Nga Blendi Gashi
Misionit të Bashkimit Europian për Sundimin e Ligjit në Kosovë (EULEX) i kanë mbetur edhe pesë muaj deri në përfundim të mandatit të tij në Kosovë.
Kur EULEX-i erdhi në Kosovë në vitin 2008, shihej si një ndër mekanizmat kryesorë që do të ndikonte në uljen e kriminalitetit dhe korrupsionit në Kosovë, dhe do të arrestonte të ashtuquajturit “Peshqit e mëdhenj.
Por kështu nuk ndodhi. Jo vetëm që dështoi në këtë aspect, por u përfshi edhe në disa afera korruptive.
Përkundër kësaj, mandati i këtij misioni pritet të vazhdohet edhe për një kohë. Jo në formën dhe me emrin aktual, por nën petkun e Gjykatës Speciale.
Kështu të paktën vlerësojnë ekspertë të çështjeve të sigurisë dhe avokat të vendit.
Njohësi i sigurisë, Naim Maloku mendon se mandati i EULEX-it do të vazhdojë deri në përfundim të mandatit të Gjykatës Speciale, për arsye se i tërë procesi i hetimit të rasteve dhe përgatitja e lëndëve është kryer nga EULEX- i, edhe pse janë filluar gjatë mandatit të UNMIK- ut.
“Pra të jemi të qartë: të gjitha lëndët janë të përfunduara dhe Gjykata Speciale ka vetëm për të ngritur akuzat dhe të përgatit dhe përfunduar gjykimet.
Ekziston një rrezik për Kosovën se nëse vazhdon bllokimi politik i vendit dhe nuk kalon ratifikimi në Kuvend i marrëveshjes Kosovë-Hollandë për Speciale, atëherë kjo çështje shkon në KS të OKB-së me rrezikun e rikthimit të mandatit të UNMIK-ut ose një misioni të ngjajshëm të OKB- së me rezolutë tjetër nga ajo që ende është në fuqi 1244”, thotë Maloku për tesheshi.com.
Avokati Tomë Gashi shprehet se ky mision me mandatin që ka aktualisht do të jetë në Kosovë deri në qershor të këtij viti, por shton se për shkak të Gjykatës Speciale, do t’i vazhdohet puna në Holandë me një riformatizim, riorganizim dhe ndoshta me një emër tjetër.
“Prania e një forme të misionit të sundimit të ligjit, me siguri do të jetë e pranishme në Kosovë edhe për një periudhë të gjatë kohore, sepse ne nuk kemi qenë në gjendje të marrim përgjegjësit tona si shtet i pavarur në aspektin e sundimit të ligjit, dhe misionet e huaja shpeshherë kanë bërë përzgjedhje negative sa i përket zgjedhjes dhe emërimit të gjyqtarëve dhe prokurorëve në sisitemin juridik të Kosovës”, thotë Gashi, për tesheshi.com.
Eksperti i sigurisë, Hajrullah Tërnava, deklaron se me skadimin e mandatit të EULEX-it përfundon edhe misioni i tij. Por, ai në në një pronocim dhënë për tesheshi.com shton se me vlerësimin e situatës së sigurisë në Kosovë nga ana e KFOR-it dhe NATO-s duhet të merret një qëndrim, që punët të cilat i ka kryer deri më tani EULEX-i, t’i kryejë një shërbim i ngjajshëm por me një emër tjetër.
“Kompetencat dhe mandati do të përcaktoheshin me vendimin që do të merrej në institucionet ndërkombëtare, dhe sipas të gjitha gjasave do të jetë pjesë përbërëse e Gjykatës Speciale, dhe pse nuk do të ketë kompetenca të ngjajshme si EULEX-i që ka tani në Kosovë”, ka thënë Tërnava.
Qeveria e Holkandës ka bërë me dije se Gjykata Speciale do të fillojë të operojë brenda këtij viti. Po ashtu theksohet se Specialja do t’i gjykojë krimet që pretendohet se janë kryer në vitin 1999-2000 nga pjesëtarët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës ndaj pakicave etnike dhe kundërshtarëve politikë. /tesheshi.com/
