Grupi palestinez Hamas pretendon se propozimi i fundit për një armëpushim në Gaza që iu dha atyre nga i dërguari special i SHBA-së Steve Witkoff është i ndryshëm nga ai për të cilin ata ranë dakord një javë më parë.
Basem Naim, një zyrtar i lartë i Hamasit, i tha Al Jazeera-s të shtunën se grupi i ishte “përgjigjur pozitivisht” propozimit të fundit të përcjellë nga Witkoff, megjithëse nuk ofroi “asnjë garanci për përfundimin e luftës”, sipas Naim.
Izraeli ka vrarë më shumë se 54,000 palestinezë që nga tetori 2023, dhe bllokada e tij totale e ndihmës që nga marsi ka shkaktuar uri në Gaza, shtëpi e 2.3 milion njerëzve, shumica e të cilëve janë zhvendosur nga 19 muaj bombardimesh të pamëshirshme.
Mes presionit ndërkombëtar, Izraeli ka lejuar një fluks të vogël ndihmash në Gaza, të cilin grupet e ndihmës e kanë përshkruar si “një pikë uji në oqean”.
Ja çfarë duhet të dini rreth propozimit të armëpushimit:
A e ka refuzuar Hamasi propozimin e armëpushimit?
Sipas grupit, jo.
Ata thonë se janë përgjigjur pozitivisht, por kanë shtuar disa dispozita kyçe.
Cilat janë pikat kryesore në propozimin e Hamasit?
Ka disa.
Hamasi iu përgjigj propozimit të fundit të armëpushimit të SHBA-së duke kërkuar një rrugë drejt një armëpushimi të përhershëm, në vend të një të përkohshëm ku qeveria izraelite mund të rifillonte në mënyrë të njëanshme armiqësitë siç bëri në mars.
Ata gjithashtu bënë thirrje për një tërheqje të plotë të forcave izraelite nga Rripi i Gazës dhe për vazhdimin e ndihmës dhe mbështetjes për zonën e rrethuar.
Cilat janë ndryshimet kryesore midis këtij propozimi dhe atij që Witkoff ia përcolli Hamasit?
Witkoff propozoi një pauzë 60-ditore në armiqësi. Pas kësaj, Izraeli dhe Hamasi do të punonin për të rënë dakord për një zgjatje të pauzës.
Problemi është se herën e fundit që ndodhi kjo, Izraeli vendosi në mënyrë të njëanshme të ndërpresë ndihmën për Gazën dhe filloi ta bombardonte atë. Për të shmangur një skenar të ngjashëm, Hamasi u përpoq të negocionte një afat kohor për lirimin e të burgosurve, 10 të gjallë dhe 18 trupa të vrarë gjatë luftës. Propozimi i Witkoff kërkonte lirimin brenda një jave nga pauza 60-ditore.
Megjithatë, Hamasi ka frikë se Izraeli do të rifillojë fushatën e tij të bombardimeve pas lirimit të të burgosurve dhe ka bërë thirrje për një lirim gradual gjatë pauzës.
Ndaj bëri thirrje për një listë të caktuar çështjesh për negociata për të shmangur atë që ndodhi në bisedimet e kaluara me Izraelin, ku kryeministri Benjamin Netanyahu shtoi dispozita në atë që kritikët e shohin si një përpjekje për të prishur bisedimet dhe për të zgjatur luftën.
Sipas faqes së internetit Drop Site News, Hamasi ka rifutur gjithashtu një dispozitë nga marrëveshja e 25 majit që Izraeli e tërhoqi.
Kjo dispozitë do të shihte që Hamasi t’ia dorëzonte kontrollin e Gazës një “bordi të pavarur teknokratik”.
Cili është reagimi i SHBA-së ndaj shtesave të Hamasit?
Witkoff e quajti përgjigjen e Hamasit “krejtësisht të papranueshme” dhe tha se “vetëm na kthen prapa”.
“Hamasi duhet të pranojë propozimin kornizë që kemi paraqitur si bazë për negociata të ngushta, të cilat mund t’i fillojmë menjëherë këtë javë”, shkroi ai në X, një ish-llogari në Twitter.
“Kjo është e vetmja mënyrë që ne mund të përfundojmë një marrëveshje armëpushimi 60-ditore në ditët në vijim, në të cilën gjysma e pengjeve të gjallë dhe gjysma e të vdekurve do të kthehen në shtëpi tek familjet e tyre, dhe në të cilën ne mund të zhvillojmë negociata thelbësore me mirëbesim për të arritur një armëpushim të përhershëm.”
Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, ka thënë më parë se të dyja palët janë afër një marrëveshjeje.
Çfarë thotë Izraeli?
SHBA-ja dhe Izraeli duket se janë dakord për kushtet.
Izraeli thotë se zyrtarët e tij kanë rënë dakord me propozimin e SHBA-së për një armëpushim 60-ditor. Zëdhënësja e Shtëpisë së Bardhë, Caroline Leavitt, tha se Izraeli “mbështet dhe pranon” propozimin e ri.
Netanyahu kritikoi reagimin e Hamasit, duke përsëritur qëndrimin e Witkoff dhe duke fajësuar grupin palestinez për mospranimin e propozimit.
“Siç tha Witkoff, reagimi i Hamasit është i papranueshëm dhe e kthen situatën prapa. Izraeli do të vazhdojë përpjekjet e tij për të kthyer pengjet tona dhe për të mposhtur Hamasin”, tha Netanyahu.
Nëse SHBA-të dhe Izraeli bien dakord, pse po tërhiqet Hamasi?
Hamasi është i kujdesshëm ndaj rasteve të kaluara në të cilat Izraeli ka vendosur të shkelë në mënyrë të njëanshme armëpushimin. Kjo ndodhi në mars, kur Netanyahu vendosi të bllokojë plotësisht ndihmën nga hyrja në Gaza dhe të rifillojë luftën.
Tamer Qarmout, një profesor i asociuar në Institutin e Dohas për Studime Pasuniversitare, i përshkroi negociatat midis Hamasit dhe Izraelit si “pa asnjë besim të mirë”.
“Izraeli është i fiksuar në një qëllim kyç, që është kapitullimi dhe dorëzimi i Hamasit dhe zhdukja e tyre nga skena”, tha Qarmout për Al Jazeera-n.
“Hamasi është i përfshirë në këto negociata vetëm për të provuar të zvogëlojë tmerret e luftës, për të lejuar hyrjen e ndihmës humanitare dhe gjithashtu për të kërkuar një dalje dinjitoze. Askush në Hamas nuk dëshiron ta shohë atë të dorëzohet në këtë mënyrë.”
Çfarë po ndodh tani?
Ndërkohë, Izraeli vazhdon të sulmojë Gazën.
Të dielën, forcat izraelite hapën zjarr ndaj palestinezëve të mbledhur në vendet e shpërndarjes së ndihmave të drejtuara nga Fondacioni Humanitar i Gazës me seli në SHBA në Gazën jugore dhe qendrore. Të paktën 31 persona u vranë në Rafah, dhe një tjetër pranë korridorit Netzarim.
Ndërkohë, shtëpitë e banimit në të gjithë Gazën vazhdojnë të bombardohen pa pushim. /tesheshi.com/
