Si pjesë e një ekspedite ndërkombëtare, shkencëtarët zbuluan dhe lokalizuan me saktësi më shumë se një mijë fuçi me mbetje bërthamore në pjesën verilindore të Oqeanit Atlantik. Ky lajm i rëndësishëm u njoftua nga zëdhënësi i organizatës franceze të kërkimit CNRS.
Ekspedita filloi në mesin e qershorit, kur një ekip ekspertësh u nis me anijen L’Atalante nga Brest, Francë, drejt pjesës perëndimore evropiane të pellgut të Atlantikut. Qëllimi i misionit është të eksplorojë shtratin e detit për katër javë, të gjejë sa më shumë fuçi të hedhura dhe të shqyrtojë ndikimin e tyre në mjedis dhe jetën detare. Shkencëtarët nga Instituti Gjerman për Ekologjinë e Peshkimit Thünen nga Bremerhaven gjithashtu marrin pjesë në projekt.
Një hije e së kaluarës
Nga vitet 1950 deri në vitet 1980, shumë vende – për shkak të mungesës së njohurive dhe kuadrit rregullator – përdorën oqeanet si deponi të mbetjeve bërthamore. Thellësitë prej 3,000 deri në 5,000 metrash konsideroheshin mjaftueshëm të sigurta për një ruajtje të tillë. Vetëm në vitin 1993 u ndalua zyrtarisht hedhja e mbetjeve bërthamore në det.
Është vlerësuar se ka të paktën 200,000 fuçi të tilla vetëm në Atlantikun verilindor. Megjithatë, vendndodhja dhe gjendja e saktë e kontejnerëve janë kryesisht të panjohura.
Harta e rrezikut
Si pjesë e projektit NODSSUM (Monitorimi i Anketës së Vendndodhjes së Mbeturinave Bërthamore në Oqean), 21 shkencëtarë po kërkojnë në mënyrë aktive vendndodhjet e sakta të mbetjeve bërthamore për të krijuar një hartë të detajuar nënujore. Ata po përdorin robotin autonom zhytës Ulysse, të pajisur me kamera 3D dhe sonar për të lokalizuar me saktësi objektet në thellësi të mëdha.
Ekipi po merr gjithashtu mostra të ujit të detit, tokës dhe organizmave të gjallë për të vlerësuar pasojat e mundshme për ekosistemin.
A po zhduket radioaktiviteti?
Udhëheqësi i projektit, Patrick Chardon, vlerëson se radioaktiviteti i shumicës së mbetjeve do të dobësohet ndjeshëm në 300 deri në 400 vitet e ardhshme. Megjithatë, ai paralajmëron se kontejnerët janë projektuar për t’i bërë ballë presionit të oqeanit, por jo domosdoshmërisht mbajtjes afatgjatë të materialit radioaktiv. Është e mundur që disa prej tyre të kenë filluar të lëshojnë substanca të dëmshme në mjedis.
Kjo ekspeditë përfaqëson një hap të rëndësishëm në kuptimin e ndikimit të gabimeve të kaluara njerëzore në shëndetin detar – dhe ofron shpresë se ne mund ta zbusim të paktën pjesërisht dëmin e tyre afatgjatë. /tesheshi.com/
