Në përgjigje të rritjes së pritur të konsumit të energjisë elektrike gjatë verës në Ballkan, i cili pësoi një ndërprerje njëditore në gusht të vitit të kaluar, Instituti për Energjinë e Evropës Juglindore (IENE) me seli në Greqi lëshoi një paralajmërim se ekziston kërcënimi i një ndërprerjeje të ngjashme në këtë pjesë të Evropës këtë verë.
“Evropa Juglindore mund të jetë e ndjeshme ndaj ndërprerjeve të energjisë në varësi të kushteve. Me planifikim të kujdesshëm, koordinim rajonal dhe investime në kohë, rajoni mund t’i zbusë këto rreziqe dhe të vazhdojë të ndërtojë një të ardhme energjitike më të pastër dhe më të sigurt“, vlerëson IENE në një analizë të titulluar “Sa e ndjeshme është Evropa Juglindore ndaj ndërprerjeve të energjisë?” të nxitura nga ndërprerjet e fundit të energjisë në Spanjë dhe Portugali.
Dobësia e lartpërmendur rrjedh, sipas të njëjtit burim, nga përzierja e pafavorshme e energjisë së Greqisë, e cila siguron 45 përqind të nevojave të saj vjetore për energji elektrike nga termocentralet e energjisë së rinovueshme.
Kolapsi varet nga shumë faktorë
“Në ditë të caktuara, parqet e mëdha diellore ose të erës mund të sigurojnë deri në 70 ose 80 përqind të konsumit të energjisë elektrike të vendit, një statistikë që pasqyron kushtet që raportohet se përjetohen në Gadishullin Iberik gjatë ndërprerjeve të energjisë. Trende të ngjashme në depërtimin e energjisë së rinovueshme po shfaqen në Bullgari dhe Rumani, ndërsa vende si Shqipëria dhe Mali i Zi janë shumë të varura nga hidrocentralet, një tjetër burim i ndërprerë i prekur nga kushtet e motit”, vërejnë analistët e IENE-s.
“Deri në një farë mase, mund të pajtohem me përfundimin e IENE-s, i cili është mjaft i paqartë dhe i përgjithshëm”, tha për Jutarnji list Bozhidar Filipoviç-Grçiç, një ekspert nga Instituti për Tension të Lartë dhe Energji në Fakultetin e Inxhinierisë Elektrike dhe Shkencave Kompjuterike (FER) të Zagrebit.
Edhe nëse ka investime në kohë dhe planifikim të kujdesshëm, shton Filipoviç-Grçiç, kjo nuk është një garanci se ngjarje të tilla në sistemin e energjisë elektrike (EES) nuk mund të ndodhin sepse, thekson ai, kjo varet nga shumë faktorë të tjerë.
Si ta zgjidhim problemin?
“Kritik, për shembull, mund të jetë shkëputja dhe/ose dështimi i ndërlidhjes ose linjave të tjera të transmetimit që janë të ngarkuara ndjeshëm ose në rast të daljes së termocentraleve të mëdha nga rrjeti. Nëse kjo korrespondon me një pjesë të madhe të prodhimit nga burimet e rinovueshme dhe inerci të ulët në EES, topologji të pafavorshme të rrjetit dhe një numër të vogël ndërlidhjesh në një sistem ‘të ngurtë’ me inerci më të lartë, probabiliteti i shembjes së EES rritet. Pjesë të ndryshme mund të preken nga një ndërprerje e mëvonshme kaskaduese”, thotë Filipoviç-Grçiç.
Ai iu referua gjithashtu rekomandimit të institutit grek se ruajtja e energjisë në bateri, hidrocentralet e kthyeshme, përgjigjja e kërkesës dhe prodhimi fleksibël me ndihmën e elektronikës së fuqisë së teknologjisë së fundit janë çelësi për të zvogëluar rrezikun e ndërprerjeve të energjisë elektrike: “Nëse reagojmë ndaj problemeve të sjella nga integrimi masiv i burimeve të rinovueshme në sistemin elektrik, të cilat në vetvete janë burime energjie të shtrenjta dhe të paparashikueshme, vetëm duke instaluar pajisje shtesë të reja dhe madje edhe më të shtrenjta në rrjet për të zgjidhur problemet, duhet të jemi të vetëdijshëm se edhe këto pajisje prishen, se dikush duhet t’i mirëmbajë ato, gjë që nuk është e lirë, dhe se kompleksiteti i menaxhimit të sistemit elektrik rritet.”
Gjetjet e institutit grek vijnë në një kohë kur shkaqet e ndërprerjes së energjisë elektrike në Iberik më 28 prill të këtij viti nuk janë përcaktuar ende, të cilat organizata ombrellë e operatorëve evropianë të rrjetit të energjisë elektrike, ENTSO, do të përpiqet gjithashtu t’i përcaktojë duke filluar nga kjo javë. /tesheshi.com/
