asociimit. Dialogu politik midis BE-së dhe Izraelit duhet të zhvillojë “mirëkuptimin dhe solidaritetin e ndërsjelltë” dhe “përafrimin e qëndrimeve për çështjet ndërkombëtare”.
E megjithatë nuk ka asgjë në atë dokument që njeh luftën për pavarësinë e Palestinës nga Izraeli. Referencat e paqarta për paqen, demokracinë dhe të drejtat e njeriut nuk kanë shumë efekt kur “çështja ndërkombëtare” me të cilën ato lidhen – politika më e gjerë e sundimit kolonial izraelit mbi territoret palestineze – nuk specifikohet.
Në këtë kuptim, pranimi është vetëm një shpërblim, jo një ndëshkim, dhe nuk është për t’u habitur që Izraeli nënshkroi me entuziazëm Marrëveshjen e Asociimit në 1995.
Si pjesë e Politikës Evropiane të Fqinjësisë, BE-ja dhe Izraeli nënshkruan gjithashtu Planin e Veprimit 2005, i cili trajton në mënyrë eksplicite “konfliktin izraelit/palestinez” dhe angazhimin e Bashkimit Evropian, si anëtar i Kuartetit – një grup që përfshin gjithashtu SHBA, OKB dhe Rusia – për një zgjidhje me dy shtete. E megjithatë, përgjegjësia për promovimin e “paqes dhe stabilitetit në Lindjen e Mesme” nuk duket se bie mbi Izraelin.
Plani i veprimit thotë se Izraeli duhet të respektojë ligjin ndërkombëtar, të minimizojë ndikimin e “masave anti-terroriste dhe të sigurisë” mbi civilët, të sigurojë lëvizjen e sigurt të “civilëve dhe mallrave” dhe të mbrojë “pronën, institucionet dhe infrastrukturën”. Ekzistojnë gjithashtu referenca të përgjithshme për “përmirësimin e kushteve ekonomike dhe sociale” të të gjitha popullsive. Megjithatë, qëllimi i kornizës nuk drejtohet nga të drejtat, sovraniteti apo çlirimi palestinez.
Kush është përgjegjës për paqen? Izraeli nuk është!
Në vend të kësaj, nënkuptohet se palestinezët janë një problem dhe një pengesë për të siguruar paqen dhe stabilitetin. Sipas Planit të Veprimit, Izraeli dhe BE-ja janë përgjegjës për mbështetjen e Autoritetit Palestinez (AP) në përpjekjet e tij për të “çmontuar të gjitha kapacitetet dhe infrastrukturën terroriste” dhe për t’i dhënë fund “aktiviteteve terroriste dhe dhunës”.
Izraeli dhe BE-ja janë gjithashtu përgjegjës për mbështetjen dhe lehtësimin e qeverisjes së mirë, transparencës, llogaridhënies, reformës demokratike dhe konsolidimit të shërbimeve të sigurisë në Autoritetin Palestinez. Në konceptimin e procesit të paqes në Lindjen e Mesme, BE-ja thekson angazhimin e saj për një zgjidhje me dy shtete. Megjithatë, ndërsa premton të krijojë marrëveshje sigurie që synojnë sigurimin e sovranitetit palestinez, BE gjithashtu i referohet dëshirës së saj që një shtet i tillë të “bazohet në sundimin e ligjit dhe respektimin e të drejtave të njeriut”.
Aludimi këtu është se kjo mungesë sovraniteti është disi pasojë e dështimit të Palestinës për të qetësuar shqetësimet e sigurisë së Izraelit.
BE-ja nuk është një pjesëmarrëse e sinqertë
Pas reagimit të zemëruar global ndaj bastisjeve të fundit izraelite në zyrat e organizatave joqeveritare palestineze, Brukseli zgjodhi një ton më të ashpër. “Këto veprime nuk janë të pranueshme,” tha Josep Borell, përfaqësuesi i lartë i BE-së për politikën e jashtme dhe sigurinë.
E megjithatë edhe tani, shqetësimet e Bashkimit Evropian duken të kufizuara në fjalë. Në realitet, baza ligjore dhe politike për marrëdhëniet midis Bashkimit Evropian dhe Izraelit nuk lejon asnjë njohje të rolit të Izraelit si një pushtues kolonial. Blloku 27-vendesh nuk ka treguar dëshirë për ta ndryshuar këtë.
Rezultati: BE-ja nuk është një pjesëmarrëse e sinqertë apo efektive në luftën për sovranitetin dhe pavarësinë palestineze. Përkundrazi, qasja e saj i lejon Izraelit të veprojë me pandëshkueshmëri të plotë…/tesheshi.com/
