Njoftimi i presidentit çeçen Ramzan Kadyrov se synon të dërgojë djemtë e tij të mitur për të marrë pjesë në sulmin rus në Ukrainë, hedh edhe një herë dritë mbi një nga figurat më të diskutueshme në skenën politike ruse, veçanërisht në luftën aktuale.
Emri i tij lidhet me deklaratat më të ashpra për përballjen me Kievin, ku ai së fundi nuk hezitoi t’i bëjë thirrje Kremlinit që të konsiderojë përdorimin e armëve bërthamore me një efekt relativisht të ulët kundër Ukrainës.
Nga deklaratat e tij të ashpra nuk u kursyen as gjeneralët dhe ushtarët e caktuar për të mbrojtur qytetin e Limanit, i cili së fundmi ra në duart e forcave ukrainase. Para kësaj ai i cilësoi si “frikacakë” të gjithë ata që kundërshtonin mobilizimin dhe pjesëmarrjen në luftë.
Edhe pse Duma e Shtetit iu përgjigj Kadyrov-it se është rreptësisht e ndaluar të rekrutohen fëmijë në ushtri, ai u përgjigj se “rinia nuk duhet të jetë pengesë për stërvitjen e mbrojtësve të atdheut”.
Fillimet
Fillimet e ardhjes në pushtet të Kadyrov-it datojnë në fund të fazës aktive të Luftës së Dytë Çeçene (2000), kur autoritetet ruse transferuan kontrollin e republikës mbi supet e elitave lokale, në këmbim të braktisjes së sloganit të pavarësisë.
Kjo çoi në vendosjen e statusit unik të Republikës Çeçene brenda Federatës Ruse, ku qeveria qendrore kontrollon republikën në një masë të kufizuar. Zyrtarisht, institucionet dhe administratat në nivel federal funksionojnë ekskluzivisht në përputhje me ligjet e Federatës Ruse. Në praktikë, ata u binden direktivave të Kadyrov-it dhe ligjeve tradicionale çeçene.
Ngritja e Ramzan Kadyrov-it në skenën politike në nivel federal erdhi shpejt dhe madje disi e papritur. Arsyet e suksesit të tij në marrjen e postit të presidentit të Çeçenisë në vitin 2007, në moshën 30-vjeçare, janë rezultat i një sërë faktorësh:
Ai arriti të rivendoste sistemin në republikën e një milion e gjysmë qytetarësh, të shpëtonte nga të gjithë kundërshtarët e tij, përfshirë ata që gëzonin mbështetjen e disa politikanëve dhe forcave të sigurisë në Moskë.
Në një periudhë të shkurtër kohe, ai krijoi sistemin e tij politik (vertikal personal i pushtetit), por kundërshtarët çeçenë thonë se ai ndonjëherë përdorte metoda të ashpra, të ndjekura nga persekutimi masiv me përdorimin e torturës dhe represionit.
Besnikëria ndaj Putinit
Kadyrov është i njohur për besnikërinë e tij absolute ndaj presidentit rus Vladimir Putin dhe ka shprehur vazhdimisht besimin e tij se Putini duhet të mbetet përgjithmonë president i Rusisë. Kështu, për shembull, në tetor 2014, ai organizoi një festë për ditëlindjen e liderit rus në kryeqytetin Grozny, ku, sipas Ministrisë së Punëve të Brendshme të atëhershme çeçene, morën pjesë rreth 100,000 pjesëmarrës.
Në këtë kontekst, analisti politik Alexei Malashenko vëren se në të njëjtën kohë kur u zhvilluan këto festime, 54 për qind e qytetarëve rusë ishin të mendimit se nuk kishte alternativë ndaj presidentit Putin, gjë që, sipas Malashenkos, tregon se Kadyrov funksionon në përputhje me diskursin zyrtar rus.
