Te Sheshi
  • Ballina
  • Politikë
  • Ekonomi
  • Kulturë
  • Sport
  • Bota dhe Rajoni
    • All
    • Afrika
    • Amerika
    • Azia
    • Ballkani
    • Europa
    • Kosova
    • Lindja e Mesme
    “Oh my God!”: një tragjedi amerikan në Ditën e Pavarësisë

    “Oh my God!”: një tragjedi amerikan në Ditën e Pavarësisë

    Financial Times: Plani “Aurora” për të zhvendosur palestinezët nga Gaza

    Financial Times: Plani “Aurora” për të zhvendosur palestinezët nga Gaza

    Gjermanët drejt “lënies” së birrës?!

    Gjermanët drejt “lënies” së birrës?!

    Nga Turqia, mesazh Greqisë për F-35

    Nga Turqia, mesazh Greqisë për F-35

    Fëmijët e djeshëm të Srebrenicës, si të Gazës sot: të vrarë pa asnjë faj!

    Fëmijët e djeshëm të Srebrenicës, si të Gazës sot: të vrarë pa asnjë faj!

    Khamenei del nga “strofulla”

    Khamenei del nga “strofulla”

    Trazira politike në Amerikë: Elon Musk, me parti të re

    Trazira politike në Amerikë: Elon Musk, me parti të re

    Çfarë po bën ushtria e Putinit?

    Çfarë po bën ushtria e Putinit?

    Oficeri izraelit: Luftëtarët palestinezë, të paparë!

    Oficeri izraelit: Luftëtarët palestinezë, të paparë!

  • Lajme nga Gaza
  • Analizë
  • Shoshitje
  • Retro
  • Shëndet
  • Shkencë & Jetë
  • Intervista
  • Individualitet
No Result
View All Result
  • Ballina
  • Politikë
  • Ekonomi
  • Kulturë
  • Sport
  • Bota dhe Rajoni
    • All
    • Afrika
    • Amerika
    • Azia
    • Ballkani
    • Europa
    • Kosova
    • Lindja e Mesme
    “Oh my God!”: një tragjedi amerikan në Ditën e Pavarësisë

    “Oh my God!”: një tragjedi amerikan në Ditën e Pavarësisë

    Financial Times: Plani “Aurora” për të zhvendosur palestinezët nga Gaza

    Financial Times: Plani “Aurora” për të zhvendosur palestinezët nga Gaza

    Gjermanët drejt “lënies” së birrës?!

    Gjermanët drejt “lënies” së birrës?!

    Nga Turqia, mesazh Greqisë për F-35

    Nga Turqia, mesazh Greqisë për F-35

    Fëmijët e djeshëm të Srebrenicës, si të Gazës sot: të vrarë pa asnjë faj!

    Fëmijët e djeshëm të Srebrenicës, si të Gazës sot: të vrarë pa asnjë faj!

    Khamenei del nga “strofulla”

    Khamenei del nga “strofulla”

    Trazira politike në Amerikë: Elon Musk, me parti të re

    Trazira politike në Amerikë: Elon Musk, me parti të re

    Çfarë po bën ushtria e Putinit?

    Çfarë po bën ushtria e Putinit?

    Oficeri izraelit: Luftëtarët palestinezë, të paparë!

    Oficeri izraelit: Luftëtarët palestinezë, të paparë!

  • Lajme nga Gaza
  • Analizë
  • Shoshitje
  • Retro
  • Shëndet
  • Shkencë & Jetë
  • Intervista
  • Individualitet
No Result
View All Result
Te Sheshi
No Result
View All Result
Porosit Web Porosit Web Porosit Web

“Fjalët e ndaluara”: nga administrata Trump deri tek përplasjet për referencat gjinore në Europë

by te Sheshi
22/12/2017
in Artikuj të përzgjedhur, Bota & Rajoni, Kryesore
Reading Time: 3 mins read
A A
“Fjalët e ndaluara”: nga administrata Trump deri tek përplasjet për referencat gjinore në Europë

Kur analistët e politikave në qendrën e kontrollit dhe parandalimit të sëmundjeve në Atlanta u takuan me zyrtarë të lartë të buxhetit, atyre iu tha se ishin shtatë fjalë apo fraza që nuk duhet të përdoreshin më në dokumentet zyrtare. Mes këtyre fjalëve ishin “të prekshëm, titull, diversitet, transgjinor, fetus, bazuar – në – të dhëna- apo bazuar-në-shkencë”.

Sipas medias amerikane, departamenti i Shëndetësisë ka ndaluar përdorimin e këtyre fjalëve. Lëvizja shihet si e motivuar ideologjikisht dhe është përballur me rezistencë nga brenda agjencisë kryesore të shëndetit puublik.

