Rituali është gjithmonë i njëjtë: Mario Prushi lan me kujdes duart(mere abdes) dhe fytyrën përpara se prekë një prej Kuraneve më të vegjël në botë.
Për breza të tërë, libri me madhësinë e pullës postare është përcjellë në familjen e tij, i mbijetuar nga luftërat dhe një nga regjimet diktatoriale më antifetar në botë. Studiuesit thonë se është një nga Kuranet më të vegjël të regjistruar, me librin e shenjtë të vogël të mbajtur brenda një kutie argjendi të nxirë me kalimin e kohës.
“Ne e kemi ruajtur brez pas brezi me përkushtim absolut”, tha Prushi, 45 vjeç, për AFP në shtëpinë e tij në Tiranë.
Vetëm dy centimetra (0,7 inç) i gjerë dhe një centimetër i trashë, libri pothuajse zhduket në pëllëmbën e dorës së Prushit dhe mund të lexohet vetëm me një xham të vogël zmadhues të futur në kasë.
Kurani është i vështirë të datohet në mungesë të analizave shkencore, por sipas Elton Karaj, një studiues në studimet e Kuranit në Universitetin Beder në Tiranë, kopja prej 900 faqesh ka ekzistuar të paktën që nga shekulli i 19-të.
“Ky Kuran është shtypur në një format shumë të vogël, nga më të vegjlit në botë. Që nga pamja e tij, botimi i tij daton në fund të shekullit të 19-të, është një vepër e jashtëzakonshme, shumë e vlefshme. Është fat që kjo kopje është në Shqipëri”, tha Karaj.
Ruhet për mrekulli
Por madhësia e tij nuk është e vetmja gjë e jashtëzakonshme e Kuranit; është gjithashtu arsye për konvertimin e familjes Prushi nga katolicizëm në islam.
“Stërgjyshërit e mi po gërmonin tokën për një shtëpi të re në rajonin e Gjakovës të Kosovës kur gjetën trupin e ruajtur në mënyrë perfekte të një njeriu të varrosur atje. Kurani u gjet i paprekur i shtrirë mbi zemrën e tij,” tha Prushi.
Familja e mori zbulimin si një shenjë hyjnore dhe përqafoi Islamin. Gjyshi i tij, oficer në ushtrinë e mbretit Zog të Shqipërisë në vitet 1930, dinte arabisht dhe ftonte miqtë në shtëpinë e tij çdo natë për të lexuar vargje nga Kurani. Vite më vonë, nën diktaturën komuniste të Enver Hoxhës, i cili ndaloi plotësisht të gjitha format e fesë dhe i dërgoi të gjithë besimtarët praktikues në burg, libri mbijetoi pjesërisht sepse mund të fshihej lehtë.
“Dikush kishte lajmëruar policinë sekrete se ne kishim një Kuran në shtëpinë tonë, por ishte aq i vogël sa babai im arriti ta fshihte. Agjentët ‘lëvizën qiellin dhe tokën’ por pa e gjetur dot”, tha Prushi.
“Bekimet”
Pas incidentit, babai i Prushit, Skënderi, vendosi t’ua besonte atë miqve në Kosovën fqinje, pasi e kishte kontrabanduar përtej kufirit të fshehur në një kamion plot me qymyr. Ai e mori atë vetëm pas luftës në Kosovë në vitin 1999. Më pas Prushi trashëgoi Kuranin pak para vdekjes së babait të tij në vitin 2012.
“Ky libër i vogël mbart shumë histori, bekime dhe mrekulli. Është shumë i dashur për mua“, tha Prushi.
“Sa herë që e prek, prekem. Kur diçka shkon keq ose kur vajza jonë është e sëmurë, ne ndihemi të qetësuar, e dimë se Kurani do të na mbrojë”, tha bashkëshortja e tij Blerina për AFP.
Familja ka marrë oferta të shumta për ta blerë, përfshirë edhe nga muzetë.
“Nuk e mendoj kurrë ta shes. Ky Kuran i përket familjes sonë dhe do të mbetet gjithmonë me ne”, tha Prushi. /tesheshi.com/