Prandaj, shumë vëzhgues rusë besojnë se forca e Kadyrov-it qëndron kryesisht në marrëdhënien e tij personale me Putinin, e cila u zhvillua vetë pas vrasjes së babait të tij, Ahmad Kadyrov, në vitin 2004, në një bombë në stadiumin Dinamo në Grozny.
Përveç kësaj, Kadyrov është, në sytë e Kremlinit, udhëheqësi më i suksesshëm i republikave të Kaukazit të Veriut. Madje, disa politikanë rusë ankohen se përvoja e Kadyrov-it në Çeçeni, nga këndvështrimi i tyre, nuk u shtri në të gjithë Kaukazin e Veriut dhe deri diku në pjesën tjetër të Rusisë.
Autonomia në Çeçeni varet nga forcat e armatosura lokale, të cilat numërojnë nga 10 deri në 30 mijë njerëz dhe mbajnë emrin “Kadyrovci”. Ata janë zyrtarisht në varësi të Ministrisë së Punëve të Jashtme Ruse dhe Gardës Kombëtare.
Sipas Qendrës së Moskës Carnegie (e cila konsiderohet një agjent i huaj sipas ligjit rus), këto forca përbëjnë ushtrinë private të Kadyrov-it, të komanduar nga miqtë e tij. Pothuajse të gjitha forcat ushtarake dhe të sigurisë janë nën kontrollin e autoriteteve të Republikës Çeçene dhe vetëm Shërbimi Federal i Sigurisë lokale është i pavarur.
Mbërthimi i Moskës në Kaukaz
Për Moskën, udhëheqja e Kadyrov-it në Republikën Çeçene përfaqësonte një element të rëndësishëm në luftën e Rusisë kundër grupeve të armatosura në Kaukazin e Veriut. Luftëtarët çeçenë luajtën një rol të rëndësishëm në mbështetjen e forcave ruse gjatë të ashtuquajturave spastrime të separatistëve dhe fondamentalistëve, gjë që u reflektua në infiltrimin e luftëtarëve çeçenë në radhët e tyre ose vrasjen e tyre dhe izolimin e tyre nga qytetet.
Sipas burimeve ruse, kjo çoi në dëbimin e 4,000 deri në 5,000 luftëtarëve nga ato zona në Irak dhe Siri, ku një numër i madh i tyre iu bashkuan ISIL, duke përfshirë rreth 1,500 çeçenë.
Roli i Lindjes së Mesme
Kadyrov gjithashtu luan një rol të veçantë në politikën ruse në Afrikën e Veriut dhe Lindjen e Mesme. Gjatë viteve të fundit, ai dhe kolegët e tij, si përfaqësues të Presidentit Putin dhe të Federatës Ruse, kanë zhvilluar dhjetëra takime me liderë dhe zyrtarë të lartë në Arabinë Saudite, Emiratet e Bashkuara Arabe, Jordani, Bahrein, Katar, Libi e të tjera vende.
Përveç kësaj, Fondacioni Humanitar Kadyrov mban marrëdhënie me një komunitet mjaft të madh çeçen në Turqi, Siri dhe Jordani. Kështu, ndikimi i Kadyrov-it u përhap brenda këtyre komuniteteve në Lindjen e Mesme, gjë që forcoi pozitën e liderit çeçen në skenën politike ruse.
Megjithëse vëzhguesit rusë besojnë se Kadyrov është garantuesi më i rëndësishëm i situatës aktuale në Çeçeni, në terma afatgjatë ata nuk përjashtojnë mundësinë e rishqyrtimit të modelit aktual të marrëdhënieve midis qeverisë qendrore, në rast të largimit të liderit rus dhe Grozny-t.
Kjo, ndër të tjera, mund të çojë në aspiratën e Çeçenisë për të rifituar pavarësinë dhe për të zgjeruar kufijtë e saj në kurriz të republikave fqinje, siç ndodhi pas rënies së Bashkimit Sovjetik. Sipas tyre, tendencat separatiste në republikë janë ende të forta. /tesheshi.com/