Edhe pse disa e konsiderojnë atë një shembull tjetër të kërcënimit që vjen nga administrata Trump për pavarësinë e agjencive federale shkencore, ka mjaft precedentë të tjerë jashtë territorit amerikan që vendosin kufizime gjuhësore.

Disa ndalesa mbi frazat gjuhësore kanë qenë më serioze se të tjerat. Parlamenti polak miratoi një ligj vitin e kaluar që lejonte gjykatësit të dërgonin në burg deri në tre vjet këdo që përdorte frazën “kampet polake të vdekjes”. Ligji u miratua me argumentin se qytetarët e rinj që dëgjonin frazën, mund të merrnin për të mirëqënë që Polonia ishte përgjegjëse për kampet naziste të Luftës së Dytë që ndodheshin në këtë vend e ku u vranë me miliona njerëz.

Termi përdorej dhe ende përdoret me raste nga vëzhgues të huaj apo politikanë, përfshirë presidentin Barak Obama, i cili iu referua “kampit polak të vdekjes” në vitin 2012 kur vizitoi Varshavën. Incidenti shkaktoi një ankth të vërtetë diplomatik për Shtetet e Bashkuara, pasi kryeministri i atëhershëm polak, Donald Tusk, e akuzoi Obamën për “injorancë, mungesë njohurish dhe qëllime të këqija”.

Ka edhe raste të tjera, si p.sh beteja e gjatë e Francës kundër ndikimeve të huaja në gjuhën e saj. Mjafton të marrësh në konsideratë vendimin e qeverisë në vitin 2003 për të ndaluar fjalën “email”. Në vend të kësaj, një komision i ministrisë së Kulturës vendosi në atë kohë se zyrtarët duhet të përdornin fjalën “courriel”, një përzierje e dy fjalëve franceze për “elektronike” dhe “postë”.

“Evokative, me një tingull të vërtetë francez, fjala “courriel” përdoret gjerësisht në shtyp dhe konkurron në mënyrë avantazhuese fjalën e huazuar nga anglishtja ‘email’”, shkruante komisioni. Popullariteti global i “email” sidoqoftë vazhdon i pamposhtur, pavarësisht përpjekjeve franceze.

Edhe sot e kësaj dite, zyrtarët shkurajohen të përdorin me mijëra fjalë nga një listë e hartuar nga ana e Akademisë Franceze, si pjesë e rolit të saj për të garantuar gjuhën e vendit dhe për të parandaluar infiltrimin e termave anglisht. Më së fundmi, institucioni deklaroi ndalimin e fjalës “hashtag,” për shembull.

Një urdhër-ndalimi i vitit 2009 mbi disa fjalë britanike nga liderët e këshillave rajonale po ashtu mund të shihen si të motivuara ideologjikisht, duke pasur parasysh se në to përfshihen fjalë të tilla si “fuqizim i qytetarëve”, “legjitimitet demokratik” apo “mandat demokratik”. Sidoqoftë, këshillat argumentuan se ndalimi i rreth 200 fjalëve dhe frazave supozohej ta bënte komunikimin zyrtar me qytetarët më pak të komplikuar dhe do të ndihmonte banorët të kuptonin më mirë procesin e politikbërjes.

“Sektori publik nuk duhet të fshihet pas zhargonit dhe frazave të padepërtueshme”, shpjeguan këshilltarët.

Në raste të tjera, sidoqoftë, ndalimi i disa fjalëve apo frazave ka pasur motive të qarta ideologjike. Në vitin 2015, anëtarët e parlamentit të Ontarios votuan për të ndaluar përdorimin e frazës “nënë apo baba” për të reflektuar diversitetin gjinor. Ligjvënësit më liberalë ranë dakord që zyrtarët duhej të përdornin fjalën “prindër” apo “kujdestarë” dhe vota jo-detyruese u mirëprit menjëherë nga qeveria e Ontarios.

Gjetkë, miratimi i gjuhës neutrale ndaj gjinisë, është përballur me më shumë rezistencë. Konformiteti gramatikor u citua si arsye nga qeveria franceze këtë verë, kur ajo vendosi të ndalojë ministrat e vet nga përdorimi i versioneve mashkullorë apo femërorë të emrave në komunikimin e tyre. “Administratat shtetërore duhet të përputhen me rregullat gramatikore dhe sintaksore për arsye të kuptueshmërisë dhe qartësisë”, shpjegoi kryeministri Edouard Philippe.

Megjithatë, vendi ka bërë disa përpjekje për një gjuhë më progresive në lidhje me gjininë, duke ndaluar fjalën “mademoiselle” në dokumentet zyrtarë.  E përdorur për të paraqitur një grua të pamartuar,  termi tregon padrejtësisht, sipas autoriteteve, statusin martesor të një gruaje, ndërkohë që në frëngjisht ekziston një term i vetëm për gratë dhe burrat që nuk janë të martuar. Ky ishte argument i autoriteteve franceze këtë pranverë.

Administrata Trump në ndalimin e saj të fjalëve duhet se ka zgjedhur shtatë shënjestra vërtet shumë të ndryshme.

Përgatiti: Juli Prifti – /tesheshi.com/

Related Posts

“Oh my God!”: një tragjedi amerikan në Ditën e Pavarësisë
Amerika

“Oh my God!”: një tragjedi amerikan në Ditën e Pavarësisë

06/07/2025
Financial Times: Plani “Aurora” për të zhvendosur palestinezët nga Gaza
Lindja e Mesme

Financial Times: Plani “Aurora” për të zhvendosur palestinezët nga Gaza

06/07/2025
Si lidhen sulmet izraelite ndaj Iranit me krizën e mbrojtjes ukrainase
Gjeopolitikë

Si lidhen sulmet izraelite ndaj Iranit me krizën e mbrojtjes ukrainase

06/07/2025
Next Post
Refuzimi i statusit “amerikan” të Jeruzalemit në OKB: çfarë thonë izraelitët e palestinezët

Refuzimi i statusit “amerikan” të Jeruzalemit në OKB: çfarë thonë izraelitët e palestinezët

Meta reagon ndaj votës së Shqipërisë për Jeruzalemin në OKB: qëndrim tërësisht i panevojshëm

Meta reagon ndaj votës së Shqipërisë për Jeruzalemin në OKB: qëndrim tërësisht i panevojshëm

Për të gjithë të apasionuarit, në 2018-ën mund të vizitoni rrënojat e Titanikut

Për të gjithë të apasionuarit, në 2018-ën mund të vizitoni rrënojat e Titanikut

TË FUNDIT

  • Të fundit
“Oh my God!”: një tragjedi amerikan në Ditën e Pavarësisë

“Oh my God!”: një tragjedi amerikan në Ditën e Pavarësisë

06/07/2025
Shpalosja e një vizion arsimor saudit në Tiranë

Shpalosja e një vizion arsimor saudit në Tiranë

06/07/2025
Financial Times: Plani “Aurora” për të zhvendosur palestinezët nga Gaza

Financial Times: Plani “Aurora” për të zhvendosur palestinezët nga Gaza

06/07/2025
Erdogan, sërish në timon

Erdogan, sërish në timon

06/07/2025

NA NDIQNI!

KRYESORET

  • Kryesore
“Oh my God!”: një tragjedi amerikan në Ditën e Pavarësisë

“Oh my God!”: një tragjedi amerikan në Ditën e Pavarësisë

06/07/2025
Shpalosja e një vizion arsimor saudit në Tiranë

Shpalosja e një vizion arsimor saudit në Tiranë

06/07/2025
Financial Times: Plani “Aurora” për të zhvendosur palestinezët nga Gaza

Financial Times: Plani “Aurora” për të zhvendosur palestinezët nga Gaza

06/07/2025
Erdogan, sërish në timon

Erdogan, sërish në timon

06/07/2025

SHOSHITJE

  • Opinione

Nga Namir Lapardhaja: Gaza duhet të ripërkufizojë çfarë është e njerëzishmja

Nga Vladimir Kera: Në kohën e banalitetit, edhe lufta mbyllet me gallatë!

Nga Roald A. HYSA: Konflikti Iran-Izrael dhe Gaza

Nga Besim Limani: Kush po e menaxhon Vetëvendosjen sot?

Nga Lutfi Dervishi: “Bomba bërthamore” e Shqipërisë!

Nga Edmond Arizaj: “Sindromi Leart Vasili” dhe shoqëria shqiptare

Te Sheshi

© 2021 TESHESHI.COM - Portal mbarëkombëtar. Të gjitha të drejtat e rezervuara.

Harta e faqes

  • Arkiva
  • Bota dhe Rajoni
  • HOME
  • Kontakti
  • Redaksia
  • Retro-demo

Na ndiqni

No Result
View All Result
  • Ballina
  • Politikë
  • Ekonomi
  • Kulturë
  • Sport
  • Bota dhe Rajoni
  • Lajme nga Gaza
  • Analizë
  • Shoshitje
  • Retro
  • Shëndet
  • Shkencë & Jetë
  • Intervista
  • Individualitet

© 2021 TESHESHI.COM - Portal mbarëkombëtar. Të gjitha të drejtat e rezervuara.